DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 192-201
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları ders Kitabı Cevap Anahtarı Zambak Yayınları, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları DERS Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar. Sitemizde 10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar cevaplarını bulabilirsiniz. Öncelikle siz kendiniz yapmayı deneyin. Burdaki amacımız size yapamadığınız sorularda, yada aklınıza takılan, yerlerde yardımcı olmaktır. Lütfen burdan kontol ediniz, burdan bakıp aynısını yazmak öğrenmeniz açıısndan faydalı olmayacaktır. 2014-2015 Eğitim öğretim yılı.
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları DERS Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar. Sitemizde 10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar cevaplarını bulabilirsiniz. Öncelikle siz kendiniz yapmayı deneyin. Burdaki amacımız size yapamadığınız sorularda, yada aklınıza takılan, yerlerde yardımcı olmaktır. Lütfen burdan kontol ediniz, burdan bakıp aynısını yazmak öğrenmeniz açıısndan faydalı olmayacaktır. 2014-2015 Eğitim öğretim yılı.
Altta yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla,çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz.Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra derslerin kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.
Altta yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla,çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz.Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra derslerin kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.
* Not: Cevap Kağıtları, Çözdüğünüz Soruları Kontrol Etmeniz Amacıyla Eklenmiştir.
* Not: Cevap Kağıtları, Çözdüğünüz Soruları Kontrol Etmeniz Amacıyla Eklenmiştir.
B. Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler
2. Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (Temaşa)
3. metin
Orta Oyunu
20. Etkinlik
Okuduğunuz oyunu aşağıdaki ölçütlere göre inceleyiniz.
Olay örgüsü Kişiler Dil ve anlatım özelliği Metnin olay örgüsü metnin mesajına uygun olarak güldürü unsurlarıyla donatılmıştır. Metindeki olaylarda kopukluk yoktur. Olay örgüsü ile kişiler arasında da uyum vardır. Ortaoyununda yer alan bütün tipler Karagöz oyununun tipleri gibidir. Ama Karagöz perdesinde gösterilme olanağı olan doğaüstü yaratıklarla, hayvanlar, sandal, araba gibi binek araçları ortaoyununda yer almaz. İki ana kahramanı vardır. Pişekâr kültürlüdür; Arapça, Farsça kelimelerle konuşur. Kavuklu ise onu yanlış anlayarak komik durumu ortaya çıkarır. Kadın rolünü de erkekler oynar ki buna Zenne denir. Ortaoyunu Karadenizli, Rumelili, Kayserili, Ermeni, Rum, Yahudi; Sarhoş, Bekçi vb. kendi şiveleri ve kılıklarıyla zengin tip çeşitliliğine sahiptir. Ortaoyunun ana tipleri olan Pişekâr ile Kavuklu Hacivat veKaragöz‘ün karakter olarak aynısıdır. Ama Pişekâr ile Kavuklu canlı kişiler olduklarından sözlerini vücut hareketleriyle, yüz mimikleriyle güçlendirmek olanağına sahiptirler. Karagöz metne daha çok bağlı kalmak zorundayken ortaoyunu oyuncuları oyunun akışına göre metinde çeşitli değişiklikler yapabilirler ve yeni espriler üretebilirlerdi. Metnin dili genel olarak sade ve anlaşılır bir dildir. Günlük konuşma dilinin özelliklerini metinde görmemiz mümkündür.
21. Etkinlik
Okuduğunuz oyundan hareketle Kavuklu ve Pişekâr’ın kişilik özelliklerini belirleyiniz. Sonuçları aşağıya yazınız.
Kavuklunun kişilik özellikleri Peşekâr’ın kişilik özellikleri Kavuklu Pişekâr’ı yanlış anlayarak komik durumu ortaya çıkarır. Tahsil görmemiş bir halk adamıdır, sokak dili ile konuşur. Cahil cesareti diyebileceğimiz bir cesarete ve gözü pekliğe sahiptir. Sürekli Pişekâr’ın yardımını görür. Okumamış ama zeki ve hazırcevaptır. Özü sözü bir, düşüncesini söylemekten çekinmeyen patavatsız bir kişi olduğu için kendini hep zor durumların içinde bulur. Pişekâr kültürlüdür, medrese eğitimi görmüş, Arapça ve Farsça kelimelerle, tamlamalarla konuşan, her konuda bilgi sahibi olan biridir. Bazen bu çokbilmiş tavırları başlarını derde sokar. Yine de çeşitli badireler onun sayesinde atlatılır.
22. Etkinlik
Kavuklu ve Pişekâr’ın farklı kişilik tiplerini temsil etmesi oyun üzerinde ne gibi etkilere sahiptir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
Bu özellikler oyuna güldürü unsuru olarak yansımaktadır. Bu özellik oyunu izleyenleri güldürmektedir.
22. Etkinlik
Oyundan tekerlemeler ve yanlış anlamaya dayalı cümleler bulunuz. Bunların oyundaki işlevini belirtiniz.
Tekerlemeler Yanlış anlaşılan cümle örnekleri Kavuklu: Efendim bir müşkülünüz mü var dedim. Yani bir işiniz mi var?
Kavuklu: Evet bir dişimiz var, iki babamız. Sen bizi hindi çobanı mı zannettin?
Pişekâr: Hayır hindi çobanı mindi çobanı değil. Ben sizi hiçbir şeye benzetemedim.
Kavuklu: Efendim sayenizde biz de adamız.
Pişekâr:Bir adam kendine iftira etmez. Yalan söylüyorsun. [Güler.]
Kavuklu: Sana adam olduğumuzu nasıl ispat edelim. İşte senin gibi başımız, elimiz, ayağımız var.
Pişekâr: Dünyada her şey olağandır. Siz de neden adam olamayacakmışsınız!
Kavuklu: Yediği naneye bak.
Tekerlemelerin ve yanlış anlamaya dayalı cümlelerin oyundaki işlevi:
Oyunun akıcılığını ve sürükleyiciliğini sağlamaktadır. Güldürü unsurunu içinde barındırdığı için oyunun amacına hizmet etmektedir. Bu oyunun izleyicileri genel olarak çocuklar olduğu için tekerlemeler ve yanlış anlaşılmalar çocuklar için çok dikkat çekici bir özelliktir.
24. Etkinlik
İki gruba ayrılınız. Okuduğunuz oyun sözlü geleneğe ait olmasına rağmen yazıya geçirilmiştir. Grup olarak bu oyunun neden yazıya geçirildiği üzerine düşününüz. Grup sözcüleri aracılığıyla düşüncelerinizi ifade ediniz.
Unutulup yok olmasını engellemek ve oyunu gelecek kuşaklara aktarmak için oyun yazıya geçirilmiştir.
25. Etkinlik
Oyunun hangi gelenekle yazıldığını belirtiniz. Yazıldığı geleneğin oyun üzerindeki etkilerini örneklerle gösteriniz.
Oyunun yazıldığı gelenek Geleneğin oyun üzerindeki etkilerine örnekler Geleneksel Türk tiyatrosu geleneğine uygun olarak eser yazılmıştır. Bu gelenekte tekerlemeler, yanlış anlamalar, sakarlıklar önemli yer tutar. Pişekâr : Ya gelin ne oldu, anlayamadım.
Kavuklu : Gelin falan yok, gelincik var.
Pişekâr : Ne gelinciği, gelin gelin.
Kavuklu : Gelin diye kimi çağırıyorsun? Gelincik dedim anlamadın mı? Şekercinin yanında çalışıyordum. Gelincik macunu yaparken uyumuşum. Ustanın gelincik nerde diye bağırması üzerine uyanmışım.
Pişekar : Tuu… Allah müstehakını vermesin.
Ben de bunu olmuş bir vak’a gibi dinliyordum.
Kavuklu : Ben sana başlarken hayaldir demedim mi?
Pişekâr : Hayır duymadım.
Kavuklu : Sen unutmuşsun. Hiç gelin, arabadan kaçar da görünmez olur mu? Aslı olmadığı bundan da belli.
Pişekâr : Her ne hâl ise bu tarafa gelmekten, beni aramaktan maksadın ne?
Kavuklu : Ah! İsmailciğim, anlatayım. Pek acınacak bir hâldeyim. Konu komşunun delaleti ile evlendim. Evlendim ne demek, başımı belaya soktum.
26. Etkinlik
Oyunun size neler hissettirdiğini metin kutusuna yazınız.
Hissettiklerim
27. Etkinlik
Orta oyunundaki Kavuklu ve Pişekâr’ın Karagöz oyununda hangi tiplere karşılık geldiğini belirtiniz. Bu tiplerin özelliklerini karşılaştırınız. Sonuçları aşağıdaki tabloya yazınız.
Tiplerin özellikleri Kavuklunun hangi tipi karşıladığı Karagöz’ü karşılıyor. Pişekâr’ın hangi tipi karşıladığı Hacivat’ı karşılıyor
28. Etkinlik
Aşağıdaki bilgileri metinden hareketle değerlendiriniz. Metinden bulacağınız örnek cümleleri sözlü olarak ifade ediniz.
- Orta oyunu, Karagöz’ün kişiler aracılığıyla canlandırılmış şeklidir.
- Orta oyununda değişmez tipler vardır.
- Usta-çırak geleneği geçerlidir.
- Tiyatro sahnesini andıran bir sahnesi vardır.
29. Etkinlik
a. Orta oyununun yazılış amacını tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
a. Bu metin hem düşündürmek hem de eğlendirmek için yazılmıştır. Metnin mesajına uygun olarak metnin içine güldürü unsurları yerleştirilmiştir.
b. Sizce orta oyunu günümüzde de devam edebilir mi? Günümüzde orta oyununa benzer geleneklerimiz var mıdır? Düşüncelerinizi belirtiniz.
b.
30. Etkinlik
Araştırmalarınızdan da faydalanarak orta oyununun hikâye anlatma geleneğiyle ilişkisini tartışınız. Sonuçları sözlü olarak belirtiniz.
ORTAOYUNU
Orta oyunu, çevresi izleyicilerle çevrili bir alan içinde oynanan, yazılı metne dayanmayan, içinde müzik, raks ve şarkı da bulunan doğaçlama bir oyundur. Orta oyunu adının geçtiği ilk belge 1834 tarihlidir. Daha eski kaynaklarda bu oyun; kol oyunu, meydan oyunu, taklit oyunu, zuhurî gibi adlarla anılmıştır.
Orta oyunu, han ya da kahvehane gibi kapalı yerlerde de oynanmakla birlikte, genel olarak açık yerlerde ortada oynanan bir oyundur. Oyunun oynandığı yuvarlak ya da oval alana palanga denir. Oyunun dekoru; yeni dünya denilen bezsiz bir paravandan ve dükkân denilen iki katlı bir kafesten oluşur. Yeni dünya ev olarak, dükkân da iş yeri olarak kullanılır. Dükkânda bir tezgâh, birkaç hasır iskemle bulunur.
Orta oyununun kişileri ve fasılları karagöz oyunuyla büyük oranda benzerlik gösterir. Oyunun en önemli iki kişisi Kavuklu ile Pişekâr’dır. Kavuklu, Karagöz oyunundaki Karagöz’ün karşılığı, Pişekâr da Hacivat’ın karşılığıdır. Orta oyununda da gülmece öğesi, Karagöz oyunundaki gibi, yanlış anlamalara, nüktelere ve güldürücü hareketlere dayanır. Oyunda çeşitli mesleklerden, yörelerden, uluslardan insanların meslekî ve yöresel özellikleri, ağızları taklit edilir. Bunlar arasında Arap, Acem, Kastamonulu, Kayserili, Kürt, Frenk, Laz, Yahudi, Ermeni vb. sayılabilir. Orta oyununda kadın rolünü oynayan kadın kılığına girmiş erkeğe Zenne denir.
Kavuklu Hamdi ile Pişekâr Küçük İsmail Efendi, orta oyununun önemli ustaları sayılır.
Orta Oyununun Bölümleri:
• Mukaddime (Giriş): Zurnacı, Pişekâr havası çalar. Pişekâr çıkar ve izleyiciyi selâmladıktan sonra zurnacıyla konuşur. Bu konuşmada, oynanacak oyunun adı bildirilir. Daha sonra zurnacı Kavuklu havasını çalar. Kavuklu ile Kavuklu arkası oyun alanına girer. Kavuklu ile Kavuklu arkası arasında kısa bir konuşma geçer. Sonra bu kişiler birden Pişekâr’ı görüp korkarlar ve korkudan birbirlerinin üstüne düşerler. Bazı oyunlarda zenne takımı ve Çelebi’nin daha önce çıkıp Pişekar’la konuştukları bir sahne de vardır.
• Muhavere (Söyleşme): Bu bölüm Kavuklu ile Pişekâr’ın birbirleriyle tanıdık çıktıkları tanışma konuşmasıyla başlar. Kavuklu ile Pişekâr’ın birbirinin sözlerini ters anlamaları bir gülmece oluşturur ki buna arzbâr denir. Arzbârdan sonratekerleme başlar. Tekerlemede Kavuklu, başından geçen olağan dışı bir olayı Pişekâr’a anlatır. Pişekâr da bunu gerçekmiş gibi dinler, sonunda bunun düş olduğu anlaşılır.
• Fasıl (Oyun): Oyunun asıl bölümü, belli bir olayın canlandırıldığı fasıl bölümüdür. Orta oyunu fasılları genellikle iki paralel olay dizisinde gelişir. Dükkân dekorunda gelişen olaylarda genellikle Kavuklu bir iş arar. Pişekâr’ın ona iş bulmasıyla olaylar gelişir. Dükkâna gelip giden çeşitli müşterilerle ilgili oyunlar da vardır. İkinci olaylar dizisi yeni dünya denilen ev dekorunda geçer. Zenne takımının, Pişekâr aracılığıyla ev araması ve bir eve yerleşmesi biçiminde olaylar gelişir.
• Bitiş: Oyunun son bölümüdür. Pişekâr, izleyicilerden özür dileyerek gelecek oyunun adını ve yerini bildirir. Oyunu kapatır.
Geleneksel Türk halk tiyatrosunun önemli seyirliklerinden olan orta oyununun başlıcalar şunlardır: Mahalle Baskını, Terzi Oyunu, Yazıcı Oyunu, Büyücü Hoca, Fotoğrafçı, Hamam, Tahir ile Zühre, Kale Oyunu, Pazarcılar, Çeşme, Gözlemeci, Çifte Hamamlar, Kunduracı, Eskici Abdi.
ANLAMA VE YORUMLAMA
31. Etkinlik
İncelediğiniz göstermeye bağlı edebî metinleri aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız.
Karagöz oyunu Meddah oyunu Orta Oyunu Dekor İki sopa ve bu sopaların üzerine Karagöz ve Hacivatın temsili resimleri Meddahın aksesuarını bir mendil ile bir sopa-bostan teşkil eder. Dekor kullanımına pek az yer verilmiştir; ancak oyunun konusuyla ilgili eşyalar oyunda yer almıştır. Sahne Işıklı perde Yüksekçe bir yer Etrafı seyircilerle çevrili bir alan Sahneleniş Bir kişi tarafından ses taktidi yapılarak sahnelenir Tek kişi sahnede ağız taklidi yaparak oyunu sahneler Oyuncular tarafından sahnelenir. Nasıl oynandığı Perde aydınlatılınca “gösterme” denilen tasvir, kamıştan ve üflendiği zaman arı vızıltısı gibi ses çıkaran “nareke” çalınarak kaldırıldıktan sonra Karagözcünün yardımcısı “yardak” oyuna mahsus bir usul ile tef çalmaya başlar. (Yardak, şarkı veya türkü söyleyen, tasvirleri sırası ile karagözcüye veren, hareketsiz kalacak tasvirlerin değneklerini tutan adamdır). Sonra Hacivat semaî söyleyerek perdeye gelir. Oyuna bir nevi “giriş” mahiyetinde olan “Hay-Hak” hitabından sonra “perde gazeli” adını alan şiiri okur. Bu şiir, oyunun sembolik karakterini gösteren mistik bir eserdir. Buna bağlı olarak mutasavvıflar, “hayal oyunu”nu insan hayatının bir örneği saymışlardır. Bu âlemde onlara göre eşya ve hâdiseler birer gölgeden ibarettir. Varlıklar, Tanrı’nın kudreti elinde bir oyuncaktır. Eflâtun’un Kanunlar adlı eserinde de ifade edilmiş olan bu fikre bütün Karagözcüler uydukları için oyun gazelle başlar. Gazelden sonra Hacivat Allah’a hamt eder ve şeytanı lanetler, zamanının büyüğünü seci’li bir dile medheder, arkadaşı Karagöz’ü görmek istediğini söyler. Karagöz’ün kapısı önünde makamla arkadaşını çağırır. Karagöz kızar; kavga ederler. Hacivat kaçar, Karagöz sırt üstü yatar. Gülünç secilerle kendi hâlinden ve Hacivat’ın anlayışızlığından şikâyet eder. Hacivat gelir, muhavere başlar.
Muhavere, karşılıklı güldürücü bir konuşmadır. Hacivat’ın medrese kültürü ile Osmanlı terbiyesinden gelen dil ve ifadesine ters ve güldürücü cevaplar veren halk adamı Karagöz’ün nükte, cinas ve hicivleri ile beslenen muhavere bitince “fasıl” yâni dramatik kısmı takip eder. Kalıplaşmış bir şekilde biten oyunun sonunda Karagöz Hacivat’a bir tokat atar. Hacivat da perdenin sahibine Karagöz’ün perdeyi yıkıp viran eylediğini haber vermek üzere sahneden çekilir. Karagöz gelir, seyircilerden sürç-i lisanından ötürü özür diler. Tehdit yollu, gelecek sefer Hacivat’a neler edeceğini söyleyip perdeyi terk eder. Böylece ertesi akşam hangi faslın oynanacağını haber vermiş olur.
Sahnede bir meddah tarafından ses taklitleri yapılarak oynanır. Ortaoyunu yuvarlak çepeçevre seyirciyle kuşatılmış bir alanda oynanır. Oyun yeri açıklıkta olduğu için buraya Merg-i temaşa (Temaşa çayırı) denir. Bu, çoğu kez yumurtamsı biçimde bir alandır. Tabanı çayır, çimen olan bu alan yuvarlak ya da dört köşe de olabilir. Meydanın uzunluğu 22 m’ye 15 m’dir. Seyirciyle oyun alanı ipler ve kazıklarla yapılmış parmaklıklarla ayrılır.
Kişiler Karagöz-Hacivat Anlatıcı Pişekar-Kavuklu Güldürü unsurları Yanlış anlamalar Ağız taklitleri Yanlış anlamalar
32. Etkinlik
İncelediğiniz oyunların günümüz tiyatrosuyla benzer ve farklı yönlerini belirtiniz.
Benzer yönler Farklı yönler Oyuncular tarafından sahnelenmesi
Güldürü ögelerine yer vermesi
Bir metninin olmaması
Ses taklitlerine dayanması
Çok fazla dekorunun olmaması
Çok fazla oyuncusunun olmaması
33. Etkinlik
İncelediğiniz oyunları oynandığı dönemin şartlarını da göz önünde bulundurarak yorumlayınız. Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
Bu oyunlar televizyonun, sinemanın olmadığı bir dönemde ortaya çıkmış ve insanları eğlendirmiştir. Bu tiyatrolar bir çeşit -oynandığı dönemde- okul görevi görmüşlerdir. Akşamları insanların hoş vakit geçirmek için yaptıkları en önemli faaliyeti üzerlerine almışlardır. Bu yüzden bu oyunlar oynandığı dönemde önemle bir görev üstlenmişlerdir.
34. Etkinlik
Göstermeye bağlı edebî metinleri oyunların özelliklerini de dikkate alarak gruplandırınız. Bunları şema hâline getirerek sınıfınızın panosuna asınız.
DEĞERLENDİRME
a. Aşağıda boş bırakılan yerlere Karagöz oyununun bölümleriyle ilgili uygun sözcükler getiriniz.
- Hacivat’ın “Of… Hay, Haak! diye başladığı bölüme MUKADDİME denir.
- Yalnızca Karagöz ve Hacivat arasında geçen bölüme MUHAVERE denir.
- Karagöz oyunlarının adlarının (genellikle) verildiği bölüme FASIL denir.
- Karagöz’ün kusurları için özür dilediği bölüme BİTİŞ denir.
b. Aşağıdaki bilgilerin başına doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
( Y ) Karagöz repertuvarında yer alan her oyun kesintisiz biçimde oynanır.
( D ) Karagöz müzik eşliğinde semai okuyarak sahneye gelir.
( D ) Karagöz oyununun asıl bölümünü fasıl oluşturur.
( Y ) Karagöz okumuş, Hacivat okumamış bir tipi temsil eder.
( Y ) Karagöz oyununda musikiye yer verilmez.
( Y ) Peygamberi öven kimselere önceleri meddah denirdi.
( D ) Meddah “çok öven, çok metheden” anlamına gelir.
( Y ) Meddahta taklit unsuruna yer verilmez.
( D ) Meddah yöntem bakımından Karagöz ile hiç benzerlik göstermez.
( Y ) Orta oyununda oyuncular bir perdenin arkasından seyircilere seslenir.
( D ) Orta oyununda daha önceden hazırlanmış bir metin yoktur.
( D ) Türk toplumunda orta oyununa benzer oyunlara önceki dönemlerde rastlanmaz.
( D ) Orta oyununda musiki önemli bir unsurdur.
( D ) Orta oyununda dört bölüm vardır.
c. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
l. Karagöz oyunuyla ilgili aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) Karagöz hareket taklitlerine dayanan bir oyundur.
B) Oyun usta-çırak geleneği içinde sürdürülür.
C) Dekor ve kişiler yüzyıllara göre değişiklik gösterir.
D) Oyunda yer alan diğer tipler farklı toplulukları temsil eder.
E) Kuklaların gölgeleri bir kişi tarafından perdeye yansıtılır.
CEVAP:C
2. I. Karagöz’ün diğer ismi “hayali Zıll”dır.
II. Sadece Ramazan ayında oynanır.
III. Karagöz oyununda dört bölüm vardır.
Yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I-II
D)I-III
E) II-III
CEVAP:D
3. Karagöz oyununda aşağıdaki tiplerden hangisinin şive taklidiyapılmaz?
A) Kastamonulu
B) Kayserili
C) Bolulu
D) Erzurumlu
E)Acem
CEVAP:D
4. Orta oyununda asıl olay hangi bölümde sergilenir?
A) Başlangıç B) Muhavere
C) Fasıl D) Bitiş
E) Perde
CEVAP:C
5. I. Halkın diline yakın bir dil kullanılır.
II. Güldürürken ders vermek amaçlanır.
III. Oyunda herhangi bir dekor kullanılmaz.
Yukarıda orta oyunuyla ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I-II
E) II-III
CEVAP:D
6. Bir meydanda etrafı seyircilerle çevrili yuvarlak bir alanda oynanır. Oyuncuların giysilerinin bulunduğu çadır veya perde ile kapatılmış yere “sandık odası” denir.
Oynanan oyun, adını temsil edilen olaydan alır. Yukarıda tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Orta oyunu
B) Karagöz
C) Köy seyirlik oyunu
D) Meddah
E) Körebe
CEVAP:A
7. I. Anlatılan olayların gerçek hayatla ilgisi yoktur.
II.Seyircide coşku, acıma, üzüntü gibi hisler uyandırır.
III.Mendil ve sopa oyunun en önemli unsurlarındandır.
Yukarıda Meddah’la ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I-II
E) II-III
CEVAP:E
8. Tek kişilik tiyatro özelliği gösteren bu oyun yüzyıllar boyunca Türk halkı arasında yaşamış ve çok sevilmiştir. İslam öncesi sözlü kültüre kadar uzanan bu tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karagöz
B) Orta oyunu
C) Meddah
D) Köy seyirlik oyunu
E) Opera
CEVAP:C
9. Dört tarafı seyircilerle çevrili alanda herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan oynanan tuluatlı oyun aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meddah
B) Orta oyunu
C) Karagöz
D) Körebe
E) Köy seyirlik oyunu
CEVAP:B
1O.Aşağıdakilerden hangisi günümüz meddahlarındandır diyebileceğimiz kişilerden biri değildir?
A) Erol Günaydın
B) Nejat Uygur
C) Ferhan Şensoy
D) Münir Özkul
E) Tarık Buğra
CEVAP:E
11-Aşağıdaki bilgilerin karşılarına doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
( Y ) Karagöz, hareket taklitlerine ve konuşmaya dayalı seyirlik oyundur.
( Y ) Karagöz’de figürler her zaman değişebilir.
( D) Karagöz’ün kendine özgü müziği vardır.
( D ) usta-çırak geleneği içinde sürdürülür.
( Y ) Anlatma, söyleme, kuklaların gölgelerini perdeye düşürme gibi işlemleri birden fazla kişi gerçekleştirir.
( Y ) Dekor ve kişiler yüzyıllar içinde değişmiştir.
( D ) Tipler, Osmanlı Devleti’ndeki farklı toplulukları temsil etmektedir.
( D ) Meddah, hikâye anlatırken konu ve kişilerle ilgili taklitlere başvurur.
( Y ) Meddah’ta asıl olan anlatmadır.
( Y ) Olay ve kişilerin taklidi oyuna yeni bir şey katmaz.
( D ) Oyun tamamen Meddah’ın taklit yeteneğine bağlıdır.
( Y ) Usta-çırak ilişkisi geçerli değildir.
B. Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler
2. Göstermeye Bağlı Edebî Metinler (Temaşa)
3. metin
Orta Oyunu
20. Etkinlik
Okuduğunuz oyunu aşağıdaki ölçütlere göre inceleyiniz.
| Olay örgüsü | Kişiler | Dil ve anlatım özelliği |
| Metnin olay örgüsü metnin mesajına uygun olarak güldürü unsurlarıyla donatılmıştır. Metindeki olaylarda kopukluk yoktur. Olay örgüsü ile kişiler arasında da uyum vardır. | Ortaoyununda yer alan bütün tipler Karagöz oyununun tipleri gibidir. Ama Karagöz perdesinde gösterilme olanağı olan doğaüstü yaratıklarla, hayvanlar, sandal, araba gibi binek araçları ortaoyununda yer almaz. İki ana kahramanı vardır. Pişekâr kültürlüdür; Arapça, Farsça kelimelerle konuşur. Kavuklu ise onu yanlış anlayarak komik durumu ortaya çıkarır. Kadın rolünü de erkekler oynar ki buna Zenne denir. Ortaoyunu Karadenizli, Rumelili, Kayserili, Ermeni, Rum, Yahudi; Sarhoş, Bekçi vb. kendi şiveleri ve kılıklarıyla zengin tip çeşitliliğine sahiptir. Ortaoyunun ana tipleri olan Pişekâr ile Kavuklu Hacivat veKaragöz‘ün karakter olarak aynısıdır. Ama Pişekâr ile Kavuklu canlı kişiler olduklarından sözlerini vücut hareketleriyle, yüz mimikleriyle güçlendirmek olanağına sahiptirler. Karagöz metne daha çok bağlı kalmak zorundayken ortaoyunu oyuncuları oyunun akışına göre metinde çeşitli değişiklikler yapabilirler ve yeni espriler üretebilirlerdi. | Metnin dili genel olarak sade ve anlaşılır bir dildir. Günlük konuşma dilinin özelliklerini metinde görmemiz mümkündür. |
21. Etkinlik
Okuduğunuz oyundan hareketle Kavuklu ve Pişekâr’ın kişilik özelliklerini belirleyiniz. Sonuçları aşağıya yazınız.
| Kavuklunun kişilik özellikleri | Peşekâr’ın kişilik özellikleri |
| Kavuklu Pişekâr’ı yanlış anlayarak komik durumu ortaya çıkarır. Tahsil görmemiş bir halk adamıdır, sokak dili ile konuşur. Cahil cesareti diyebileceğimiz bir cesarete ve gözü pekliğe sahiptir. Sürekli Pişekâr’ın yardımını görür. Okumamış ama zeki ve hazırcevaptır. Özü sözü bir, düşüncesini söylemekten çekinmeyen patavatsız bir kişi olduğu için kendini hep zor durumların içinde bulur. | Pişekâr kültürlüdür, medrese eğitimi görmüş, Arapça ve Farsça kelimelerle, tamlamalarla konuşan, her konuda bilgi sahibi olan biridir. Bazen bu çokbilmiş tavırları başlarını derde sokar. Yine de çeşitli badireler onun sayesinde atlatılır. |
22. Etkinlik
Kavuklu ve Pişekâr’ın farklı kişilik tiplerini temsil etmesi oyun üzerinde ne gibi etkilere sahiptir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
Bu özellikler oyuna güldürü unsuru olarak yansımaktadır. Bu özellik oyunu izleyenleri güldürmektedir.
22. Etkinlik
Oyundan tekerlemeler ve yanlış anlamaya dayalı cümleler bulunuz. Bunların oyundaki işlevini belirtiniz.
| Tekerlemeler | Yanlış anlaşılan cümle örnekleri |
| Kavuklu: Efendim bir müşkülünüz mü var dedim. Yani bir işiniz mi var?
Kavuklu: Evet bir dişimiz var, iki babamız. Sen bizi hindi çobanı mı zannettin?
Pişekâr: Hayır hindi çobanı mindi çobanı değil. Ben sizi hiçbir şeye benzetemedim.
Kavuklu: Efendim sayenizde biz de adamız.
Pişekâr:Bir adam kendine iftira etmez. Yalan söylüyorsun. [Güler.]
Kavuklu: Sana adam olduğumuzu nasıl ispat edelim. İşte senin gibi başımız, elimiz, ayağımız var.
Pişekâr: Dünyada her şey olağandır. Siz de neden adam olamayacakmışsınız!
Kavuklu: Yediği naneye bak.
|
Tekerlemelerin ve yanlış anlamaya dayalı cümlelerin oyundaki işlevi:
Oyunun akıcılığını ve sürükleyiciliğini sağlamaktadır. Güldürü unsurunu içinde barındırdığı için oyunun amacına hizmet etmektedir. Bu oyunun izleyicileri genel olarak çocuklar olduğu için tekerlemeler ve yanlış anlaşılmalar çocuklar için çok dikkat çekici bir özelliktir.
24. Etkinlik
İki gruba ayrılınız. Okuduğunuz oyun sözlü geleneğe ait olmasına rağmen yazıya geçirilmiştir. Grup olarak bu oyunun neden yazıya geçirildiği üzerine düşününüz. Grup sözcüleri aracılığıyla düşüncelerinizi ifade ediniz.
Unutulup yok olmasını engellemek ve oyunu gelecek kuşaklara aktarmak için oyun yazıya geçirilmiştir.
25. Etkinlik
Oyunun hangi gelenekle yazıldığını belirtiniz. Yazıldığı geleneğin oyun üzerindeki etkilerini örneklerle gösteriniz.
| Oyunun yazıldığı gelenek | Geleneğin oyun üzerindeki etkilerine örnekler |
| Geleneksel Türk tiyatrosu geleneğine uygun olarak eser yazılmıştır. Bu gelenekte tekerlemeler, yanlış anlamalar, sakarlıklar önemli yer tutar. | Pişekâr : Ya gelin ne oldu, anlayamadım.
Kavuklu : Gelin falan yok, gelincik var.
Pişekâr : Ne gelinciği, gelin gelin.
Kavuklu : Gelin diye kimi çağırıyorsun? Gelincik dedim anlamadın mı? Şekercinin yanında çalışıyordum. Gelincik macunu yaparken uyumuşum. Ustanın gelincik nerde diye bağırması üzerine uyanmışım.
Pişekar : Tuu… Allah müstehakını vermesin.
Ben de bunu olmuş bir vak’a gibi dinliyordum.
Kavuklu : Ben sana başlarken hayaldir demedim mi?
Pişekâr : Hayır duymadım.
Kavuklu : Sen unutmuşsun. Hiç gelin, arabadan kaçar da görünmez olur mu? Aslı olmadığı bundan da belli.
Pişekâr : Her ne hâl ise bu tarafa gelmekten, beni aramaktan maksadın ne?
Kavuklu : Ah! İsmailciğim, anlatayım. Pek acınacak bir hâldeyim. Konu komşunun delaleti ile evlendim. Evlendim ne demek, başımı belaya soktum.
|
26. Etkinlik
Oyunun size neler hissettirdiğini metin kutusuna yazınız.
Hissettiklerim
27. Etkinlik
Orta oyunundaki Kavuklu ve Pişekâr’ın Karagöz oyununda hangi tiplere karşılık geldiğini belirtiniz. Bu tiplerin özelliklerini karşılaştırınız. Sonuçları aşağıdaki tabloya yazınız.
| Tiplerin özellikleri | |
| Kavuklunun hangi tipi karşıladığı | Karagöz’ü karşılıyor. |
| Pişekâr’ın hangi tipi karşıladığı | Hacivat’ı karşılıyor |
28. Etkinlik
Aşağıdaki bilgileri metinden hareketle değerlendiriniz. Metinden bulacağınız örnek cümleleri sözlü olarak ifade ediniz.
- Orta oyunu, Karagöz’ün kişiler aracılığıyla canlandırılmış şeklidir.
- Orta oyununda değişmez tipler vardır.
- Usta-çırak geleneği geçerlidir.
- Tiyatro sahnesini andıran bir sahnesi vardır.
29. Etkinlik
a. Orta oyununun yazılış amacını tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
a. Bu metin hem düşündürmek hem de eğlendirmek için yazılmıştır. Metnin mesajına uygun olarak metnin içine güldürü unsurları yerleştirilmiştir.
b. Sizce orta oyunu günümüzde de devam edebilir mi? Günümüzde orta oyununa benzer geleneklerimiz var mıdır? Düşüncelerinizi belirtiniz.
b.
30. Etkinlik
Araştırmalarınızdan da faydalanarak orta oyununun hikâye anlatma geleneğiyle ilişkisini tartışınız. Sonuçları sözlü olarak belirtiniz.
ORTAOYUNU
Orta oyunu, çevresi izleyicilerle çevrili bir alan içinde oynanan, yazılı metne dayanmayan, içinde müzik, raks ve şarkı da bulunan doğaçlama bir oyundur. Orta oyunu adının geçtiği ilk belge 1834 tarihlidir. Daha eski kaynaklarda bu oyun; kol oyunu, meydan oyunu, taklit oyunu, zuhurî gibi adlarla anılmıştır.
Orta oyunu, han ya da kahvehane gibi kapalı yerlerde de oynanmakla birlikte, genel olarak açık yerlerde ortada oynanan bir oyundur. Oyunun oynandığı yuvarlak ya da oval alana palanga denir. Oyunun dekoru; yeni dünya denilen bezsiz bir paravandan ve dükkân denilen iki katlı bir kafesten oluşur. Yeni dünya ev olarak, dükkân da iş yeri olarak kullanılır. Dükkânda bir tezgâh, birkaç hasır iskemle bulunur.
Orta oyununun kişileri ve fasılları karagöz oyunuyla büyük oranda benzerlik gösterir. Oyunun en önemli iki kişisi Kavuklu ile Pişekâr’dır. Kavuklu, Karagöz oyunundaki Karagöz’ün karşılığı, Pişekâr da Hacivat’ın karşılığıdır. Orta oyununda da gülmece öğesi, Karagöz oyunundaki gibi, yanlış anlamalara, nüktelere ve güldürücü hareketlere dayanır. Oyunda çeşitli mesleklerden, yörelerden, uluslardan insanların meslekî ve yöresel özellikleri, ağızları taklit edilir. Bunlar arasında Arap, Acem, Kastamonulu, Kayserili, Kürt, Frenk, Laz, Yahudi, Ermeni vb. sayılabilir. Orta oyununda kadın rolünü oynayan kadın kılığına girmiş erkeğe Zenne denir.
Kavuklu Hamdi ile Pişekâr Küçük İsmail Efendi, orta oyununun önemli ustaları sayılır.
Orta Oyununun Bölümleri:
• Mukaddime (Giriş): Zurnacı, Pişekâr havası çalar. Pişekâr çıkar ve izleyiciyi selâmladıktan sonra zurnacıyla konuşur. Bu konuşmada, oynanacak oyunun adı bildirilir. Daha sonra zurnacı Kavuklu havasını çalar. Kavuklu ile Kavuklu arkası oyun alanına girer. Kavuklu ile Kavuklu arkası arasında kısa bir konuşma geçer. Sonra bu kişiler birden Pişekâr’ı görüp korkarlar ve korkudan birbirlerinin üstüne düşerler. Bazı oyunlarda zenne takımı ve Çelebi’nin daha önce çıkıp Pişekar’la konuştukları bir sahne de vardır.
• Muhavere (Söyleşme): Bu bölüm Kavuklu ile Pişekâr’ın birbirleriyle tanıdık çıktıkları tanışma konuşmasıyla başlar. Kavuklu ile Pişekâr’ın birbirinin sözlerini ters anlamaları bir gülmece oluşturur ki buna arzbâr denir. Arzbârdan sonratekerleme başlar. Tekerlemede Kavuklu, başından geçen olağan dışı bir olayı Pişekâr’a anlatır. Pişekâr da bunu gerçekmiş gibi dinler, sonunda bunun düş olduğu anlaşılır.
• Fasıl (Oyun): Oyunun asıl bölümü, belli bir olayın canlandırıldığı fasıl bölümüdür. Orta oyunu fasılları genellikle iki paralel olay dizisinde gelişir. Dükkân dekorunda gelişen olaylarda genellikle Kavuklu bir iş arar. Pişekâr’ın ona iş bulmasıyla olaylar gelişir. Dükkâna gelip giden çeşitli müşterilerle ilgili oyunlar da vardır. İkinci olaylar dizisi yeni dünya denilen ev dekorunda geçer. Zenne takımının, Pişekâr aracılığıyla ev araması ve bir eve yerleşmesi biçiminde olaylar gelişir.
• Bitiş: Oyunun son bölümüdür. Pişekâr, izleyicilerden özür dileyerek gelecek oyunun adını ve yerini bildirir. Oyunu kapatır.
Geleneksel Türk halk tiyatrosunun önemli seyirliklerinden olan orta oyununun başlıcalar şunlardır: Mahalle Baskını, Terzi Oyunu, Yazıcı Oyunu, Büyücü Hoca, Fotoğrafçı, Hamam, Tahir ile Zühre, Kale Oyunu, Pazarcılar, Çeşme, Gözlemeci, Çifte Hamamlar, Kunduracı, Eskici Abdi.
ANLAMA VE YORUMLAMA
31. Etkinlik
İncelediğiniz göstermeye bağlı edebî metinleri aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız.
| Karagöz oyunu | Meddah oyunu | Orta Oyunu | |
| Dekor | İki sopa ve bu sopaların üzerine Karagöz ve Hacivatın temsili resimleri | Meddahın aksesuarını bir mendil ile bir sopa-bostan teşkil eder. | Dekor kullanımına pek az yer verilmiştir; ancak oyunun konusuyla ilgili eşyalar oyunda yer almıştır. |
| Sahne | Işıklı perde | Yüksekçe bir yer | Etrafı seyircilerle çevrili bir alan |
| Sahneleniş | Bir kişi tarafından ses taktidi yapılarak sahnelenir | Tek kişi sahnede ağız taklidi yaparak oyunu sahneler | Oyuncular tarafından sahnelenir. |
| Nasıl oynandığı | Perde aydınlatılınca “gösterme” denilen tasvir, kamıştan ve üflendiği zaman arı vızıltısı gibi ses çıkaran “nareke” çalınarak kaldırıldıktan sonra Karagözcünün yardımcısı “yardak” oyuna mahsus bir usul ile tef çalmaya başlar. (Yardak, şarkı veya türkü söyleyen, tasvirleri sırası ile karagözcüye veren, hareketsiz kalacak tasvirlerin değneklerini tutan adamdır). Sonra Hacivat semaî söyleyerek perdeye gelir. Oyuna bir nevi “giriş” mahiyetinde olan “Hay-Hak” hitabından sonra “perde gazeli” adını alan şiiri okur. Bu şiir, oyunun sembolik karakterini gösteren mistik bir eserdir. Buna bağlı olarak mutasavvıflar, “hayal oyunu”nu insan hayatının bir örneği saymışlardır. Bu âlemde onlara göre eşya ve hâdiseler birer gölgeden ibarettir. Varlıklar, Tanrı’nın kudreti elinde bir oyuncaktır. Eflâtun’un Kanunlar adlı eserinde de ifade edilmiş olan bu fikre bütün Karagözcüler uydukları için oyun gazelle başlar. Gazelden sonra Hacivat Allah’a hamt eder ve şeytanı lanetler, zamanının büyüğünü seci’li bir dile medheder, arkadaşı Karagöz’ü görmek istediğini söyler. Karagöz’ün kapısı önünde makamla arkadaşını çağırır. Karagöz kızar; kavga ederler. Hacivat kaçar, Karagöz sırt üstü yatar. Gülünç secilerle kendi hâlinden ve Hacivat’ın anlayışızlığından şikâyet eder. Hacivat gelir, muhavere başlar.
Muhavere, karşılıklı güldürücü bir konuşmadır. Hacivat’ın medrese kültürü ile Osmanlı terbiyesinden gelen dil ve ifadesine ters ve güldürücü cevaplar veren halk adamı Karagöz’ün nükte, cinas ve hicivleri ile beslenen muhavere bitince “fasıl” yâni dramatik kısmı takip eder. Kalıplaşmış bir şekilde biten oyunun sonunda Karagöz Hacivat’a bir tokat atar. Hacivat da perdenin sahibine Karagöz’ün perdeyi yıkıp viran eylediğini haber vermek üzere sahneden çekilir. Karagöz gelir, seyircilerden sürç-i lisanından ötürü özür diler. Tehdit yollu, gelecek sefer Hacivat’a neler edeceğini söyleyip perdeyi terk eder. Böylece ertesi akşam hangi faslın oynanacağını haber vermiş olur.
| Sahnede bir meddah tarafından ses taklitleri yapılarak oynanır. | Ortaoyunu yuvarlak çepeçevre seyirciyle kuşatılmış bir alanda oynanır. Oyun yeri açıklıkta olduğu için buraya Merg-i temaşa (Temaşa çayırı) denir. Bu, çoğu kez yumurtamsı biçimde bir alandır. Tabanı çayır, çimen olan bu alan yuvarlak ya da dört köşe de olabilir. Meydanın uzunluğu 22 m’ye 15 m’dir. Seyirciyle oyun alanı ipler ve kazıklarla yapılmış parmaklıklarla ayrılır. |
| Kişiler | Karagöz-Hacivat | Anlatıcı | Pişekar-Kavuklu |
| Güldürü unsurları | Yanlış anlamalar | Ağız taklitleri | Yanlış anlamalar |
32. Etkinlik
İncelediğiniz oyunların günümüz tiyatrosuyla benzer ve farklı yönlerini belirtiniz.
| Benzer yönler | Farklı yönler |
| Oyuncular tarafından sahnelenmesi
Güldürü ögelerine yer vermesi
| Bir metninin olmaması
Ses taklitlerine dayanması
Çok fazla dekorunun olmaması
Çok fazla oyuncusunun olmaması
|
33. Etkinlik
İncelediğiniz oyunları oynandığı dönemin şartlarını da göz önünde bulundurarak yorumlayınız. Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
Bu oyunlar televizyonun, sinemanın olmadığı bir dönemde ortaya çıkmış ve insanları eğlendirmiştir. Bu tiyatrolar bir çeşit -oynandığı dönemde- okul görevi görmüşlerdir. Akşamları insanların hoş vakit geçirmek için yaptıkları en önemli faaliyeti üzerlerine almışlardır. Bu yüzden bu oyunlar oynandığı dönemde önemle bir görev üstlenmişlerdir.
34. Etkinlik
Göstermeye bağlı edebî metinleri oyunların özelliklerini de dikkate alarak gruplandırınız. Bunları şema hâline getirerek sınıfınızın panosuna asınız.
DEĞERLENDİRME
a. Aşağıda boş bırakılan yerlere Karagöz oyununun bölümleriyle ilgili uygun sözcükler getiriniz.
- Hacivat’ın “Of… Hay, Haak! diye başladığı bölüme MUKADDİME denir.
- Yalnızca Karagöz ve Hacivat arasında geçen bölüme MUHAVERE denir.
- Karagöz oyunlarının adlarının (genellikle) verildiği bölüme FASIL denir.
- Karagöz’ün kusurları için özür dilediği bölüme BİTİŞ denir.
b. Aşağıdaki bilgilerin başına doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
( Y ) Karagöz repertuvarında yer alan her oyun kesintisiz biçimde oynanır.
( D ) Karagöz müzik eşliğinde semai okuyarak sahneye gelir.
( D ) Karagöz oyununun asıl bölümünü fasıl oluşturur.
( Y ) Karagöz okumuş, Hacivat okumamış bir tipi temsil eder.
( Y ) Karagöz oyununda musikiye yer verilmez.
( Y ) Peygamberi öven kimselere önceleri meddah denirdi.
( D ) Meddah “çok öven, çok metheden” anlamına gelir.
( Y ) Meddahta taklit unsuruna yer verilmez.
( D ) Meddah yöntem bakımından Karagöz ile hiç benzerlik göstermez.
( Y ) Orta oyununda oyuncular bir perdenin arkasından seyircilere seslenir.
( D ) Orta oyununda daha önceden hazırlanmış bir metin yoktur.
( D ) Türk toplumunda orta oyununa benzer oyunlara önceki dönemlerde rastlanmaz.
( D ) Orta oyununda musiki önemli bir unsurdur.
( D ) Orta oyununda dört bölüm vardır.
c. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
l. Karagöz oyunuyla ilgili aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) Karagöz hareket taklitlerine dayanan bir oyundur.
B) Oyun usta-çırak geleneği içinde sürdürülür.
C) Dekor ve kişiler yüzyıllara göre değişiklik gösterir.
D) Oyunda yer alan diğer tipler farklı toplulukları temsil eder.
E) Kuklaların gölgeleri bir kişi tarafından perdeye yansıtılır.
CEVAP:C
2. I. Karagöz’ün diğer ismi “hayali Zıll”dır.
II. Sadece Ramazan ayında oynanır.
III. Karagöz oyununda dört bölüm vardır.
Yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I-II
D)I-III
E) II-III
CEVAP:D
3. Karagöz oyununda aşağıdaki tiplerden hangisinin şive taklidiyapılmaz?
A) Kastamonulu
B) Kayserili
C) Bolulu
C) Bolulu
D) Erzurumlu
E)Acem
CEVAP:D
4. Orta oyununda asıl olay hangi bölümde sergilenir?
A) Başlangıç B) Muhavere
C) Fasıl D) Bitiş
E) Perde
CEVAP:C
5. I. Halkın diline yakın bir dil kullanılır.
II. Güldürürken ders vermek amaçlanır.
III. Oyunda herhangi bir dekor kullanılmaz.
Yukarıda orta oyunuyla ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I-II
E) II-III
CEVAP:D
6. Bir meydanda etrafı seyircilerle çevrili yuvarlak bir alanda oynanır. Oyuncuların giysilerinin bulunduğu çadır veya perde ile kapatılmış yere “sandık odası” denir.
Oynanan oyun, adını temsil edilen olaydan alır. Yukarıda tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Orta oyunu
B) Karagöz
C) Köy seyirlik oyunu
D) Meddah
E) Körebe
CEVAP:A
7. I. Anlatılan olayların gerçek hayatla ilgisi yoktur.
II.Seyircide coşku, acıma, üzüntü gibi hisler uyandırır.
III.Mendil ve sopa oyunun en önemli unsurlarındandır.
Yukarıda Meddah’la ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I-II
E) II-III
CEVAP:E
8. Tek kişilik tiyatro özelliği gösteren bu oyun yüzyıllar boyunca Türk halkı arasında yaşamış ve çok sevilmiştir. İslam öncesi sözlü kültüre kadar uzanan bu tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karagöz
B) Orta oyunu
C) Meddah
D) Köy seyirlik oyunu
E) Opera
CEVAP:C
9. Dört tarafı seyircilerle çevrili alanda herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan oynanan tuluatlı oyun aşağıdakilerden hangisidir?
A) Meddah
B) Orta oyunu
C) Karagöz
D) Körebe
E) Köy seyirlik oyunu
CEVAP:B
1O.Aşağıdakilerden hangisi günümüz meddahlarındandır diyebileceğimiz kişilerden biri değildir?
A) Erol Günaydın
B) Nejat Uygur
C) Ferhan Şensoy
D) Münir Özkul
E) Tarık Buğra
CEVAP:E
11-Aşağıdaki bilgilerin karşılarına doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
( Y ) Karagöz, hareket taklitlerine ve konuşmaya dayalı seyirlik oyundur.
( Y ) Karagöz’de figürler her zaman değişebilir.
( D) Karagöz’ün kendine özgü müziği vardır.
( D ) usta-çırak geleneği içinde sürdürülür.
( Y ) Anlatma, söyleme, kuklaların gölgelerini perdeye düşürme gibi işlemleri birden fazla kişi gerçekleştirir.
( Y ) Dekor ve kişiler yüzyıllar içinde değişmiştir.
( D ) Tipler, Osmanlı Devleti’ndeki farklı toplulukları temsil etmektedir.
( D ) Meddah, hikâye anlatırken konu ve kişilerle ilgili taklitlere başvurur.
( Y ) Meddah’ta asıl olan anlatmadır.
( Y ) Olay ve kişilerin taklidi oyuna yeni bir şey katmaz.
( D ) Oyun tamamen Meddah’ın taklit yeteneğine bağlıdır.
( Y ) Usta-çırak ilişkisi geçerli değildir.
Zambak Yayınları 10. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları sayfa 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100 ve diğer Çalışma Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları ders Kitabı Cevap Anahtarı Zambak Yayınları, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev
Ziyaretçi sayısı gün geçtikçe artan Sınıf Evrakları Com; kullanıcıların bilgisayar, tablet, veya telefon üzerinden ders ve ödevlerle ilgili yaşadıkları sorunlara kolayca çözüm bulmalarına yardımcı olmayı amaç etmiş ve bu sorunları en açıklayıcı ve anlaşılır bir dille takipçilerine sunan bir sitedir. Kullanıcılar sitemizdeki yararlı bilgilerden yararlandıkça tekrardan sitemizi ziyaret etmektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder