DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 34-40
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları ders Kitabı Cevap Anahtarı Zambak Yayınları, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları DERS Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar. Sitemizde 10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar cevaplarını bulabilirsiniz. Öncelikle siz kendiniz yapmayı deneyin. Burdaki amacımız size yapamadığınız sorularda, yada aklınıza takılan, yerlerde yardımcı olmaktır. Lütfen burdan kontol ediniz, burdan bakıp aynısını yazmak öğrenmeniz açıısndan faydalı olmayacaktır. 2014-2015 Eğitim öğretim yılı.
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları DERS Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar. Sitemizde 10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları Tüm Sayfalar cevaplarını bulabilirsiniz. Öncelikle siz kendiniz yapmayı deneyin. Burdaki amacımız size yapamadığınız sorularda, yada aklınıza takılan, yerlerde yardımcı olmaktır. Lütfen burdan kontol ediniz, burdan bakıp aynısını yazmak öğrenmeniz açıısndan faydalı olmayacaktır. 2014-2015 Eğitim öğretim yılı.
Altta yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla,çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz.Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra derslerin kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.
Altta yer alan cevaplarla kendi cevaplarınızı karşılaştırarak sorularla,çözümlerle ilgili fikir elde edebilirsiniz.Siz değerli öğrenci arkadaşlarımıza derslerinde yardımcı olmak adına çalışma kitabı cevapları ve ders kitabı cevapların sunuyoruz. Sitemizde çalışma kitabı cevaplarının yanı sıra derslerin kitabı cevapları da bulunmaktadır. Ek olarak birden çok yayın evinin bu kitapları yayınlaması nedeniyle kitaplar sizin kullandıklarınız ile farklılık gösterebilir. Bu sebeple farklı bir yayının kitap cevaplarını sitemizden arayarak bulabilirsiniz. Bütün Yayınların cevapları sitemizde bulunmaktadır.
* Not: Cevap Kağıtları, Çözdüğünüz Soruları Kontrol Etmeniz Amacıyla Eklenmiştir.
* Not: Cevap Kağıtları, Çözdüğünüz Soruları Kontrol Etmeniz Amacıyla Eklenmiştir.
b. Olay Çevresinde Oluşan Metinler (Destan)
HAZIRLIK
1. Olağanüstü ögeler içeren bir film izlediniz mi? Filmde olaylar nasıl anlatılmıştır? Açıklayınız.
1. Cevabı size kalmış..
2. Sınıfa çeşitli roman ve hikâye kitapları getiriniz.
3. Türk destanları hakkında bilgi toplayınız.
3. Destanlar: Toplumu derinden sarsan savaş, kıtlık, göç, kahramanlık, din gibi konularda söylenmiş uzun manzum şiirlerdir. Destanlarda olağanüstü olaylar ve kahramanlar söz konusudur. Ait oldukları milletlerin tarihleriyle sıkı ilişkileri vardır.
Türk Destanları
I- İslamiyet Öncesi Türk Destanları:
1- Saka-İskit Destanları:
Alp Er Tunga destanı: Türk-İran savaşlarını ve Alp Er Tunga’nın yiğitliklerini anlatır. Alp Er Tunga, İran destanı “Şehname” de Efrasiyab olarak geçmektedir.
Şu Destanı: Makedonyalı Büyük İskender ile Türkler arasında geçen savaşları ve hükümdar Şu’nun yiğitlikleri anlatılır.
2- Hun-Oğuz Destanları:
Oğuz Kağan Destanı: Hun hükümdarı Mete Han’ın hayatı, yiğitlikleri, ülkesini genişletip oğulları arasında nasıl bölüştürdüğü anlatılır.
Atilla Destanı: Batı Hun Devleti hüküm-darı Atilla’nın yaşamını anlatır.
3- Altay Türkleri Destanları:
Yaratılış Destanı: Türk kavramı etrafında oluşan bir destan değildir. Destan, inanışa göre Tanrı Kayra Hanın kişiyi (insanoğlu) yaratmasıyla ilgilidir. Destanın en önemli özelliği Türklerin sosyal, coğrafi, uzay (kozmogoni) ve dini inanış-ları yönünden düşünce tarzlarını yansıtmasıdır. 19. yüzyılda derlenmiştir. Semavi dinlerden etkilendiği düşünülmektedir.
4- Siyenpi Hanedanı Destanı
Siyenpi Destanı: Hun devletinin yerini alan Siyenpi Hanedanlığının kaynağına dair önemli bilgiler içerir.
5- Göktürk Destanları:
Bozkurt Destanı: Yok edilmek istenen Göktürklerin bir dişi kurttan yeniden türeyişleri anlatılır.
Ergenekon Destanı: Bir yenilgi sonunda Türklerin Ergenekon adlı bir yerde yeni-den çoğalarak yurtlarına geri dönmeleri ve büyük bir devlet kurmaları anlatılır.
6- Uygur Destanları:
Türeyiş Destanı: Türklerin “Dokuz Oğuz ve On Uygur” boyları biçiminde var oluşunu anlatan destandır.
Göç Destanı: Uygurların yurtlarından göç etmek zorunda kalışlarını anlatan destandır.
II- İslamiyet Sonrası Türk Destanları:
Manas Destanı: Kırgız Türklerine aittir. Dünyanın en uzun destanıdır.
Saltuk Buğra Han Destanı: Hükümdar Saltuk Buğra Han’ın efsanevi bir şekilde anlatıldığı destandır. Karahanlılara aittir.
Battal Gazi Destanı: Battal Gazi adlı kahramanın İslamiyet’i yayış mücadelesi anlatılır.
Köroğlu Destanı, Timur Destanı, Cengiz Han Destanı, Danişment Gazi Destanı, Sarı Saltuk Destanı… gibi destanlarımız da mevcuttur.
4. Doğal destan ve yapma destan kavramlarını araştırınız.
4. Tarih öncesi devirlerde sözlü olarak oluşmuş, daha sonra kaleme alınarak günümüze ulaştırılmış, söyleyeni belli olmayan destanlardır. Doğal destanlara benzeyen: ancak oluşumlarında halkın katkısı bulunmayan, yakın dönem-deki bir kahramanlık olayından yola çıkılarak belli bir kişi tarafından oluşturulan destanlardır. Kısacası söyleyeni belli olan destanlardır.
5. Türk destanları dışında başka milletlerin destanları da var mıdır? Araştırınız.
5. Vardır. Aşağıdaki şekildedir.
Dünya Edebiyatındaki Doğal Destanlar:
* Yunan Destanı: İlyada ve Odysseia (Homeros)
* Fin Destanı: Kalevela (Dr. Elias Lönnrat tarafından yazıya geçirilmiştir.)
* Hint Destanları: Ramayana (Valmiki), Mahabharata (Viyasa)
* İran Destanı: Şehname (Firdevsi, men-sevi tarzında yazıya geçirmiştir.)
* Alman Destanı: Niebelungen Lied
* Fransız Destanı: Chanson de Roland
* İspanyol Destanı: La Cid
* İngiliz Destanı: Beowulf, Robin Hood
* Rus Destanı: İgor
* Sümer, Asur, Babil Destanı: Gılgamış
* Japon Destanı: Şinto
İNCELEME
Oğuz Kağan Destanı
Etkinlik
a. Oğuz Kağan Destanı’nın olay örgüsünü ve özelliklerini, mekânını ve zamanını aşağıya yazınız.
MEKAN: Mekan olarak bir orman geçmektedir.
ZAMAN: Belirli bir tarih verilmemiştir. Nedeni oluşumu çok uzun bir zamana yayıldığı ve sözlü kültürde oluşan destanların tarihsel süreci çok takip etmediğidir.
OLAY ÖRGÜSÜ: Oğuz Kağan’ın doğumu ve doğumundaki mucizeler, Oğuz Kağan’ın büyüyüp genç olması ve gergedanı öldürmesi, evlenmesi, çocuklarının olması, Türk beyleri bir araya toplaması ve kağanlığını ilan etmesi, yaptığı savaşlar ve bu savaşlardaki yiğitlikleri, rüya görmesi ve rüyanın yorumlanması sonucunda çocuklarını doğuya ve batıya gönderip ülkesini bölüştürmesi olayı anlatılmıştır.
b. Zaman ne şekilde anlatılmıştır? Örnek vererek açıklayınız.
b. Zaman çok hızlı bir şekilde akıp geçmektedir. Bunda en önemli özellik destanlar anlatmaya bağlı metinler olduğu için oldu, bitti, gitti tarzında ifadeler kullanılarak hikayelendirme özelliği vardır.
c. Mekân nasıl anlatılmıştır? Bu mekânın destandaki işlevi nedir? Belirtiniz.
c. Belirli yerleşik bir mekandan bahsetmese de orman, gün doğusu ve gün batısı gibi yerler anlatılıyor. Bunda da en büyük etken göçebe kültürün etkisidir. Destandaki işlevi ise olay örgüsünü şekillendirmek amacıyla ortaya konmuştur.
2. Etkinlik
a. İncelediğiniz metinden hareketle destanların nasıl oluştuğunu açıklayınız.
a. Destanlar üç aşamadan geçerek ortaya çıkar.
Oluşum: Toplumu derinden etkileyen savaş, göç, kıtlık gibi olaylarla birlikte ortaya yavaş yavaş destanın çekirdek yapısı çıkar.
Yayılma : Çekirdek yapısı oluştuktan sonra toplumlar arası kuşaklar arasında destan çok geniş kitlelere ulaşır.
Derleme (Toplama): Yüzyıllarca nesilden nesile kuşaktan kuşağa anlatılarak gelen destan bir ozan tarafından ya da bir bilim adamı tarafından halk dilinden derlenerek kaleme aktarılır.
b. Araştırmalarınızdan da faydalanarak doğal destan ile yapma destanı açıklayınız. İncelediğiniz metin hangi gruba girmektedir? Niçin?
b. Yukarıda 4. Soruda açıklanmıştır. Oğuz Kağan destanı doğal destana girer.
c. Araştırmalarınızdan yola çıkarak Türk destanlarını gruplandırınız. Bu yapılırken tarihî olaylar, sosyal hayat ve olağanüstü ögeler dikkate alınmalı mıdır? Sözlü olarak ifade ediniz.
c. Türk destanları İslamiyet Öncesi ve Sonrası olmak üzere iki bölümde ele alınır. Bu ayrım yapılırken sadece dinsel hayat dikkate alınmıştır. Bu da en belirleyici öğe olmuştur destanlar için.(Yine 4. soruda Türk destanlarının tasnifi verilmiştir.)
d. Türk destanlarını birbiriyle ve diğer kültürlerin destanlarıyla tema ve kişiler bakımından karşılaştırınız. Bunların benzer ve farklı yönlerini belirtiniz.
d. Bizdeki destanlar genelde kahramanlık destanları üzerinde olup kişi eksenlidir ve bunun benzerlerini diğer toplumlarda da görebiliriz. Her ne kadar bizdeki kahramanlarda olağanüstülük varsa mesela Yunan destanları gibi tanrı, tanrıça ve yarı tanrıların olduğu bir destan şekli değildir. Ama İngilizlerde Robin Hood vardır ki mekanlar ve gelenekler farklı olsa da bir kahramanlıktan bahseder. Hatta İslamiyet’ten sonraki Battalname, bizim Araplardan aldığımız bir karakterdir.
3. Etkinlik
Oğuz Kağan Destanı’nda geçen olağanüstü ögeleri aşağıya yazınız. Bu ögeler zamanda, mekânda, olay örgüsünde, kişilerde nasıl ifade edilmiştir? Sözlü olarak belirtiniz.
Oğuz Kağan’ın doğumu, doğum anındaki şekli, hemen konuşması, çiğ et yemesi, şarap içmesi, birden büyümesi, kimsenin baş edemediği gergedanla baş etmesi ve onu yenmesi, evlenmesi ve evlenirken bir ışık hüzmesinin ağaca yansıması…
4. Etkinlik
Dört gruba ayrılınız. Oğuz Kağan Destanı’nın temasını bulunuz. Temanın; birinci grup tarihle, ikinci grup insanlıkla, üçüncü grup mitolojiyle ve dördüncü grup da hayatla ilişkisini tartışsın.
Tema : Kahramanlık
Tarih: Oğuzların ünlü komutan Mete’dir. Mete Han’ın hayatı anlatılır.
İnsanlık: Oğuz Kağan’ın halkla olan ilişkileri…
Mitoloji: Ağaç, ışık, kurt, rüya ,ok yay gibi mitolojik unsurlar verilmiştir.
Hayat: Demircilik, av, madencilik, savaş aletleri, yönetim şekli, kurultay gibi hayatın içindeki unsurlar vardır.
ANLAMA VE YORUMLAMA
5. Etkinlik
a. Roman, hikâye ve destanı; kişi, tema ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları söyleyiniz.
Roman Hikâye Destan Kişi Yaşamış ya da günlük hayatta yaşayabilecek tipler Yaşamış ya da günlük hayatta yaşayabilecek tipler Yaşamış kişilerin olağanüstü anlatılmış şekli Tema Hayat dair her şey Hayat dair her şey Kahramanlık Anlatım Kurmaca anlatım Kurmaca anlatım Kurmaca anlatım
b. Destanın kurmaca olup olmadığını nedenleriyle birlikte açıklayınız.
d. Destanlar da diğer metinler gibi kurmacadır. Kahramanları tarihsel açıdan yaşamış olsa da abartılı şekilde anlatıldığı için kurmaca yapıya sahiptir.
c. Destanda edebî bir dil var mıdır? Varsa bunu örneklendiriniz.
c. Vardır. Mesela orman tasviri ve kişi tasviri yaparken betimleme yaparak edebi bir dil kullanmıştır.
Kişi Tasviri: Oğuz Han’ın yanında, vardı bir koca kişi.
Sakalı ak, saçı boz, çok uzun tecrübeli,
Asil bir insan idi, akıllı, düşünceli.
Unvanı Tüşimel’di, yani Kağan veziri,
Uluğ Türük’tü adı, Oğuz’un seçme eri.
6. Etkinlik
a. Oğuz Kağan’ın tarihî gerçeklikte karşılığı var mıdır? Belirtiniz.
a. Daha önce dediğimiz gibi Mete Han’dır.
b. Metinden hareketle Oğuz Kağan’ın tanrı ya da tanrılarla ve olağanüstü güçlerle ilişkisi olup olmadığını örnekler vererek anlatınız.
b. Türkler de hakan Tanrı tarafından gönderilen KUT’tur. Söylediği, yaptığı şeyler Tanrı’nın buyruğudur.
c. Destandaki diğer kişilerin, olay örgüsündeki işlevini ve özelliklerini tartışarak yorumlayınız.
c. Diğer kişiler figüratif kadro olarak karşımıza çıkar. Oğuz Kağan’a yardımcı olarak bulunurlar.
d. Seyrettiğiniz olağanüstü özellikler içeren bir filmi anlatınız. Bunu, okuduğunuz destanla karşılaştırınız. Destan temasının insandaki evrensel özellikleri yansıtıp yansıtmadığını belirtiniz.
e. Okuduğunuz destanları yapı, tema, dil ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları maddeler hâlinde defterinize yazınız.
7. Etkinlik
Kalevala
Yukarıdaki metni inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Destan anlatıcısının özellikleri ve bakış açısını (toplumda zümreleşmenin gerçekleşmediğini göz önünde bulundurarak) tespit ediniz. Destan kim tarafından kime anlatılmaktadır?
1. İlahi bakış açısı ile anlatılmıştır. Toplumdaki bir sonraki kuşağa nasihat olsun diye anlatılmıştır.
2. Destanlardaki ses, kelime ve cümle özelliklerini karşılaştırınız. Sonuçları belirtiniz.
2. Kısa, açık ve net anlatımı vardır. Diğer toplumlardan etkilenerek alınmış kelimeler yoktur. Anlatım konuşma havası içinde geçmektedir.
3. Destan dilinin oluşumunu ve destan dilindeki mitolojik ögelerin, dinî törenlerin, musikinin ve hayatla mücadelenin etkilerini inceleyiniz. İnceleme sonuçlarını defterinize yazınız.
3. Bütün bunlarında hepsinin oluşum sürecinde halkın ortak paydası vardır. Her millet kendi tarihine, kültürüne, dinine ait izleri destanlara aktarır.
4. Destan diliyle doğal dili karşılaştırınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
4.Destanın dili abartılıdır. Günlük hayatta bu kadar abartı görülmez fakat bu eserlerin ortaya çıkması sözlü olarak yayıldığı için değişim ve farklılaşma kaçınılmazdır.
5. Sınıfa getirdiğiniz hikâye ve romandan bir bölüm okuyunuz, destanı, romanı ve hikâyeyi dil ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları defterinize yazınız.
5. Destana göre hikaye ve roman daha kurgulayıcı ve betimleyici özelliklere sahiptir. Destan betimleyici özelliklere pek azdır. Bakış açıları olarak ortak noktaları vardır. Her üçünde de İlahi bakış açısı görülebilir. Destanda anlatılanlar sade ve netken bunu roman ve hikayede göremeyebiliriz.
6. İncelediğiniz destanlarda insanlar arasında bir iş bölümü göze çarpıyor mu? Hayal gücü ve duygusallık mı yoksa akıl mı ön plandadır? Sözlü olarak ifade ediniz. Destanda öğretici metin işleviyle sanat metni işlevinin bulunup bulunmadığını tartışınız. Sonuçları belirtiniz.
6. Her ne kadar ortak yaşam söz konusu olsa da her şeye Oğuz Kağan’ a bakmaktadır. Akıl çok fazla ön plan değil, daha çok hayal ön plandadır.
7. Destanda tarihî olay ve kişiler hayal gücüyle zenginleştirilmiş olabilir mi? Destanı, dönemin tarihî, siyasi ve kültürel yapısıyla ilişkilendirerek değerlendiriniz.
7. Nesilden nesile aktarılırken her aktaran kendi hayal gücüne yansıtabilir. Bu da sözlü edebiyatın çabucak değişimini gösterir.
8. Oğuz Kağan ve Kalevala destanlarını tema ve kişiler bakımından karşılaştırınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
8. Her ikisi de milleti için kahramanlık yapan kişilerdir.
9. Destanların günümüz edebiyatına yansımalarını belirtiniz.
9.Destanlar sözlü edebiyat içerisinde anlatmaya bağlı metinlerin temelini oluştururlar.
10. İncelenen destanlardan hareketle destanların özellikleriyle ilgili genellemeler yapınız.
10. Anonimdir. Milletlerin başından geçen savaş, göç, kıtlık gibi önemli olayları anlatır. Olağanüstü özellikler vardır. Manzumdur.
11. İncelenen destanlardan hareketle sözlü edebiyatın özellikleriyle ilgili genellemeler yapınız.
11. Sözlü edebiyat, yazının Türkler arasında kullanılmasından önceki dönemlerde meydana gelen ve nesilden nesile geçerek günümüze kadar ulaşan edebiyattır.
Sözlü Türk Edebiyatının Özellikleri:
* Dış etkilerden uzak, sade, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
* Hece ölçüsünün 7, 8 ve 11’li kalıpları kullanılmıştır.
* Kafiye örgüsü genellikle aaab, cccb, dddb… şeklindedir.
* Çoğunlukla yarım kafiye kullanılmıştır.
* Nazım birimi dörtlüktür.
* Ürünler anonimdir. (söyleyeni belli değildir.)
* Doğa, aşk, sevgi, savaş, yiğitlik ve din genel konulardır.
* Gündelik yaşamla edebiyat iç içedir.
* Bu dönemin şairlerine Ozan, Baksı, Kam, Oyun, Şaman adı verilir.
* Şiirler; Sığır (av törenleri), Şölen (ziyafet törenleri), Yuğ (ölüm törenleri) adı verilen törenlerde, “Kopuz” adı verilen saz eşliğinde söylenir.
* Bu dönemde ortaya konan eserlerde Orta Asya–Türk kültürünün tüm izlerine rastlanır.
* Bu dönemin sözlü eserlerine Çin kaynaklarında ve Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lugatit Türk adlı eserlerinde rastlanmıştır.
* Koşuk, sagu, sav ve destan dönemin başlıca ürünleridir.
8. Etkinlik
Destanlar günümüz edebiyatını etkilemiş midir? Günümüzdeki eserlerde destanlardan ne şekilde faydalanılabilir? Düşüncelerinizi örnekler vererek açıklayınız.
Destanlar tema yönünden etkilemiştir. Hatta modern edebiyat içerisinde bazı şairlerimiz yazdıkları şiirlerin ismine destan kelimesini eklemişlerdir. Nazım Hikmet Kuva-yi Milliye Destanı gibi.
DEĞERLENDIRME
a. Aşağıdaki bilgilerin başına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( D ) Destanlar doğal destan ve yapma destan olmak üzere ikiye ayrılır.
( D ) Destanlarda olağanüstü ögeler oldukça fazladır.
( D) Destanlar dönemin siyasi ve kültürel yapısıyla doğrudan ilgilidir.
b. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?
A) Roman
B) Koşuk
C) Destan
D) Sav
E) Sagu
CEVAP:A
2. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet öncesi Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Türeyiş Destanı – Göç Destanı
B) Ergenekon Destanı – Manas Destanı
C) Köroğlu Destanı – Şu Destanı
D) Alp Er Tunga Destanı – Köroğlu Destanı
E) Manas Destanı – Oğuz Kağan Destanı
CEVAP:A
c. Aşağıdaki boş bırakılan yeri uygun sözcükle doldurunuz.
Destan teması insandaki HAYATINA özgü özellikleri ifade eder.
b. Olay Çevresinde Oluşan Metinler (Destan)
HAZIRLIK
1. Olağanüstü ögeler içeren bir film izlediniz mi? Filmde olaylar nasıl anlatılmıştır? Açıklayınız.
1. Cevabı size kalmış..
2. Sınıfa çeşitli roman ve hikâye kitapları getiriniz.
3. Türk destanları hakkında bilgi toplayınız.
3. Destanlar: Toplumu derinden sarsan savaş, kıtlık, göç, kahramanlık, din gibi konularda söylenmiş uzun manzum şiirlerdir. Destanlarda olağanüstü olaylar ve kahramanlar söz konusudur. Ait oldukları milletlerin tarihleriyle sıkı ilişkileri vardır.
Türk Destanları
I- İslamiyet Öncesi Türk Destanları:
1- Saka-İskit Destanları:
Alp Er Tunga destanı: Türk-İran savaşlarını ve Alp Er Tunga’nın yiğitliklerini anlatır. Alp Er Tunga, İran destanı “Şehname” de Efrasiyab olarak geçmektedir.
Şu Destanı: Makedonyalı Büyük İskender ile Türkler arasında geçen savaşları ve hükümdar Şu’nun yiğitlikleri anlatılır.
2- Hun-Oğuz Destanları:
Oğuz Kağan Destanı: Hun hükümdarı Mete Han’ın hayatı, yiğitlikleri, ülkesini genişletip oğulları arasında nasıl bölüştürdüğü anlatılır.
Atilla Destanı: Batı Hun Devleti hüküm-darı Atilla’nın yaşamını anlatır.
3- Altay Türkleri Destanları:
Yaratılış Destanı: Türk kavramı etrafında oluşan bir destan değildir. Destan, inanışa göre Tanrı Kayra Hanın kişiyi (insanoğlu) yaratmasıyla ilgilidir. Destanın en önemli özelliği Türklerin sosyal, coğrafi, uzay (kozmogoni) ve dini inanış-ları yönünden düşünce tarzlarını yansıtmasıdır. 19. yüzyılda derlenmiştir. Semavi dinlerden etkilendiği düşünülmektedir.
4- Siyenpi Hanedanı Destanı
Siyenpi Destanı: Hun devletinin yerini alan Siyenpi Hanedanlığının kaynağına dair önemli bilgiler içerir.
5- Göktürk Destanları:
Bozkurt Destanı: Yok edilmek istenen Göktürklerin bir dişi kurttan yeniden türeyişleri anlatılır.
Ergenekon Destanı: Bir yenilgi sonunda Türklerin Ergenekon adlı bir yerde yeni-den çoğalarak yurtlarına geri dönmeleri ve büyük bir devlet kurmaları anlatılır.
6- Uygur Destanları:
Türeyiş Destanı: Türklerin “Dokuz Oğuz ve On Uygur” boyları biçiminde var oluşunu anlatan destandır.
Göç Destanı: Uygurların yurtlarından göç etmek zorunda kalışlarını anlatan destandır.
II- İslamiyet Sonrası Türk Destanları:
Manas Destanı: Kırgız Türklerine aittir. Dünyanın en uzun destanıdır.
Saltuk Buğra Han Destanı: Hükümdar Saltuk Buğra Han’ın efsanevi bir şekilde anlatıldığı destandır. Karahanlılara aittir.
Battal Gazi Destanı: Battal Gazi adlı kahramanın İslamiyet’i yayış mücadelesi anlatılır.
Köroğlu Destanı, Timur Destanı, Cengiz Han Destanı, Danişment Gazi Destanı, Sarı Saltuk Destanı… gibi destanlarımız da mevcuttur.
4. Doğal destan ve yapma destan kavramlarını araştırınız.
4. Tarih öncesi devirlerde sözlü olarak oluşmuş, daha sonra kaleme alınarak günümüze ulaştırılmış, söyleyeni belli olmayan destanlardır. Doğal destanlara benzeyen: ancak oluşumlarında halkın katkısı bulunmayan, yakın dönem-deki bir kahramanlık olayından yola çıkılarak belli bir kişi tarafından oluşturulan destanlardır. Kısacası söyleyeni belli olan destanlardır.
5. Türk destanları dışında başka milletlerin destanları da var mıdır? Araştırınız.
5. Vardır. Aşağıdaki şekildedir.
Dünya Edebiyatındaki Doğal Destanlar:
* Yunan Destanı: İlyada ve Odysseia (Homeros)
* Fin Destanı: Kalevela (Dr. Elias Lönnrat tarafından yazıya geçirilmiştir.)
* Hint Destanları: Ramayana (Valmiki), Mahabharata (Viyasa)
* İran Destanı: Şehname (Firdevsi, men-sevi tarzında yazıya geçirmiştir.)
* Alman Destanı: Niebelungen Lied
* Fransız Destanı: Chanson de Roland
* İspanyol Destanı: La Cid
* İngiliz Destanı: Beowulf, Robin Hood
* Rus Destanı: İgor
* Sümer, Asur, Babil Destanı: Gılgamış
* Japon Destanı: Şinto
İNCELEME
Oğuz Kağan Destanı
Etkinlik
a. Oğuz Kağan Destanı’nın olay örgüsünü ve özelliklerini, mekânını ve zamanını aşağıya yazınız.
MEKAN: Mekan olarak bir orman geçmektedir.
ZAMAN: Belirli bir tarih verilmemiştir. Nedeni oluşumu çok uzun bir zamana yayıldığı ve sözlü kültürde oluşan destanların tarihsel süreci çok takip etmediğidir.
OLAY ÖRGÜSÜ: Oğuz Kağan’ın doğumu ve doğumundaki mucizeler, Oğuz Kağan’ın büyüyüp genç olması ve gergedanı öldürmesi, evlenmesi, çocuklarının olması, Türk beyleri bir araya toplaması ve kağanlığını ilan etmesi, yaptığı savaşlar ve bu savaşlardaki yiğitlikleri, rüya görmesi ve rüyanın yorumlanması sonucunda çocuklarını doğuya ve batıya gönderip ülkesini bölüştürmesi olayı anlatılmıştır.
b. Zaman ne şekilde anlatılmıştır? Örnek vererek açıklayınız.
b. Zaman çok hızlı bir şekilde akıp geçmektedir. Bunda en önemli özellik destanlar anlatmaya bağlı metinler olduğu için oldu, bitti, gitti tarzında ifadeler kullanılarak hikayelendirme özelliği vardır.
c. Mekân nasıl anlatılmıştır? Bu mekânın destandaki işlevi nedir? Belirtiniz.
c. Belirli yerleşik bir mekandan bahsetmese de orman, gün doğusu ve gün batısı gibi yerler anlatılıyor. Bunda da en büyük etken göçebe kültürün etkisidir. Destandaki işlevi ise olay örgüsünü şekillendirmek amacıyla ortaya konmuştur.
2. Etkinlik
a. İncelediğiniz metinden hareketle destanların nasıl oluştuğunu açıklayınız.
a. Destanlar üç aşamadan geçerek ortaya çıkar.
Oluşum: Toplumu derinden etkileyen savaş, göç, kıtlık gibi olaylarla birlikte ortaya yavaş yavaş destanın çekirdek yapısı çıkar.
Yayılma : Çekirdek yapısı oluştuktan sonra toplumlar arası kuşaklar arasında destan çok geniş kitlelere ulaşır.
Derleme (Toplama): Yüzyıllarca nesilden nesile kuşaktan kuşağa anlatılarak gelen destan bir ozan tarafından ya da bir bilim adamı tarafından halk dilinden derlenerek kaleme aktarılır.
b. Araştırmalarınızdan da faydalanarak doğal destan ile yapma destanı açıklayınız. İncelediğiniz metin hangi gruba girmektedir? Niçin?
b. Yukarıda 4. Soruda açıklanmıştır. Oğuz Kağan destanı doğal destana girer.
c. Araştırmalarınızdan yola çıkarak Türk destanlarını gruplandırınız. Bu yapılırken tarihî olaylar, sosyal hayat ve olağanüstü ögeler dikkate alınmalı mıdır? Sözlü olarak ifade ediniz.
c. Türk destanları İslamiyet Öncesi ve Sonrası olmak üzere iki bölümde ele alınır. Bu ayrım yapılırken sadece dinsel hayat dikkate alınmıştır. Bu da en belirleyici öğe olmuştur destanlar için.(Yine 4. soruda Türk destanlarının tasnifi verilmiştir.)
d. Türk destanlarını birbiriyle ve diğer kültürlerin destanlarıyla tema ve kişiler bakımından karşılaştırınız. Bunların benzer ve farklı yönlerini belirtiniz.
d. Bizdeki destanlar genelde kahramanlık destanları üzerinde olup kişi eksenlidir ve bunun benzerlerini diğer toplumlarda da görebiliriz. Her ne kadar bizdeki kahramanlarda olağanüstülük varsa mesela Yunan destanları gibi tanrı, tanrıça ve yarı tanrıların olduğu bir destan şekli değildir. Ama İngilizlerde Robin Hood vardır ki mekanlar ve gelenekler farklı olsa da bir kahramanlıktan bahseder. Hatta İslamiyet’ten sonraki Battalname, bizim Araplardan aldığımız bir karakterdir.
3. Etkinlik
Oğuz Kağan Destanı’nda geçen olağanüstü ögeleri aşağıya yazınız. Bu ögeler zamanda, mekânda, olay örgüsünde, kişilerde nasıl ifade edilmiştir? Sözlü olarak belirtiniz.
Oğuz Kağan’ın doğumu, doğum anındaki şekli, hemen konuşması, çiğ et yemesi, şarap içmesi, birden büyümesi, kimsenin baş edemediği gergedanla baş etmesi ve onu yenmesi, evlenmesi ve evlenirken bir ışık hüzmesinin ağaca yansıması…
4. Etkinlik
Dört gruba ayrılınız. Oğuz Kağan Destanı’nın temasını bulunuz. Temanın; birinci grup tarihle, ikinci grup insanlıkla, üçüncü grup mitolojiyle ve dördüncü grup da hayatla ilişkisini tartışsın.
Tema : Kahramanlık
Tarih: Oğuzların ünlü komutan Mete’dir. Mete Han’ın hayatı anlatılır.
İnsanlık: Oğuz Kağan’ın halkla olan ilişkileri…
Mitoloji: Ağaç, ışık, kurt, rüya ,ok yay gibi mitolojik unsurlar verilmiştir.
Hayat: Demircilik, av, madencilik, savaş aletleri, yönetim şekli, kurultay gibi hayatın içindeki unsurlar vardır.
ANLAMA VE YORUMLAMA
5. Etkinlik
a. Roman, hikâye ve destanı; kişi, tema ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları söyleyiniz.
| Roman | Hikâye | Destan | |
| Kişi | Yaşamış ya da günlük hayatta yaşayabilecek tipler | Yaşamış ya da günlük hayatta yaşayabilecek tipler | Yaşamış kişilerin olağanüstü anlatılmış şekli |
| Tema | Hayat dair her şey | Hayat dair her şey | Kahramanlık |
| Anlatım | Kurmaca anlatım | Kurmaca anlatım | Kurmaca anlatım |
b. Destanın kurmaca olup olmadığını nedenleriyle birlikte açıklayınız.
d. Destanlar da diğer metinler gibi kurmacadır. Kahramanları tarihsel açıdan yaşamış olsa da abartılı şekilde anlatıldığı için kurmaca yapıya sahiptir.
c. Destanda edebî bir dil var mıdır? Varsa bunu örneklendiriniz.
c. Vardır. Mesela orman tasviri ve kişi tasviri yaparken betimleme yaparak edebi bir dil kullanmıştır.
Kişi Tasviri: Oğuz Han’ın yanında, vardı bir koca kişi.
Sakalı ak, saçı boz, çok uzun tecrübeli,
Asil bir insan idi, akıllı, düşünceli.
Unvanı Tüşimel’di, yani Kağan veziri,
Uluğ Türük’tü adı, Oğuz’un seçme eri.
6. Etkinlik
a. Oğuz Kağan’ın tarihî gerçeklikte karşılığı var mıdır? Belirtiniz.
a. Daha önce dediğimiz gibi Mete Han’dır.
b. Metinden hareketle Oğuz Kağan’ın tanrı ya da tanrılarla ve olağanüstü güçlerle ilişkisi olup olmadığını örnekler vererek anlatınız.
b. Türkler de hakan Tanrı tarafından gönderilen KUT’tur. Söylediği, yaptığı şeyler Tanrı’nın buyruğudur.
c. Destandaki diğer kişilerin, olay örgüsündeki işlevini ve özelliklerini tartışarak yorumlayınız.
c. Diğer kişiler figüratif kadro olarak karşımıza çıkar. Oğuz Kağan’a yardımcı olarak bulunurlar.
d. Seyrettiğiniz olağanüstü özellikler içeren bir filmi anlatınız. Bunu, okuduğunuz destanla karşılaştırınız. Destan temasının insandaki evrensel özellikleri yansıtıp yansıtmadığını belirtiniz.
e. Okuduğunuz destanları yapı, tema, dil ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları maddeler hâlinde defterinize yazınız.
7. Etkinlik
Kalevala
Yukarıdaki metni inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Destan anlatıcısının özellikleri ve bakış açısını (toplumda zümreleşmenin gerçekleşmediğini göz önünde bulundurarak) tespit ediniz. Destan kim tarafından kime anlatılmaktadır?
1. İlahi bakış açısı ile anlatılmıştır. Toplumdaki bir sonraki kuşağa nasihat olsun diye anlatılmıştır.
2. Destanlardaki ses, kelime ve cümle özelliklerini karşılaştırınız. Sonuçları belirtiniz.
2. Kısa, açık ve net anlatımı vardır. Diğer toplumlardan etkilenerek alınmış kelimeler yoktur. Anlatım konuşma havası içinde geçmektedir.
3. Destan dilinin oluşumunu ve destan dilindeki mitolojik ögelerin, dinî törenlerin, musikinin ve hayatla mücadelenin etkilerini inceleyiniz. İnceleme sonuçlarını defterinize yazınız.
3. Bütün bunlarında hepsinin oluşum sürecinde halkın ortak paydası vardır. Her millet kendi tarihine, kültürüne, dinine ait izleri destanlara aktarır.
4. Destan diliyle doğal dili karşılaştırınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
4.Destanın dili abartılıdır. Günlük hayatta bu kadar abartı görülmez fakat bu eserlerin ortaya çıkması sözlü olarak yayıldığı için değişim ve farklılaşma kaçınılmazdır.
5. Sınıfa getirdiğiniz hikâye ve romandan bir bölüm okuyunuz, destanı, romanı ve hikâyeyi dil ve anlatım bakımından karşılaştırınız. Sonuçları defterinize yazınız.
5. Destana göre hikaye ve roman daha kurgulayıcı ve betimleyici özelliklere sahiptir. Destan betimleyici özelliklere pek azdır. Bakış açıları olarak ortak noktaları vardır. Her üçünde de İlahi bakış açısı görülebilir. Destanda anlatılanlar sade ve netken bunu roman ve hikayede göremeyebiliriz.
6. İncelediğiniz destanlarda insanlar arasında bir iş bölümü göze çarpıyor mu? Hayal gücü ve duygusallık mı yoksa akıl mı ön plandadır? Sözlü olarak ifade ediniz. Destanda öğretici metin işleviyle sanat metni işlevinin bulunup bulunmadığını tartışınız. Sonuçları belirtiniz.
6. Her ne kadar ortak yaşam söz konusu olsa da her şeye Oğuz Kağan’ a bakmaktadır. Akıl çok fazla ön plan değil, daha çok hayal ön plandadır.
7. Destanda tarihî olay ve kişiler hayal gücüyle zenginleştirilmiş olabilir mi? Destanı, dönemin tarihî, siyasi ve kültürel yapısıyla ilişkilendirerek değerlendiriniz.
7. Nesilden nesile aktarılırken her aktaran kendi hayal gücüne yansıtabilir. Bu da sözlü edebiyatın çabucak değişimini gösterir.
8. Oğuz Kağan ve Kalevala destanlarını tema ve kişiler bakımından karşılaştırınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
8. Her ikisi de milleti için kahramanlık yapan kişilerdir.
9. Destanların günümüz edebiyatına yansımalarını belirtiniz.
9.Destanlar sözlü edebiyat içerisinde anlatmaya bağlı metinlerin temelini oluştururlar.
10. İncelenen destanlardan hareketle destanların özellikleriyle ilgili genellemeler yapınız.
10. Anonimdir. Milletlerin başından geçen savaş, göç, kıtlık gibi önemli olayları anlatır. Olağanüstü özellikler vardır. Manzumdur.
11. İncelenen destanlardan hareketle sözlü edebiyatın özellikleriyle ilgili genellemeler yapınız.
11. Sözlü edebiyat, yazının Türkler arasında kullanılmasından önceki dönemlerde meydana gelen ve nesilden nesile geçerek günümüze kadar ulaşan edebiyattır.
Sözlü Türk Edebiyatının Özellikleri:
* Dış etkilerden uzak, sade, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
* Hece ölçüsünün 7, 8 ve 11’li kalıpları kullanılmıştır.
* Kafiye örgüsü genellikle aaab, cccb, dddb… şeklindedir.
* Çoğunlukla yarım kafiye kullanılmıştır.
* Nazım birimi dörtlüktür.
* Ürünler anonimdir. (söyleyeni belli değildir.)
* Doğa, aşk, sevgi, savaş, yiğitlik ve din genel konulardır.
* Gündelik yaşamla edebiyat iç içedir.
* Bu dönemin şairlerine Ozan, Baksı, Kam, Oyun, Şaman adı verilir.
* Şiirler; Sığır (av törenleri), Şölen (ziyafet törenleri), Yuğ (ölüm törenleri) adı verilen törenlerde, “Kopuz” adı verilen saz eşliğinde söylenir.
* Bu dönemde ortaya konan eserlerde Orta Asya–Türk kültürünün tüm izlerine rastlanır.
* Bu dönemin sözlü eserlerine Çin kaynaklarında ve Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lugatit Türk adlı eserlerinde rastlanmıştır.
* Koşuk, sagu, sav ve destan dönemin başlıca ürünleridir.
8. Etkinlik
Destanlar günümüz edebiyatını etkilemiş midir? Günümüzdeki eserlerde destanlardan ne şekilde faydalanılabilir? Düşüncelerinizi örnekler vererek açıklayınız.
Destanlar tema yönünden etkilemiştir. Hatta modern edebiyat içerisinde bazı şairlerimiz yazdıkları şiirlerin ismine destan kelimesini eklemişlerdir. Nazım Hikmet Kuva-yi Milliye Destanı gibi.
DEĞERLENDIRME
a. Aşağıdaki bilgilerin başına doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( D ) Destanlar doğal destan ve yapma destan olmak üzere ikiye ayrılır.
( D ) Destanlarda olağanüstü ögeler oldukça fazladır.
( D) Destanlar dönemin siyasi ve kültürel yapısıyla doğrudan ilgilidir.
b. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?
A) Roman
B) Koşuk
C) Destan
D) Sav
E) Sagu
CEVAP:A
2. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyet öncesi Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Türeyiş Destanı – Göç Destanı
B) Ergenekon Destanı – Manas Destanı
C) Köroğlu Destanı – Şu Destanı
D) Alp Er Tunga Destanı – Köroğlu Destanı
E) Manas Destanı – Oğuz Kağan Destanı
CEVAP:A
c. Aşağıdaki boş bırakılan yeri uygun sözcükle doldurunuz.
Destan teması insandaki HAYATINA özgü özellikleri ifade eder.
Zambak Yayınları 10. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları sayfa 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100 ve diğer Çalışma Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.
10. Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları ders Kitabı Cevap Anahtarı Zambak Yayınları, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Zambak Yayınları Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Zambak Yayınları 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Zambak Yayınları Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev
Ziyaretçi sayısı gün geçtikçe artan Sınıf Evrakları Com; kullanıcıların bilgisayar, tablet, veya telefon üzerinden ders ve ödevlerle ilgili yaşadıkları sorunlara kolayca çözüm bulmalarına yardımcı olmayı amaç etmiş ve bu sorunları en açıklayıcı ve anlaşılır bir dille takipçilerine sunan bir sitedir. Kullanıcılar sitemizdeki yararlı bilgilerden yararlandıkça tekrardan sitemizi ziyaret etmektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder