Osmanlıda Ocaklık Nedir? - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 21, 2018

Osmanlıda Ocaklık Nedir?

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Osmanlıda Ocaklık Nedir?

Osmanlı Devleti’nde ocaklık nedir? Ocaklığın özellikleri nelerdir, tarihçesi, Osmanlıda ocaklık hakkında bilgi.


Osmanlıda Ocaklık
Osmanlıda Ocaklık; Osmanlı Devleti’nde özel bir gelir tahsisi sistemidir. Kale muhafızlarına, yerlikulu askerlerine, Doğu Anadolu’daki eski hanedanların önde gelenlerine bağlanması öngörülmüştü.

Osmanlıda Ocaklık Nedir?
Osmanlıda Ocaklık Nedir?

Ocaklığın belirgin özelliği soya bağlı olarak verilmesiydi. Bu yöntemle kişilerin ve ailelerin devlete bağlılığı amaçlanmıştı. Yurtluk kişiye yaşam boyu bağlanan bir gelirken, ocaklık ölenin yasal vârisine kalırdı. Yararlığı görülen kişiye ocaklık tahsisinin yanında ek gelir olarak yurtluk bağlanmasına ise yurtluk ve ocaklık denirdi.

Mirî arazilerin öşürü, örfi hasılat denen cizye ile mizan, harir (ipek) ve gümrük vergileri ocaklık konusu gelir kaynaklarıydı. Ocaklık sahibi beratla verilen gelir kaynağını satamaz, vakfedemez, devredemezdi. Şer’i ve örfi gelirleri doğrudan toplardı (cibayet). Ocaklığın tımar sisteminden başlıca farkı, mutlaka bir hizmet karşılığı bağlanması koşulunun aranmaması ve geri alınmamasıydı. Osmanlıların Safevilerle mücadeleleri sırasında, özellikle I. Selim döneminde kritik bir tampon bölgenin devlete bağlılığını sağlamak için yumuşak bir yaklaşımla yurtluk ve ocaklık sahibi yapılmış Doğu Anadolu hanedanlarının yerel yönetimlerde de etkinlikleri söz konusuydu. Bunlar bey, beyzade, hâkim sanlarını taşır, bölgelerinin sancakbeyliğini yapar, savaşlara milis güçleriyle katılırlardı. Vâris bırakmadan ölenlerin ocaklıkları devletçe başka bir hanedana verilir ya da hanedansız kalan bölge yeni bir sancak olarak örgütlenirdi.

Ocaklığın uygulandığı bir alan da Tersane-i Amire’ydi. Yan sanayilere gereksinimi olan bu kurumun çalışabilmesi için zift, tente, urgan, yelken, kürek, halat, zincir vb malzemenin birer işkolu kapsamında üretildiği yerlerde, ocaklık verilenler bu üretimlerden sorumluydu. Tersane ocaklıkları Karadeniz, Ege Denizi ve Akdeniz ile Tuna kıyılarındaydı.

Tanzimat döneminde tımar, gedik, ocaklık ve yurtluk benzeri gelir bağlama yöntemleri kaldırılarak maaş denen görev aylıkları ödenmeye başladı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder