DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Deneme Türünün Özellikleri
Dil ve anlatım dersi ile ilgili ders notlarını ve konu özetlerini sizlerle paylaşıyoruz. eğitim öğretim sitesi, Türk edebiyatı dersi olduğu kadar dil ve anlatım dersi ile ilgili de ders notlarını sizler için hazırladı. Dil ve anlatım ders notları sayesinde derslerinize daha kolay çalışabilir, gireceğiniz sınavlarda yüksek puanlar alabilirsiniz.
Sözcüklerde(Kelimelerde) Anlam Özellikleri mızın içerisinde lise 1 dil ve anlatım ders konularından olan; iletişim, dilin işlevleri, sözcükte anlam, sözcükte yapı, Türkçenin tarihsel gelişimi ve dünya dilleri arasındaki yeri, cümlede anlam, cümle bilgisi, paragraf bilgisi gibi konular ve bu konulara ait ders notlarını bulabilirsiniz. 10. sınıf dil ve anlatım ders notları içerisinde tartışma çeşitleri, anlatım türleri, sözcük türleri gibi temel dil bilgisi konuları yer almaktadır. Özellikle sözcük türleri konusu dil bilgisinin en temel konularındandır. 11. sınıf dil ve anlatım ders notlarımızın içerisinde öğretici metin türleri ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır. Sözcüklerde(Kelimelerde) Anlam Özellikleri nda ise sanatsal metinler ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır.konu ders notları
Ortaöğretim dil ve anlatım dersi ilkokul ve ortaokulda Türkçe dersinin bir devamıdır. Türkçeye ait temel bilgilerin anlatıldığı dil ve anlatım dersi, geleceğimizi belirleyen birçok sınavda temel ders olarak karşımıza çıkmaktadır. YGS, LYS, KPSS gibi önemli sınavlarda bu dersten sorular sorulmaktadır. KPSS Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı alan öğretmenliği (ÖABT) bölümlerinin sınavlarında da dil bilgisinden sorular sorulmaktadır. Sözcüklerde(Kelimelerde) Anlam Özellikleri
Hayatımız ve geleceğimiz ile ilgili sınavlarda karşımıza çıkan Türkçe sorularını yapabilmek için lisede dil ve anlatım dersini iyi idrak etmek gerekir. Bu nedenle dil ve anlatım ders notlarını sizlerle paylaşmayı hedefledik. Türk edebiyatı, dil ve anlatım ve Türkçe derslerine kaynak site olma özelliği gösteren bu derslerle ilgili birçok dokümanı sizlere sunmaya devam edecektir.
Sözcüklerde(Kelimelerde) Anlam Özellikleri
1)Yakın Anlamlı Sözcükler
Eş anlamlı gibi görünmelerine rağmen aralarında ince anlam farklılıkları bulunan sözcüklerdir. Bu kelimeler eş anlamlı sözcükler gibi birbirinin yerine kullanılmaz.
Misal
Yollamak- göndermek
Darılmak-gücenmek
Hısım- akraba
Eş- dost
Yalan- yanlış
İstek- dilek
Bana yalan söyledin.
Bana yanlış söyledin.
Bu cümlede yalan ve yanlış kelimeleri birbirini karşılamaz.
2)Çok Anlamlılık
Sözcükler, dilimize anlam genişlemesi yoluyla yeni anlamlar kazanır. Bu durum “çok anlamlılık”ı oluşturur. Örneğin, “dil” sözcüğünün çeşitli cümlelerde farklı anlamlar yüklendiğini görebiliriz.
Dilindeki yaralar, yemek yemesini zorlaştırıyor. (tat alma organı)
Bizim dilimiz sanatlı ve müzik tadında bir dildir.( lisan)
Genç kızın dilinden anası anlar. (davranış)
“Dil” sözcüğüne buna benzer birçok cümlede farklı anlamlar yüklenebilir. Bu yüklendikleri anlamlarla da bir sözcüğün çok anlamlılık ilişkisi içinde kullanılabildiği görülür.
3)Güzel Adlandırma
İnsanlara rahatsızlık verebilecek, kulağa hoş gelmeyen sözcükler yerine daha güzel ifadeler kullanmaktır.
Verem- ince hastalık
Kör- görme engelli
Ölmek- Hakk’ın rahmetine kavuşmak
Cin- iyi saatte olsunlar
4)Ad Aktarması (Mecaz-ı Mürsel)
Bir sözcüğün benzetme amacı taşımadan başka bir sözcük yerine kullanılmasına denir. Ad aktarmasında farklı ilgiler olabilir:
Mekan-insan
Parça-bütün
İç-dış
Sebep- sonuç
İlk hal- son hal
Eser- sahip
Araç- iş
Yer- yönetim
İstanbul geceyi sokakta geçirdi. (İstanbul halkı yerine kullanılmıştır. Mekan- insan)
Bir çift göz bizi izliyordu. (İnsan yerine kullanılmıştır. Parça- bütün)
Sobayı yaktı, suyu ısıttı. (Odunların yerine kullanılmıştır. İç-dış)
Gökten rahmet yağıyor.(Yağmur yerine kullanılmıştır. Sebep- sonuç)
Dergimiz birinci hamura basılmıştır. (Kağıt yerine kullanılmıştır. İlk hal- son hal)
Yahya Kemal’i zevkle okuyorum. (Şiirleri yerine kullanılmıştır. Eser- sahip)
Kalemiyle geçinirdi. (İş(yazarlık) yerine kullanılmıştır. İş- araç)
Atina bu konuda bizi desteklemiyor. (Yunanistan yönetimi yerine kullanılmıştır. Yer- yönetim)
Mühim Bilgi: Ad aktarmasının bahsedilenin verildiği, kastedilenin okura ya da karşıdakine bırakıldığı bir edebi sanat ve anlam olayı olduğu unutulmamalıdır. Günlük hayatınızda kullandığınız ya da duyduğunuz herhangi bir cümlede de bu sanat olabilir.
Siz şu masaya oturun, ben geliyorum.
Altı çizili sözde bahsedilen “masa”, kastedilen “sandalye”dir ve ad aktarması vardır.
5)Deyim Aktarması
Aralarında benzerlik bulunan sözcüklerden birini diğerinin yerine kullanma ya da bir varlığı diğer varlık gibi düşündürme yoluyla yapılan mecazdır. Deyim aktarması benzetme ögelerinden yalnız biriyle yapılır. Bu aktarmayı şu şekilde gruplandırabiliriz.
a)İnsandan doğaya aktarma( kişileştirme)
İnsana ait özelliklerin, insan dışındaki varlıklara yüklenmesiyle yapılır. İnsan dışı varlıkları insan gibi düşündürme amacı taşıdığı için buna kişileştirme de denir.
Serviler nazlı nazlı sallanıyordu.
Bu cümlede insana ait bir nitelik olan “nazlılık” doğaya yani “servilere” aktarılmıştır.
b)Doğadan insana aktarma
İnsan dışındaki varlıklara ait niteliklerin insana yüklenmesidir.
Ham davranışları insanlara güvensizlik veriyor.
Bu cümlede “hamlık” doğanın bir özelliğiyken insana aktarılmıştır.
c)Duyudan duyuya aktarma
Bir duyuyu karşılayan sözcüğün, başka bir duyuyu karşılayacak şekilde kullanılmasıdır.
Acı sözleriyle hepimizi çok üzdü.
Bu cümlede “acı” tatma duyusuyla algılanan bir ayrıntıyken “işitme” duyusuna aktarılmıştır.
d)Doğadan doğaya aktarma
Doğaya ait özelliklerin insan dışındaki bir varlığa aktarılmasıyla oluşur.
Tren homurdanarak ayrıldı istasyondan.
Bu cümlede “homurdanmak” insan dışı varlıkların (yırtıcı hayvanların) özelliğiyken başa bir insan dışı varlığa (trene) aktarılmıştır.
6) Kinaye
Cümle içerisinde bir sözcüğü hem gerçek hem de mecaz anlamını düşündürecek şekilde kullanmak mümkündür. Bu kullanımı da “kinaye” adı altında değerlendirebiliriz.
Bana yaptıkları söylenince yüzü kızardı.
Bu cümlede altı çizili söz grubu hem gerçek hem de mecaz anlamını düşündürecek şekilde kullanılmıştır.
Gerçek Anlam: Yüze kan birikmesi sonucu yüzün kırmızı görünmesi.
Mecaz Anlam: Utanmak
7) Diğer Anlam Özellikleri
Sözcükler dilimizde ve cümle içerisinde değişik anlamlarda kullanılır. Bu da anlam değişmesi, genişlemesi ya da daralmasına neden olabildiği gibi başka anlamlara geçiş şeklinde de olabilir. Bu anlam özelliklerini şu başlıklar altında toplayabiliriz.
a)Somut ve Soyut Anlam
Sözcüklerin duyularla algılanıp algılanamadığına göre kazandıkları anlamdır.
Somut Anlam
Beş duyu organımızın herhangi biriyle ya da birkaçıyla algılanabilen varlıkları karşılayan sözcüklerin kazandığı anlamdır.
Kitap, çiçek, ses, ışık, hava…
Soyut Anlam
Beş duyu organımızın herhangi biriyle algılanamayan fakat akıl ile var oldukları anlaşılan varlık ya da kavramları karşılayan sözcüklerdir.
Neşe, sıkıntı, melek, güzellik, akıl…
b)Nicel ve Nitel Anlam
Sözcüklerin sayılabilir, ölçülebilir değerleri karşılayıp karşılamadıklarına göre sözcüklere verilen anlamlarına denir.
Nicel Anlam
Bir varlığın sayılabilen, ölçülebilen değerlerini ifade eden sözcüklerin kazandığı anlamdır.
Bu çay çok soğuk, içemiyorum.
Bu cümlede “soğuk” sözcüğü çayın ısı derecesi cinsinden ölçülebilen bir değerini içerdiğinden nicel anlamlıdır.
Nitel Anlam
Bir varlığın, bazen de bir kavramın ölçülemeyen özelliklerini ifade eden sözcüklerin kazandığı anlamdır.
Bana soğuk davranmasını kaldıramıyorum.
Bu cümlede “soğuk” sözcüğü “insanın karakter cinsinden ölçülemeyecek tavrı’nı ifade ettiğinden nitel anlamlıdır.
c)Genel ve Özel Anlam
Varlıkları karşılama sınırlarının darlığına ve genişliğine göre sözcükler ikiye ayrılır:
Genel Anlamlı Sözcükler
Aralarında ortak özellik bulunan varlıkları karşılayan sözcüklerdir. Bu tür sözcükler, karşıladıkları varlıkların tamamını kapsayacak şekilde kullanılır.
Çocuk; sevgi, ilgi ve merhametle büyür.
Bu cümlede altı çizili sözcük, çocuk türünün genelini teklerini içine alacak şekilde kullanılmıştır.
Bu yüzden genel anlamlıdır.
Kitap en iyi dosttur.
(Bütün kitaplar) – genel anlam
Çiçek insana mutluluk verir.
(Bütün çiçekler) – genel anlam
Özel Anlamlı Sözcükler
Tek bir varlığı ya da kavramı karşılar. Bu tür sözcüklerin kapsamını sınırlandırılarak verilir.
Okuldaki çocuğu döveni bulamadılar.
Bu cümledeki altı çizili sözcük, çocuk türünün bir tekini (okuldakini) karşıladığı için özel anlamlıdır.
Masanın üstündeki kitap senin mi ?
(Tek bir kitap) – özel anlam
Kırmızı çiçeği yakasına takmıştı.
(Bir tek çiçek) – özel anlam
Bilgi Notu:
Genel- özel anlam ilişkisi görecelidir. Cümle içinde kullanılan sözcükler birbirlerine göre de genel-özel anlam ilişkisi gösterebilir.
“Çiçeklerin en güzeli güldür.”
(Genel) (Özel)
“Meyvelerden en sevdiğim çilektir.”
(Genel) (Özel)
d)Terim Anlam
Bilim, kültür, sanat, spor ve meslek dallarıyla ilgili olan kavramları anlatan sözcüklerdir.
Bu sözcüğün kökü tek hecelidir.
Bu cümledeki “kök” sözcüğü dil bilgisine ait özel bir sözcüktür. Bu nedenle terim anlamlıdır.
Üçgenin iç açılarını bilmediğini söylüyor.
(geometri)- terim anlam
Piyesteki monologlar oldukça ilgi çekici.
(tiyatro)- terim anlam
Tiyatro ve Türleri
Roman
Yukarıda yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla, çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra ders kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.
Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notlarında hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen bildiriniz. Cevaplar yanlış ise yorum kısmında kendi cevabınızı bize iletebilirsiniz. Bazı sorular yorum gerektirdiği için herkesin yorumu farklı olabilir diye cevapları kısa tutmaya özen gösteriyoruz.
Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları ödevini Kopyala-yapıştır yapmak kimseye bir fayda sağlamaz. Kendi cümleleriniz sizi en iyi ifade edendir; kısa ve sade cümlelerle derdinizi anlatın. Uzun ödev yüksek not alır diye bir şey artık yok, o eskidenmiş. Asıl marifet sadede kısa ve öz biçimde gelebilmek ve anlatmak istediğinizi doğru bir şekilde kâğıda yansıtabilmektir. Ödev kolay okunur biçimde düzenlenmeli. Kapak, içindekiler sayfası, son kısımda referanslar ve varsa ekler bölümü mutlaka belirtilmeli. Ödevinizi sıkı bir imlâ kontrolünden geçirmenin faydası olur, zararı olmaz.
Sitemizdeki ziyaret etmiş olduğunuz yer alan Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları adlı yayında yukarıda yer alan sayfa numaralarından aradığınız sayfanın cevaplarını bulabilirsiniz. Unutmayınız ki verilen cevapların doğruluğunun kesin olmadığını cevaplarınızı kontrol etmeniz amacıyla eklendiğini belirtelim. Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları
Yapamadığını ve anlamadığınız soru ve cevaplara sitemizden size örnek teşkil etmesi amacıyla faydalanabilirsiniz. Şunu unutmayın; ki tüm cevapları buradan birebir yapmanız sizin faydanıza olmayacak bilakis sizi tembelleştirecektir. Bu da istediğimiz bir geri dönüt değildir. Bu nedenle uyarılarımızı dikkate alınız. Yardıma ihtiyacınız olursa web sitemizin iletişim bölümünden bize ulaşabilirsiniz. Size en kısa sürede dönülecektir. Derslerinizde başarılı olmanız dileğiyle.....
Ziyaretçi sayısı gün geçtikçe artan Sınıf Evrakları Com; kullanıcıların bilgisayar, tablet, veya telefon üzerinden ders ve ödevlerle ilgili yaşadıkları sorunlara kolayca çözüm bulmalarına yardımcı olmayı amaç etmiş ve bu sorunları en açıklayıcı ve anlaşılır bir dille takipçilerine sunan bir sitedir. Kullanıcılar sitemizdeki yararlı bilgilerden yararlandıkça tekrardan sitemizi ziyaret etmektedirler.