Sakarya Meydan Savaşı’nın Önemi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Sakarya Meydan Savaşı’nın Önemi

Sakarya Savaşı’nın nedenleri, önemi ve sonuçları nelerdir? Maddeler halinde önemi ve sonrasındaki gelişmeler hakkında bilgi.

SAKARYA MEYDAN SAVAŞI

Tekâlif-i Milliye Emirleri’nin ilanından sonra Türk milleti üzerine düşen görevi fazlasıyla yerine getirmiş, fakat yardımlar tam anlamıyla cepheye henüz ulaşmamıştı. İngilizlerden yardım alan Yunanlıların askeri üstünlükleri açıkça görülmekteydi. Yunan ordusuna destek vermek amacıyla Yunan Kralı Konstantin cepheye kadar gelmişti. Yunanlılar Ankara’ya kadar ilerleyerek savaşı kesin olarak sonuçlandırmak için harekete geçtiler.

Sakarya Meydan Savaşı’nın Önemi

Yüz kilometrelik bir alana yayılmış olan Türk ordusu düşman karşısında dağılma tehlikesi gösterince Mustafa Kemal savaş istemini bütün askere şöyle duyurdu: “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh tüm vatandır. Vatanın her karış toprağı Türk askerinin kanıyla ıslanmadıkça terk edilemez.” Mustafa Kemal’in sözü Türk askerinin savunma azmini artırmış ve savaşın kaderini belirledi.

22 gün (gece ve gündüz) süren savaşta Yunan ordusu Ankara’ya (Polatlı) yaklaştı. Kendisini toparlayan Türk ordusu, Yunanlıları durdurduğu gibi; 11 Eylül 1921’de saldırıya geçerek 13 Eylül 1921’de Yunan ordusunu Sakarya nehrinin batısına attı, böylece Sakarya Meydan Muharebesi Türk ordusunun zaferi ile Türk askerleri cephede savaşırken sonuçlandı (13 Eylül 1921). Ordunun taarruz gücü olmadığı için savaşa devam edilmedi.

ÖNEMİ

♦ Türk ordusunun Avrupa’ya karşı 1683 II. Viyana Bozgunu’yla başlayan geri çekilişi sona ermiştir.

♦ Sakarya Savaşı Kurtuluş Savaşı’nın son savunma savaşı olmuştur. Bu yönüyle 1176 Miryakefalon, 1448 II. Kosova savaşlarına benzemektedir.

♦ Yunan ordusu üçte birlik bir kayba uğrayarak saldırı gücünü kaybetmiş, elindeki toprakları korumaya çalışarak savunmaya çekilmiştir.

♦ TBMM’de ve Anadolu halkı arasında Mustafa Kemal’e duyulan güven artmıştır.

♦ Mustafa Kemal’e TBMM tarafından Gazilik unvanı ve Mareşallik rütbesi verilmiştir (19 Eylül 1921).

♦ itilaf Devletleri TBMM’ye ateşkes ve barış teklifinde bulunmuştur.

♦ TBMM’nin uluslararası alanda itibar kazanmasına yardımcı olmuştur.

♦ Bu savaştan sonra itilaf Devletleri arasındaki birlik bozulmuş ve yolları ayrılmaya başlamıştır.

SAKARYA SAVAŞI’NDAN SONRAKİ GELİŞMELER

♦ TBMM ve Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan) arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır (13 Ekim 1921).

♦ Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalanmıştır (20 Ekim 1921).

♦ ingilizlerle Esir Mübadelesi Anlaşması (22 Ekim 1921) yapılarak Malta’da bulunan Türkler serbest bırakılmıştır.

♦ Ukrayna Cumhuriyeti ile Dostluk ve Yardımlaşma Antlaşması (2 Ocak 1922) yapılmıştır. (Moskova Antlaşması’nın içeriğini tekrarlayan bir antlaşmadır.)

KARS ANTLAŞMASI (13 Ekim 1921)

Sovyet Rusya’ya bağlı olan Kafkas Cumhuriyetleri (Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan) ile TBMM arasında imzalandı. Bu antlaşma ile Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan Türkiye’yi tanıdı.

Doğu sınırımız kesin şeklini aldı. Kars Antlaşması’yla çizilen sınırımız bugün de geçerlidir.

ANKARA ANTLAŞMASI (20 Ekim 1921)

Mondros Ateşkesi‘nden sonra Fransız kuvvetleri Güney Anadolu’nun bir bölümünü, Ermenilerin de yardımıyla işgal etmişti. Ancak yerel halkın direnişinin giderek artması sonucu Fransız gücü sarsıldı. Fransız kamuoyunda yeni savaşlara karşı tepkinin de oluşmasının etkisiyle, Fransız Hükümeti Anadolu’da gücünü ispat eden TBMM Hükümeti’yle bir an önce anlaşmak istedi ve temaslara girişti.

Fransa, II. İnönü Savaşı‘ndan sonra Ankara’ya bir temsilci göndererek görüşmeler yaptı. Bu arada Yunanlıların Eskişehir Kütahya Savaşları‘nda başarılı olması üzerine beklemeye başladı. Sakarya Zaferi’nden sonra TBMM ile Ankara Antlaşmasını imzaladı.

Ankara Antlaşması ile;

♦ Hatay, Türkiye sınırları dışında kalmak şartıyla güney sınırı (Suriye sınırı) çizilmiştir.

♦ Güney cephesi kapanmıştır.

♦ Fransa, TBMM’yi resmen tanımıştır.

ANTLAŞMANIN ÖNEMİ VE SONUÇLARI

♦ ilk defa bir İtilaf Devleti TBMM ile bir antlaşma yaptı ve yeni Türk Devleti’ni tanıdı.

♦ İtilaf Bloğu parçalandı, ingiltere siyasi yalnızlığa düştü.

♦ Bu durum italya’nın Anadolu’dan çekilmesinin haklılığını gösterdi.

♦ Doğu Cephesi’nden sonra Güney Cephesi de güvenlik altına alındı. Buradaki birlikler Batı Cephesi’ne kaydırıldı.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ