Anlatım Biçim ve Türleri - Ders Kitabı Cevapları

    • Yeni Yayınlar

    Haziran 01, 2015

    Anasayfa Anlatım Biçim ve Türleri Anlatım Biçim ve Türleri

    Anlatım Biçim ve Türleri

    Edit
     DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
    Deneme Türünün Özellikleri
    Dil ve anlatım dersi ile ilgili ders notlarını ve konu özetlerini sizlerle paylaşıyoruz. eğitim öğretim sitesi, Türk edebiyatı dersi olduğu kadar dil ve anlatım dersi ile ilgili de ders notlarını sizler için hazırladı. Dil ve anlatım ders notları sayesinde derslerinize daha kolay çalışabilir, gireceğiniz sınavlarda yüksek puanlar alabilirsiniz.

    Anlatım Biçim ve Türlerimızın içerisinde lise 1 dil ve anlatım ders konularından olan; iletişim, dilin işlevleri, sözcükte anlam, sözcükte yapı, Türkçenin tarihsel gelişimi ve dünya dilleri arasındaki yeri, cümlede anlam, cümle bilgisi, paragraf bilgisi gibi konular ve bu konulara ait ders notlarını bulabilirsiniz. 10. sınıf dil ve anlatım ders notları içerisinde tartışma çeşitleri, anlatım türleri, sözcük türleri gibi temel dil bilgisi konuları yer almaktadır. Özellikle sözcük türleri konusu dil bilgisinin en temel konularındandır. 11. sınıf dil ve anlatım ders notlarımızın içerisinde öğretici metin türleri ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır. Anlatım Biçim ve Türlerinda ise sanatsal metinler ve bu metin türlerini tanıtan bilgiler bulunmaktadır.konu ders notları

    Ortaöğretim dil ve anlatım dersi ilkokul ve ortaokulda Türkçe dersinin bir devamıdır. Türkçeye ait temel bilgilerin anlatıldığı dil ve anlatım dersi, geleceğimizi belirleyen birçok sınavda temel ders olarak karşımıza çıkmaktadır. YGS, LYS, KPSS gibi önemli sınavlarda bu dersten sorular sorulmaktadır. KPSS Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı alan öğretmenliği (ÖABT) bölümlerinin sınavlarında da dil bilgisinden sorular sorulmaktadır. Anlatım Biçim ve Türleri

    Hayatımız ve geleceğimiz ile ilgili sınavlarda karşımıza çıkan Türkçe sorularını yapabilmek için lisede dil ve anlatım dersini iyi idrak etmek gerekir. Bu nedenle dil ve anlatım ders notlarını sizlerle paylaşmayı hedefledik. Türk edebiyatı, dil ve anlatım ve Türkçe derslerine kaynak site olma özelliği gösteren bu derslerle ilgili birçok dokümanı sizlere sunmaya devam edecektir.

    Anlatım Biçim ve Türleri

    Öyküleme(Öyküleyici Anlatım)

        Yaşanmış ya da hayali bir olayı yazarın, kendi duygu ve düşüncelerini katarak hikaye etmesidir. Özellikleri şunlardır:
    ·         Anlatılanlar bir olay çerçevesinde yer, zaman ve kişi unsurları kullanılarak verilir.c
    ·         Öykülemede amaç, olayın okuyucunun zihninde canlandırılmasıdır.
    ·         “Ne zaman?, Nasıl?, Nerede? Sorularının cevabı bu tür paragraflarda verilir.
    ·         Öyküleme paragraflarında olayın geçtiği mekan ve olayın kahramanı betimlenebilir fakat aslonan olaydır.
    ·         Genellikle anlatmaya bağlı metinlerde kullanılır. (roman, hikaye vb.)
    Misal:
    Öğle yemeğinden sonra sinirlerim uyuştu. Biraz kestireyim diye kompartımanımda uzandım. Havada vızıltıdan kareler, üçgenler, daireler çizen on on beş sinekten bir tanesi beni gözüne kestirdi, büzülüp bekledim. Fakat boşuna. Bütün sabrım boşaldı bir anda. Sinekle aramızda baş döndürücü bir inat başladı.
    Bu paragrafta yazarın günlük bir olayı, “yolculuk esnasında uyumak için uzandığında sinekle arasında gelişenleri” yer, zaman ve kişi unsurlarını kullanarak aktardığı görülmektedir. Bu şekildeki bir anlatım öykülemedir.
    Bilgi notu: Öykülemede “olay” esastır fakat öykü içerisinde betimleme olabilir. (Öykü kahramanı, öykü mekanı…) Olay varsa öyküleme esastır, bazen öykü ile tasvir iç içedir. Bu durumda da seçenekler ikilidir. (öyküleme- betimleme)

    Betimleme (İzlenim Aktarma)

        Sözcükleri kullanarak resim yapmaktır. Özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
    ·         Renkler, durumlar, nitelikler sıfatlarla ortaya konur.
    ·         Konusu sınırlı değildir. Somut ya da soyut her şeyin betimlemesi yapılabilir.
    ·         Çeşitli duyularda, yararlanılır.
        Betimlemesi yapılan varlık ya da kavramın zihinde canlandırılmaya çalışılması betimlemenin en büyük özelliğidir.
    ·         Kişinin iç dünyasını anlatanlara ruhsal portre denir.
    ·         Kişinin dış görünüşünü anlatanlara simgesel betimleme denir.
    ·         Kelimelerin yan ve mecaz anlamlarına yer verilebilir.
    Misal:
    Kasabaya dışarıdan baktığınızda büyük bir tepenin yamacına yayılmış, çatısı olmayan yüzlerce ev görürsünüz. Kasabanın içine girdiğinizde de yıkık, sıvaları dökülmüş duvarlarla karşılaşırsınız. Sokaklar dar ve taşlıdır. Her yanı ot bürümüştür. Her köşe başında sahipsiz kediler ve köpekler vardır.
    Bu parçada bir kasaba, zihinde canlanacak şekilde sıfatlar kullanılarak resmedilmiştir. Bu nedenle parçaya betimleme paragrafı denebilir.

    Coşku ve Heyecana Bağlı (Lirik) Anlatım

    Duygu ve heyecanların dile getirildiği metinlerde kullanılır. Anlatıcı, ruh halini metinlerde bu anlatımla yansıtabilir.
    Bu anlatım türünün kullanıldığı metinlerde “dini duyarlılık, heyecan, mutluluk, mutsuzluk” gibi halleri dile getiren sözcüklere ve söz öbeklerine yer verilir.
    Misal:
    Bir gün gelir de unuturmuş insan
    En sevdiği hatıraları bile
    Bari sen her gece yorgun sesiyle
    Saat on ikiye vurduğu zaman
    Beni unutma
                                   Ü. Yaşar Oğuzcan

    Destansı (Epik) Anlatım

    Bu tür anlatımla oluşturulmuş metinlerde coşkulu bir söyleyişi kullanan bir anlatıcı bulunur. Kahramanlık ve vatan sevgisi temaları işlenir. Bu anlatımda devamlı hareket vardır. Bu nedenle eylem ön plandadır. Olağanüstü olaylar ve kahramanlık anlatılır.
    Misal:
    Hey benim saydıklarım, ata yerine, kardaş yerine koyduklarım size derim: Domaniç’e yönelmek isteriz, zillet sol yanımızda, şeref sağ yanımızda, Hakk’ın rahmeti sağ yanımızdadır. Haber aldım Tekfurlar ittifak eylemişler göçümüze ve Söğüt’e saldıracaklardır. Gün bu gündür. Batıl bir oldu, hak da bir olmak gerekir. Vurmak kurarlar, vurmak gerektir. Siz ne dersiniz?
    Bilgi Notu: Destansı anlatımda da coşkulu bir ifade kullanıldığından destansı anlatımla coşku ve heyecana bağlı anlatımda yazar, kendi duygu ve heyecanlarını ifade ederken destansı anlatımda milletin, toplumun duyguları ifade edilir.

    Emredici Anlatım

    Okuyucuyu bir iş yapmaya, bir eylemde bulunmaya, bir davranışı gerçekleştirmeye zorlayan metinlerde kullanılan anlatım türüdür.
    Kişileri yönlendirme amacı vardır.
    Bu tür anlatımlarda; dil, alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılır, öğretici ve açıklayıcı özellikler vardır, emir, öneri ve telkin taşıyan ifadeler ağırlıktadır.

    Öğretici Anlatım

    Bilgi vermek, okuyucuyu aydınlatmak amacıyla oluşturulan metinlerde kullanılan anlatım türüdür.
    Dil, göndergesel işlevde kullanılır.
    Misal:
    Mutlak mesafe, lokasyonların dağılışı hakkında bilgi edinmede genel bir görüş sağladığı için yararlıdır. Mutlak mesafe, aynı zamanda izafi mesafeyi de geniş ölçüde etkiler. Fakat bununla beraber, insanların algıladığı biçimde zaman, ücret ya da elverişlilik  temeline dayanarak hareket karar vermeyi etkileyen izafi mesafedir.                                                                          
     Erol Tümertekin
    Bu parçada görüldüğü gibi öğretici anlatım metinlerde nesnellik esastır ve okur, belli bir bilgi birikiminde kabul edilerek yazılır.
    Bilgi notu:
    Bu anlatım türü, açıklayıcı anlatımla ortak özellik taşır fakat öğretici anlatımda okuyucu belli bir bilgi birikiminde kabul edilir ve alanında gerekli bilgi birikimine sahip okuyuculara seslenilen metinlerde kullanılan metin türüdür.

     Açıklama (Açıklayıcı Anlatım)

    Herhangi bir konu hakkında bilgi vermek amacıyla yazılan paragraflardır. Açıklayıcı anlatımın bazı özellikleri şunlardır:
    ·         Okuyucuyu bilgilendirmek amacı taşır.
    ·         Amaç bilgilendirmek olduğu için nesnel özelliklere sahiptir.
    ·         Dil açık, cümleler kurallıdır.
    ·         Öğretici bir dile sahiptir.
    ·         Anlatılanları inandırıcı kılmak için : tanımlama, örnekleme, alıntı yapma(tanık gösterme), sayısal verilerden yararlanma gibi düşünceyi geliştirme yollarından yararlanılır.
    Misal:
    Mart ayı, yakın tarihimizin iki büyük ve önemli olayının yıl dönümü günlerini işaret eder. Biri, Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgimize rağmen milletimizin başında bir zafer tacı diye kalacak olan Çanakkale Savaşı, diğeri de bağımsızlığımız ve vatanımız kadar kutsal olan İstiklal Marşı’mızın kabulü. Biri, diğerinin tamamlayıcısı bu iki yıl dönümüyle de ne kadar gururlansak azdır.
    Bu paragrafta yazar, mart ayı içerisinde gerçekleşen ve önemli sayılabilecek tarihi olayların neler olduğunu ve bu olayların Türkler için önemini açıklamıştır. Bu nedenle bilgilendirmek amacıyla yazılan bu paragrafa açıklama paragrafı denebilir.
    Bilgi Notu: Açıklama paragrafında anlatım nesneldir ve hakkında bilgi veren konu, kanıtlamaya yönelik unsurlarla desteklenir. Örneğin, anlatıma, tanık, sayısal veri vb.

    Tartışma

    Yazarın, herhangi bir konu üzerinde düşüncelerini okuruyla bir sohbet havası içerisinde tartıştığı paragraflardır.
    Özellikleri şunlardır:
    ·         Serbestçe seçilen bir konuya sahiptir.
    ·         Yazarın olumlu ya da olumsuz herhangi bir fikrini okuyucusuyla paylaşımı vardır.
    ·         Yazar, okurunu sohbet ettiği bir kişi olarak gördüğünden kullanılan dil sohbet niteliğindedir.
    ·         Bu tür paragraflarda yazarın bir ikna çabası olduğundan yazar, bazı düşünceyi geliştirme yollarına başvurabilir: alıntı yapma, tanık gösterme, örnekleme en çok başvurulan yöntemlerdir.
    Misal:
    Son günlerin beylik konusu, hayvan katliamları … üstelik katliamın yapılması için çığırtkanlarımız da mevcut. “Vurun Kahpeye” der gibi bağırıyorlar. “Hayvanlar öldürülmesin.” diyenlere en basit saldırı “İnsanlar mı ölsün istiyorsunuz?” diye yanıt vermek. Mantığımız bu kadar basit çalışıyor demek. Hayvanın öldürülmesine bile kıyamayanlar, insanların niye ölmesini istesin? Zaten yıllardır sadece öldürmeyi çözüm olarak görmüşüz ve bununla başa çıkamamışız. Hala aynı çözümde direnmek niye?
    Bu parçada yazar, hayvan katliamları hakkında söylenenleri ve hayvan katliamlarına karşı çıkanların  görüşlerinin yanlışlığını, kendi düşünceleri doğrultusunda soru cevap yoluyla okuruyla paylaşmıştır.
    Bu nedenle bu parçaya tartışma paragrafı denebilir.
    Bilgi notu: Tartışma paragrafında anlatım özneldir. Paragrafın yazarı okurla sohbet içerisindedir ve okur, yazara karşı bir tutum içindeymiş gibi hissettirilir.
    Bilgi Notu: Açıklama ile tartışma anlatım türü karıştırılabilir; açıklamada öğreticilik esas alınırken tartışmada sohbet havası ön plandadır.

     

    Kanıtlayıcı Anlatım

    Yazar tarafından belirlenen bir önerinin okuyucuya ispatlandığı metinlerde kullanılan bir anlatım türüdür. Bu anlatım türünde sözcükler genellikle gerçek anlamda kullanılır. İnandırma, aydınlatma ve okuyucuya kendi görüşünü kabul ettirme amacıyla kullanılan bu anlatım türünde dil, göndergesel işleviyle kullanılır.
    Misal:
    Yurdumuz tabiat ve tarih zenginliğiyle turizm bakımından eşsiz bir hazinedir. Bir bölgeden öteki bölgeye değişen görünüş ve iklim ayrılıkları, Türkiye’yi her mevsimde, her turistin faydalanabileceği, ideal bir ülke yapmaktır. Dünyanın hiçbir ülkesi, Türkiye kadar uzun ve zengin bir tarihin mirasına sahip değildir. Batılı bir turizm uzmanı diyor ki: “Doğu ile Batı arasında bir köprü olan İstanbul, Boğaziçi, Büyükada, Bergama, Efes, Antalya… bir turist için o kadar çekicidir ki buralar birer altın damarı haline getirilebilir.”
    Bilgi Notu: Dili, konusu ve yazarın tavrı bakımından tartışmacı anlatıma benzer. Tartışmacı anlatımda yazar bir konunun iki farklı yönünü okuyucuya sunar, onlardan birini okuyucuya kabul ettirmeye çalışır; kanıtlayıcı anlatımda ise bir öneriyi okuyucuya kanıtlamaya çalışır.

     

    Düşsel (Fantastik) Anlatım

    Bu tür metinlerde konu, tema, zaman, mekan ve kişiler olağanüstü özellikler gösterir. Bu metinlerin kaynağı yazarın hayal dünyasıdır. Yazar, bu hayal dünyasını gerçeklere benzetmek yerine tamamen hayallere dayandırarak gerçeğin çok ötesinde fantastik bir ortam oluşturur.
    Kahramanları olağanüstüdür. (cadılar, uzaylılar, ejderhalar, robotlar, vampirler …)
    Misal:
    Adam gülümsedi. “Bu kelime kesinlikle size bildik değil. Bu bir dünya deyimi.” Başıyla adamlarını işaret etti. “Biz Dünya’danız. Ben kaptan Williams. Mars’a ineli henüz bir saat olmadı. İşte buradayız. İkinci Mars seferi! Bir ilk Mars Seferi yapılmıştı ama başına ne geldi bilmiyoruz. Her neyse işte buradayız. Ve siz de karşılaştığımız ilk Marslısınız.”                 
       Red Brabury
      Gelecekten Söz Eden Anlatım
    Anlatıcı gelecekten haber verir. Olacakları tahmin etmeye çalışır. Varsayımlar üzerine kurulan bu anlatımın bazıları bilimsel verilere dayandığı gibi bazıları da kehanetlere dayanır. Bilim kurgu romanları, fal ve burç yorumları, meteoroloji tahminleri bu anlatımla oluşturulmuş metinlerdir.
    Olandan çok olması istenen düşünceler üzerinde durulur.
    Misal:
    Önce de söylediğim gibi ütopyalılar hastalara çok iyi bakarlar. Yeniden sağlığına kavuşsun diye ne ilaç esirgenir ne de besleyici yiyecekler. Çaresiz hastalıklara tutulanları avutmak için yanlarına oturur, onlarla konuşur, ellerinden geleni yaparlar. Kusursuz bir devlet ve insanlık düzeni kurulmuştur artık.

     

    Söyleşmeye Bağlı Anlatım

    Karşılıklı konuşmayla oluşmuş metinlerde kullanılan anlatım türüdür. Bu anlatım türünde jest ve mimikler anlatıma güç katar. Karşılıklı konuşmalarda konuşulan kişiye ve bağlama göre anlatım özellikleri değişebilir.
    Sohbet, mülakat, diyalog, monolog, tiyatro metinleri gibi metinlerde kullanılan bu anlatım türünde görme, işitme kavramları önemsenir.
    Misal:
    YOLCU- Arabacı, çabuk beni söylediğin bahçeye götür, çiçekleri göster bana!
    ARABACI-Geç oldu bey, çiçekler uykuya yattı, hiçbiri görülmez şimdi.
    YOLCU- Hay Allah! Yahu, bunun da mı zamanı var?
    ARABACI- Var ya, tabi var!
    YOLCU- (içini çeker) Ah, ben yarın belki buralarda olmam!

     

    Mizahi Anlatım

    Okuyucuyu güldüren, güldürürken düşündürmeyi amaçlayan anlatım türüdür. Bu anlatım türünde gerçek hayattan sapma vardır. Ses, taklit, davranış ve şive önemlidir. Taşlamada, eleştirel şiirlerde mizahi anlatım kullanılır.
    Misal:
    Hoca’ya sormuşlar:
    – Cenaze götürürken tabutun önünden mi yürümeli, ardından mı, sağından mı gitmek daha sevap, solundan mı?
    Hoca cevap vermiş?
    -İçinde gitmeyin de neresinden giderseniz gidin
























    Yukarıda yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla, çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra ders kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.

    Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notlarında hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen bildiriniz. Cevaplar yanlış ise yorum kısmında kendi cevabınızı bize iletebilirsiniz. Bazı sorular yorum gerektirdiği için herkesin yorumu farklı olabilir diye cevapları kısa tutmaya özen gösteriyoruz.

    Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları ödevini Kopyala-yapıştır yapmak kimseye bir fayda sağlamaz. Kendi cümleleriniz sizi en iyi ifade edendir; kısa ve sade cümlelerle derdinizi anlatın. Uzun ödev yüksek not alır diye bir şey artık yok, o eskidenmiş. Asıl marifet sadede kısa ve öz biçimde gelebilmek ve anlatmak istediğinizi doğru bir şekilde kâğıda yansıtabilmektir. Ödev kolay okunur biçimde düzenlenmeli. Kapak, içindekiler sayfası, son kısımda referanslar ve varsa ekler bölümü mutlaka belirtilmeli. Ödevinizi sıkı bir imlâ kontrolünden geçirmenin faydası olur, zararı olmaz.

    Sitemizdeki ziyaret etmiş olduğunuz yer alan Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları adlı yayında yukarıda yer alan sayfa numaralarından aradığınız sayfanın cevaplarını bulabilirsiniz. Unutmayınız ki verilen cevapların doğruluğunun kesin olmadığını cevaplarınızı kontrol etmeniz amacıyla eklendiğini belirtelim. Lise 9, 10, 11, 12. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Notları

    Yapamadığını ve anlamadığınız soru ve cevaplara sitemizden size örnek teşkil etmesi amacıyla faydalanabilirsiniz. Şunu unutmayın; ki tüm cevapları buradan birebir yapmanız sizin faydanıza olmayacak bilakis sizi tembelleştirecektir. Bu da istediğimiz bir geri dönüt değildir. Bu nedenle uyarılarımızı dikkate alınız. Yardıma ihtiyacınız olursa web sitemizin iletişim bölümünden bize ulaşabilirsiniz. Size en kısa sürede dönülecektir. Derslerinizde başarılı olmanız dileğiyle.....

    Daha Fazlası
    Yazan: zaman: Edit
    Etiketler:

    Ders Kitabı Cevapları

    Ders Kitabı Cevapları