DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Yeniçeri Ocağının Kuruluşu
Bir dönem sadece Türk tarihine değil dünya tarihine de damga vurmuş olan Yeniçeri Ocağının kuruluşu ve rütbeli subaylarının isim ve açıklamaları
YENİÇERİ, 500 yıl müddetle, Osmanlı İmparatorluğu ordusunun belkemiğini teşkil eden sınıfın adıdır.
![]() |
Yeniçeri Ocağının Kuruluşu |
Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında askerî kuvveti atlıydı. I. Orhan, zamanında genişliyen beyliğin, muntazam bir devlet halinde düzenlenmesine ihtiyaç duymuştu. I. Orhan, 1329 yılında, «yaya» tâbir edilen ilk Osmanlı daimî piyadesini teşkil etti.
Yaya teşkilâtında, on kişilik grupların başında onbaşı, yüz kişilik grupların başında yüzbaşı ve bin kişilik grupların başında da binbaşı ad ve rütbelerinde kumandanlar vardı.
Devletin hızla gelişmesi, kifayetsiz olan yaya askerinin yerine daha iyi teşkilâtlı, padişahın doğrudan doğruya emrinde, daimî bir kuvvete ihtiyaç göstermişti.
1. *Murat (Hüdavendigâr) 1362 yılında, yaya askerî teşkilâtına ek olarak, Yenîçerî teşkilâtını kurdu. Yaya teşkilât da ordunun ge* ri kademelerinde kullanılacak şekilde yeniden düzenlendi. I. Murat, Yeniçeri teşkilâtına yetiştirilmiş eleman sağlamak amaciyle, 1363 yılında Gelibolu’da ilk acemi ocağını kurdu. İlk kuruluşa göre bu ocağa savaşlarda alınan esirler kaydedilecek, bunlar bir süre gemilerde çalıştırıldıktan sonra Yeniçeri yapılacaklardı.
Esirlerden acemi oğlanı (Pençik Oğlanı) alınması Pencüyek Kanunu’na göre oluyordu. Askerliğe elverişli olmıyanlardan kanunun tesbit ettiği miktara göre vergi alınırdı. Erkek esirler Şirhor, Beççe, Gulâmçe, Gulâm, Sakallı ve Pir diye yaşlarına göre sınıflara ayrılır, vergi bu esasa göre alınırdı. Kısaca Pençik Kanunu diye anılan bu kanun sonraları esaslı surette değiştirildi.
Yeniçeri Ocağı’nı meydana getiren sınıfların tamamı «Kapıkulu» diye anılırdı. Kapıkulu ocaklarının yaya kısmı başta Yeniçeri Ocağı olmak üzere şu yedi ocaktan ibaretti.
1) Acemi Ocağı, 2) Yeniçeri Ocağı, 3) Cebeci Ocağı, 4) Topçu Ocağı, 5) Toparaba-cıları, 6) Humbaraeı Bölükleri (ocak), 7) Lâğımcı Bölükleri (ocak).
Ocak subayları ocak ve orta subayları olmak üzere iki kısma ayrılmıştı. Cemaat ve sekbanların büyük rütbeli subayları şunlardır:
Yeniçeri Ağası : Yeniçeri ve Acemi Ocakları Başkomutanı
Sekbanbaşı : Sekban Ortaları Komutanı
Kul Kethüdası :1’nci Ağa Bölüğü Komutanı
Zağarcıbaşı :1’nci Ağa Bölüğü Komutanı
Seksoncubaşı :71’nci Orta Komutanı
Turnacıbaşı :68’nci Orta Komutanı
Hasekiler :14,49,66 ve 67’nci ortaların Komutanları
Başçavuş :5’nci Ağa Bölük Komutanı ve Ocak Başçavuşu
Başdeveci :Deveci ortalarının komutanlarının en kıdemlisi
Deveciler :Deveci ortalarının en kıdemli yayabaşısı
Başyayabaşı :Cemaat ortalarının en kıdemli yayabaşısı
Mühzür Ağa :Odası belli değildir
Kethüda Yeri :belli bölüğü yoktur
Başbölükbaşı :Ağa bölükleri bölük başılarının en kıdemlisi
Yeniçeri Ağası, sancak beyi ayarında sayılırdı. Terfi ederse beylerbeyi veya kaptana derya olurdu. Ağa değiştirildiği zaman eski ağa, ağa kapısında üç gün misafir olarak kalırdı. Sonra törenle oturacağı yere götürülür, yeni ağa törenle ağa kapısına getirilir. Padişahın huzurunda hil’at giyerdi. Ağa, Padişah tarafından verilen 300-500 akçeyi yeniçerilere dağıtırdı.
Yeniçeri Ağası’nın başkanlığı altında, ağa kapısında yapılan toplantıya ağa divanı denilirdi. Ağa divanı üyeleri Sekbanbaşı, Kul Kethüdası, Zağarcıbaşı, Seksoncubaşı, Turnacıbaşı ve Başçavuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder