Vygotsky’nin Bilişsel Gelişim Kuramı

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Vygotsky’nin Bilişsel Gelişim Kuramı 

Vygotsky’nin Bilişsel (zihinsel) Gelişim Kuramı nedir, özellikleri nelerdir? İşbirlikli öğrenme, yakınsal gelişim alanı, içsel konuşma nedir?

Vygotsky’nin Zihinsel Gelişim Kuramı

Vygotsky, Piaget’nin bilişsel gelişim hakkındaki kuramına ciddi eleştiriler getirmiştir. Piaget, çocuktan dünya anlayışını kendi kendine, tek başına inşa eden “küçük bir bilim adamı” olarak söz ederken; Vygotsky’e göre, çocuğun bilişsel gelişimi öğrendiği dile ve çevresinden aldığı sosyal desteğe bağlıdır.

Vygotsky’nin Bilişsel Gelişim Kuramı 

İşbirlikli Öğrenme

Vygotsky’ye göre, bir birey tek başına öğrenebileceğinden daha fazlasını yakınsal alanıyla iş birliği yaparak, işbirlikli öğrenme yolu ile, yani yakınındaki sosyal çevrede bulanan bireylerin rehberliği ile öğrenebilir.

Yakınsal Gelişim Alanı

Vygotsky’nin gelişim ve eğitime getirdiği en önemli kavram da yakınsal gelişim alanı kavramıdır. Çünkü daha önceki kuramcılar, özellikle Piaget zihinsel gelişimi daha çok biyolojik temelli bir gelişim olarak görmekte iken; Vygotsky zihinsel gelişimin sosyal yönüne de dikkat çekmiştir. Ona göre insanın tek başına belli şeyleri öğrenebilmesi mümkündür ancak daha fazlasını sosyal çevresinin desteğiyle öğrenebilir. Bu durumda kendi başına öğreneceğiyle sosyal çevresinden öğreneceği arasındaki fark (gelişmeye açık alan) yakınsal gelişim alanının katkısı ile olmaktadır. Ayrıca Vygotsky sosyal etkileşim için gerekli olan en önemli unsurun da dil olduğunu söylemektedir. Çünkü sosyal çevredeki bireylerle etkileşim kurmanın en iyi ve en kısa yolu dili kullanmaktır. Yakınsal gelişim alanında bireyin doğrudan etkileşim kurduğu kişiler vardır. Bunlar kimi zaman anne baba, kimi zaman öğretmenler olabilir.

İçsel Konuşma

Vygotsky’nin, kuramında dille ilgili olarak vurguladığı bir başka kavram ise içsel konuşmadır. Vygotsky’ye göre üst düzey zihinsel ve psikolojik işlevler, kişiler arası ilişkilerden kaynaklanmaktadır ve aşağıdaki aşamalarla gerçekleşmektedir:

***Önce dışsal etkinliğin göstergesi olan bir işlem yeniden yapılandırılır ve içsel olarak ortaya çıkmaya başlar.

***Kişiler arası süreç içsel bir sürece dönüşür. Yani diğer kişilerin başlayacağı bir süreç bireyin kendi kendisiyle konuşmaya başladığı yeni bir sürece dönüşmüş olur.

***Kişiler arası sürecin içsel bir sürece dönüşmesi bir dizi gelişimsel olayın sonuçlanmasını sağlar.

Bu süreç, sosyal konuşmanın benmerkezci konuşmaya, benmerkezci konuşmanın ise konuşmaya dönüşmesine benzer. Bir başka deyişle, zihinsel süreçler için gerekli olan konuşmalar, çocuğun diğer çocuklar ya da yetişkinlerle etkileşimi ile başlar. Sosyal etkileşim sırasında, çocuğun konuşmaları kendi davranışlarına yönelince benmerkezli konuşma ortaya çıkar ve bu konuşma tarzı problemlerin çözümüne katkı sağlar, içsel konuşma benmerkezli konuşma sırasında, çocuğun içine doğru dönmesi ile ortaya çıkar. Böylece içsel konuşma da benmerkezli konuşma gibi zihinsel süreçlere ve bilinçli anlamaya yardımcı olur. Yani birey kendi kendi ile konuşarak farkındalık yaratır, kendini anlar durumu değerlendirir ve böylece zihinsel gelişim sürecinin gelişimine katkı sağlar.

Vygotsky’ye göre geleneksel öğretimde öğrencilerin edilgen kalması nedeni ile sosyal etkileşim için kısır bir ortam yaratılmış olur. Öğrenci kimseyle gereken etkileşime geçemediği gibi, tek yönlü bir etkilenmeye maruz kalır. Bu nedenle de öğrenme bireysel bir süreç halini alır; ancak olması gereken olabildiğince fazla sosyalleşmedir. Sosyalleşme için iyi fırsatlardan biri de oyunlardır. Oyun sırasında çocuklar yetişkinleri taklit ederken aslında kendileri için de zihinsel gelişim fırsatları üretmiş olmaktadırlar ve bu sayede kuralları da öğrenerek soyut düşünmenin temellerini de atmış olurlar. Yine oyun ve benzeri etkinlikler sayesinde çocuk nesne, olay ve olgularla birinci elden deneyimler ve somut yaşantılar kazanır ve bu da onun zihinsel gelişiminde etkili olur.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ