Noktalama İşaretleri - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Haziran 01, 2015

Noktalama İşaretleri

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
Deneme Türünün Özellikleri


Dil ve anlatım dersi ile ilgili ders notlarını ve konu özetlerini sizlerle paylaşıyoruz. eğitim öğretim sitesi, Türk edebiyatı dersi olduğu kadar dil ve anlatım dersi ile ilgili de ders notlarını sizler için hazırladı. Dil ve anlatım ders notları sayesinde derslerinize daha kolay çalışabilir, gireceğiniz sınavlarda yüksek puanlar alabilirsiniz.

Noktalama İşaretlerimızın içerisinde lise 1 dil ve anlatım ders konularından olan; iletişim, dilin işlevleri, sözcükte anlam, sözcükte yapı, Türkçenin tarihsel gelişimi ve dünya dilleri arasındaki yeri, cümlede anlam, cümle bilgisi, paragraf bilgisi gibi konular ve bu konulara ait ders notlarını bulabilirsiniz. 10. sınıf dil ve anlatım ders notları içerisinde tartışma çeşitleri, anlatım türleri, sözcük türleri gibi temel dil bilgisi konuları yer almaktadır. Özellikle sözcük türleri konusu dil bilgisinin en temel konularındandır. 11. sınıf dil ve anlatım ders notlarımızın içerisinde öğretici metin türleri ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır. Noktalama İşaretlerinda ise sanatsal metinler ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır.konu ders notları

Ortaöğretim dil ve anlatım dersi ilkokul ve ortaokulda Türkçe dersinin bir devamıdır. Türkçeye ait temel bilgilerin anlatıldığı dil ve anlatım dersi, geleceğimizi belirleyen birçok sınavda temel ders olarak karşımıza çıkmaktadır. YGS, LYS, KPSS gibi önemli sınavlarda bu dersten sorular sorulmaktadır. KPSS Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı alan öğretmenliği (ÖABT) bölümlerinin sınavlarında da dil bilgisinden sorular sorulmaktadır. Noktalama İşaretleri

Hayatımız ve geleceğimiz ile ilgili sınavlarda karşımıza çıkan Türkçe sorularını yapabilmek için lisede dil ve anlatım dersini iyi idrak etmek gerekir. Bu nedenle dil ve anlatım ders notlarını sizlerle paylaşmayı hedefledik. Türk edebiyatı, dil ve anlatım ve Türkçe derslerine kaynak site olma özelliği gösteren bu derslerle ilgili birçok dokümanı sizlere sunmaya devam edecektir.

Noktalama İşaretleri

Türk dili ve edebiyatı öğretmeni Cemal Aksoy tarafından hazırlanan noktalama işaretleri konu anlatımı ders notunu aşağıda bulabilirsiniz. Noktalama işaretleri nedir,noktalama işaretlerinin özellikleri, noktalama işaretleri nerede kullanılır gibi soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz. YGS, KPSS gibi sınavlarda her yıl bu konudan soru gelmektedir. 

Nokta(.)

  • Cümlenin sonuna konur:
Kadın sustuğunda ufukta kızıl bir güneş parlıyordu.
  • Bazı kısaltmaların sonuna konur:
Alb.(albay), Sok(sokak), Prof.(profesör) vb.
  • Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur:
Geçen yıl 4. Levent’te bir ofise taşındılar.
  • Arka arkaya sıralandıkları için virgül ya da kısa çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonucundan sonra nokta konur:
1,3,4 ve5. maddeler, XIII-XIV.yüzyıllar arası dönem vb.
  • Tarihlerin yazılışında gün, ay, yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur:
Programın 23.12.2012 yayınında bu konu tartışıldı.
Not: Tarihler gösterilirken ay adı yazıyla yazıldığında nokta kullanılmaz:15 Kasım 1980 vb.
  • Saat ve dakikayı gösteren sayıları ayırmak için konur.
Seans 14.15’te başlıyormuş ve film üç saat sürüyormuş.
Bir yazının maddelerini gösteren rakam ya da harflerden sonra konur.         

Virgül(,)

  • Birbiri ardına sıralanmış eş görevli söz ve söz öbeklerinin arasına konur:
İnsan var olduğundan beri edebiyat, müzik hep olmuştur
Yalnızlığın, kaçışın şairidir Atilla İlhan.
  • Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:
Sana mısralar düşünüyorum, bütün bütün senden söz eden mısralar arıyorum
Yok birbirimizden farkımız, bunu kabullenmeliyiz.
  • Uzun cümlelerde yükleminden uzak kalmış ögeyi belirtmek için konur:
Bir insanın dışarıdan görünüşü, her şeyden önce o insanın kendisinin bile bilmediği yanlarının aynasıydı belki de.
  • Ara sözlerin, ara cümlelerin başında, sonunda kullanılır:
O zamanlar çok satılmış olan bu kitap, Aylak Adam, günümüzde sadece seçkin okurların raflarında.
  • Tırnak içine alınmamış alıntı cümlelerinden sonra konur:
Hayat zamanda iz bırakmaz, diyordu bana.
  • Hitaplardan sonra konur:
Sevgili İzleyiciler,
Sayın Başkan,
  • Kendinden sonraki cümleye bağlı olarak kabul, ret, teşvik bildiren evet, hayır, peki gibi sözlerden sonra konur:
Olur, ben de varım bu işte!
Peki, sen ne düşünüyorsun?
Hayır, hiçbiri istediğim gibi değil.
  • Anlatımda güç katmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur:
Gardiyan, gardiyan açın kapıları!
  • Konuşma çizgisinden önce konur:
Kalabalıktan biri,
Dinlemeyin onu, diye bağırdı
  • Sayıların yazılışında, kesirleri ayırmak için konur:
35,6(otuz tam, onda altı) vb.
Not: Metin içerisindeki bağlaçtan önce, sonra virgül konmaz:
Korkularım oldu bittim kimsesizdiler, çünkü ben onlarla barışıktım(yanlış)
Metin içinde, zarf-fiil eklerinden sonra virgül konmaz:
Oturanlardan birini kaldırıp, ona sorular sordu.(yanlış)
Şart ekinden sonra virgül konmaz:
Bir gün anarsan, hep bu anı hatırla.(yanlış)
İsim veya sıfat tamlamalarında tamlayanla tamlanan arasına konmaz:
Romanlarındaki kahramanların, hemen hepsi kendi yakın çevresinden.(yanlış)

Noktalı Virgül(;)

  • Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için konur:
Atlı kaçar, kaçar; yaya arkasına ne düşer?
  • Cümle içinde veya sıralamalarda virgülle ayrılmış tür ve grupları birbirinden ayırmak için konur:
Erkek çocuklara Hasan, Mehmet, Cengiz, Kağan; kız çocuklara ise Ayşe, Lale, Seda, Fatma adları verilir.
  • Özneden sonra benzer sözcükler virgüllerle sıralanıyorsa özneyi ayırmak için özneden sonra konur:
Aslı; Ela ve Mehmet’le birlikte çıktı az önce.

İki Nokta(: )

  • Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna konur:
Sevdiğim birçok meslek var: metin yazarlığı, reklamcılık
Not: İki noktadan sonra gelen kısım, bağımsız bir cümle ise büyük harfle, tek tek örneklerden oluşuyorsa küçük harfle başlar.
  • Kavramlar tanımlanırken ya da açıklanırken kullanılır:
Sıfat: Adlardan önce gelerek onları niteleyen, belirten sözcüklerdir.

Üç Nokta(…)

  • Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur:
Bu, öyle güzel bir rüya ki…
  • Benzer örneklerin sürebileceğini göstermek için konur:
Yerde sağa, sola atılmış birkaç eşya, masada kitaplar…
  • Bir alıntının atlanan yerlerinde kullanılır:
…Olaylar gelişirken Salih ise unutulmuşluk ve terk edilmişlikten bir kaçış olarak Kuvayı Milliye’ye katılmaya verir.
  • Herhangi bir sebeple söylenmek istenmeyen sözcüklerin yerine konur:
1980 yılında…şehrinde doğmuş.
  • Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün, okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek ya da ifadeye güç katmak için konur:
Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu kıyafetinden tanıdılar:
–Koca Ali…Koca Ali, bu be!
  • Ünlem ve pekiştirmelerde anlatımı pekiştirmek için konur:
–Güzel kardeşim…Yiğit adamsın be!
  • Eksik bırakılan cevaplarda kullanılır:
  •  
_Onun yanında

Tırnak İşareti(“ ” )

  • Doğrudan anlatım cümlelerinde başkasına ait cümleler tırnak içine alınabilir:
“Dinle beni, genç adam!” diye başladı söze.
Not: Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan noktalama işareti tırnak içinde kalır.
  • Eser adları ve yazı başlıklarını belirtmede kullanılır:
“Balzamin” Cemal Süreya’nın en güzel şiirlerindendir.
  • Özellikle belirtilen söz ya da sözcüklerde kullanılır:
Felsefeye göre “doğru” her zaman tartışılır.
Not: Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti konmaz.

Soru İşareti(?)

  • Soru bildiren cümle ya  da sözlerin sonuna konur:
Yarın sinemaya gidelim mi?
Not: Bazı cümlelerde soru ögesi olduğu halde, soru anlamı olmayabilir. Bunların sonuna soru işareti sona konur:
Geç mi çıkar bilmiyorum.
Soru bildiren sıralı veya bağlı cümlelerde soru işareti sona konur:
Çay mı içelim, kahve mi içelim?
  • Verilen bilginin doğruluğundan emin olunmadığını veya bu bilgilere inanılmadığını göstermek için kullanılır:
Mevlana, 1244’te(?)Şems’le tanışır.

Ünlem İşareti(?)

  • Sevinç, acıma, korku, şaşma gibi duyguları anlatan sözcük ya da cümlelerin sonuna konur:
Aman! Boş verelim şimdi.
Of, bıktım senden!
  • Hitap veya seslenmelerden sonra kullanılır:
Ey Türk Gençliği!
  • Alay, kinaye, küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden sonra parantez içinde kullanılır:
Bu büyük usta(!) yeni bir film daha çekmiş.
Not: Ünlemden sonra üç nokta yerine iki nokta konması yeterlidir:
Çoşkuyla söylenmiş bir söz!…

Kesme İşareti(‘)

  • Kısaltmalara getirilen ekler kesmeyle ayrılır:
TUİK’ten, SGK’nin vb.
  • Özel adlara getirilen çekim ekleri kesmeyle ayrılır:
Olanları Oğuz’a da anlatmalıyız.
Ankara’nın kışı ayrı bir güzeldir bence.
Not: Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:
Sağlık Bakanlığından
Ankara Üniversitesine
Özel isimlere gelerek aile, millet, mezhep, benzerlik anlamı katan “ler” eki ve bu ekten sonra gelen ek kesmeyle ayrılmaz:
Türklerin, Balkanlardan vb.
Yarın Gülçinlerde toplanıyoruz.
  • Cümlede yazımı karışacak sözcüklerin doğru anlaşılması için kullanılır:
Osmanlıda kadı’nın yeri önemliydi.
Osmanlıda kadın’ın yeri önemliydi.
  • Bir ek, harf ya da rakamdan sonra getirilen ekler kesmeyle ayrılır:
Türkçe -lı’yla pek çok sıfat türetilebilir.
Bu modeller 0’dan 100’e beş saniyede çıkıyor.

Kısa Çizgi(-)

  • Satır sonuna sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna konur:
Tüm bu olaylar onun hayata bağlanmasını sağlamıştı.
  • Bir olayın başlangıç ve bitiş tarihleri arasına konur:
II. Dünya Savaşı(1939-1945)tarihin en kanlı dönemidir.
  • Ortak adların arasında kullanılır:
Türk-Amerikan İş Konseyi
Ankara-İstanbul Otoyolu
  • Karşıtlık bildiren sözcükler arasında kullanılır:
Tanzimat romanlarında iyi-kötü çatışması üzerinde durulur.
  • Dil bilgisi incelemelerinde kök ve gövde sonunda veya eklerin başında kullanılır:
-ler, ol-vb.
  • Ara sözlerin, ara cümlelerin başında, sonunda kullanılır:
Atları -o asil hayvanları- herkes sever.

Ayraç(Parantez)

  • Cümle içinde açıklama amaçlı sözler ayraç içine alınır:
Bu çevrenin en güzel karstik mağarasını(Damlataş) daha önce gezmiştim
  • Bir sözcüğün başka dildeki karşılığı ayraç içinde verilir:
Bağıl(nispi) nem, sıcaklık artınca azalır.
  • Yabancı kelimelerin söylenişleri ayraç içinde verilir:
Dünya tiyatrosunun temel taşlarındandır Shakespeare (Şekspir).

Uzun Çizgi(_)(Konuşma Çizgisi)

  • Yazı içinde konuşmaları belirtmek için konuşma cümlelerinden önce konur:
_Başlayalım mı reis?
_Başlayalım.
























Yukarıda yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla, çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra ders kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.

Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notlarında hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen bildiriniz. Cevaplar yanlış ise yorum kısmında kendi cevabınızı bize iletebilirsiniz. Bazı sorular yorum gerektirdiği için herkesin yorumu farklı olabilir diye cevapları kısa tutmaya özen gösteriyoruz.

Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları ödevini Kopyala-yapıştır yapmak kimseye bir fayda sağlamaz. Kendi cümleleriniz sizi en iyi ifade edendir; kısa ve sade cümlelerle derdinizi anlatın. Uzun ödev yüksek not alır diye bir şey artık yok, o eskidenmiş. Asıl marifet sadede kısa ve öz biçimde gelebilmek ve anlatmak istediğinizi doğru bir şekilde kâğıda yansıtabilmektir. Ödev kolay okunur biçimde düzenlenmeli. Kapak, içindekiler sayfası, son kısımda referanslar ve varsa ekler bölümü mutlaka belirtilmeli. Ödevinizi sıkı bir imlâ kontrolünden geçirmenin faydası olur, zararı olmaz.

Sitemizdeki ziyaret etmiş olduğunuz yer alan Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları adlı yayında yukarıda yer alan sayfa numaralarından aradığınız sayfanın cevaplarını bulabilirsiniz. Unutmayınız ki verilen cevapların doğruluğunun kesin olmadığını cevaplarınızı kontrol etmeniz amacıyla eklendiğini belirtelim. Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları

Yapamadığını ve anlamadığınız soru ve cevaplara sitemizden size örnek teşkil etmesi amacıyla faydalanabilirsiniz. Şunu unutmayın; ki tüm cevapları buradan birebir yapmanız sizin faydanıza olmayacak bilakis sizi tembelleştirecektir. Bu da istediğimiz bir geri dönüt değildir. Bu nedenle uyarılarımızı dikkate alınız. Yardıma ihtiyacınız olursa web sitemizin iletişim bölümünden bize ulaşabilirsiniz. Size en kısa sürede dönülecektir. Derslerinizde başarılı olmanız dileğiyle.....