Maddenin Hal Değişimi 5. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Maddenin Hal Değişimi 5. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı

Bu ünitemizde maddelerde meydana gelen değişimleri gözlemleyeceğiz. Bu konumuzda ise Maddenin Hal Değişimi‘ni sizlere aktaracağız.

MADDENİN HAL DEĞİŞİMİ

Maddeler doğada katı, sıvı, gaz ve plazma halde bulunur. Maddenin plazma haline güneş ve ateş örnek verilebilir.

Maddenin Hal Değişimi 5. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı

Maddelerin ısı alarak veya vererek bir halden başka hale geçmesine hal değişimi denir. Hal değişimlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

maddenin hal değişimi, katı sıvı gaz

1. ERİME

Katı maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesidir.

Erime olayında madde çevreden ısı alır.

Dondurmanın erimesi, erime olayına örnektir.

2. DONMA

Sıvı maddenin ısı vererek katı hale geçmesidir.

Donma olayında çevreye ısı verilir.

Kar yağdıktan sonra yolların buz tutması donma olayına örnektir.

Kar yağdığında hava biraz ısınır. Bunun sebebi havada bulunan su buharının ortama ısı vererek kar haline geçmesindendir.

Erime ve donma olayları birbirinin tersidir.

Erime ve donma olaylarından yararlanarak maddelere şekil verilebilir. Örneğin, altın, demir, plastik eritilerek kalıba dökülür ve dondurulur. Böylece istenilen sekil verilmiş olur.

maddenin hal değişimi, donma

3. BUHARLAŞMA

Sıvı bir maddenin ısı alarak gaz haline geçmesidir.

Yıkanan çamaşırların kuruması, elimize kolonya döktüğümüzde yok olması, deniz suyundan tuz elde edilmesi için suyun buharlaştırılması buharlaşmaya örnektir.

Kolonya döktüğümüzde elimizde serinlik hissinin olmasının nedeni sıvı maddenin çevreden ısı alarak buharlaşmasıdır.

Buharlaşma sıvı maddenin yüzeyinde gerçekleşir.

KAYNAMA: Sıvı maddenin sıcaklığı arttıkça buharlaşma hızı da artar. Bir süre sonra kabarcıklar çıkmaya başlar. Bu olaya kaynama denir. Kaynama buharlaşmanın en hızlı olduğu durumdur.

Şekil 1: Buharlaşma                                                                Şekil 2: Kaynama

Kaynama ve buharlaşma aynı kavramlar değildir. Aşağıda buharlaşma ve kaynama arasındaki farklar gösterilmiştir.

4. YOĞUŞMA (YOĞUNLAŞMA)

Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesine yoğuşma (yoğunlaşma) denir.

Kışın pencere camlarının buğulanması, yağmurun oluşması yoğuşmaya örnektir.

Buharlaşma ve yoğuşma olayları birbirinin tersidir.

yağmur damlası

Doğadaki su döngüsü buharlaşma ve yoğunlaşma olaylarına örnektir.

Yukarıdaki su döngüsünde deniz, göl, akarsu gibi su kaynaklarındaki su güneşin, ısının etkisiyle, buharlaşarak atmosfere yükselir. Atmosferdeki sıcaklık farkından dolayı su buharı gaz halinden sıvı hale geçer. Atmosferde belli bir seviye gelen su damlaları yeryüzüne tekrardan yağış şeklinde düşer.

5. SÜBLİMLEŞME

Katı bir maddenin ısı alarak doğrudan gaz haline geçmesine süblimleşme denir.

Naftalin ve katı karbondioksit (kuru buz) süblimleşebilen maddelerdir.

6. KIRAĞILAŞMA

Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek doğrudan katı haline geçmesine kırağılaşma denir.

Uçaklar uçarken havada arkalarında beyaz iz bırakmalarının nedeni motorundan çıkan su buharının aniden donmasıdır.

Sabahları bitkilerin yüzeylerinde küçük buz kristallerinin olması havadaki su buharının aniden donmasıyla olur.

Böylelikle Maddenin Hal Değişimi konusunu tamamladık. Umuyoruz ki bu konuyu yararlı bulmuşsunuzdur. Güncel konular için facebook , google+ ve twitter üzerinden bizi takip edebilirsiniz.

Bizlere destek olmak için sayfanın en altına yorum yapabilir veya sosyal medyadan çalışmalarımızı paylaşabilirsiniz. Geri bildirimleriniz bizim için önemli. Tekrar görüşmek üzere.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ