Geçişli Fiil Nedir? Örnekler - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 01, 2018

Geçişli Fiil Nedir? Örnekler

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Geçişli Fiil Nedir? Örnekler 

Nesnelerine göre fiillerden geçişli fiil nedir, örnekleri. Geçişli fiilin örneklerle açıklaması, konu anlatımı.


Geçişli Fiiller
Fiilin gerçekleşmesi için bir nesneye ihtiyaç duyulan yani nesne alabilen fiillere geçişli fiil denir.

Bazı fiillerin gerçekleşmesi bir nesnenin varlığına bağlıdır. Örneğin; “okumak” fiilinin gerçekleşmesi kesinlikle okunacak bir şeyin olmasına bağlıdır.

UYARI
Fiiller konusunda gördüğümüz “kılış fiilleri” geçişli fiillerdir: almak, çizmek, vurmak, yazmak, istemek…

> Ahmet yatmadan önce süt (nesne) içer (yüklem).

cümlesinde “içmek” fiilinin gerçekleşmesi için içilecek bir şeyin olması gerekir. Bu cümledeki nesne “süt” sözcüğü olduğuna göre bu cümlenin yüklemi geçişli fiildir.

Tüm soruların cevaplarını (nesne) doğru bildi (yüklem).

cümlesinde “bildi” eyleminin gerçekleşmesi mutlaka bir nesneye bağlıdır. Bunu yükleme “neyi” sorusunu sorarak bulabiliriz. Bu soruya karşılık veren “tüm soruların cevaplarını” sözcük grubu cümlenin nesnesi durumundadır. Buna göre “bilmek” fiili geçişli fiildir.

“Adam, viran bağın içindeki harap kulübeyi (nesne) buldu (yüklem).”

cümlesinde özneyi bulduktan sonra nesneyi bulmak için “neyi buldu” diye sorduğumuzda “viran bağın içindeki harap kulübeyi” cevabını alırız. Görüldüğü gibi “bulmak” fiili geçişli fiildir.

UYARI
Fiilin geçişli olması için cümlede mutlaka nesnenin bulunması gerekmez. Bazen fiil geçişli olduğu hâlde cümlede nesne kullanılmamış da olabilir.

> Dün gece iki saat okumuş.

cümlesinde “okumuş” yüklemine nesneyi bulmak için “neyi okumuş” diye sorduğumuzda, cevap alamıyoruz. Fakat yükleme neyi sorusunu sorduğumuzda cümlede nesne bulunmasa bile okunan bir şeyin olduğunu düşünebiliyoruz. Sorduğumuz soruya “kitap, roman, gazete, dergi…” gibi cevaplar alabiliriz. Hatta böyle durumlarda cümleye yukarıdaki tırnak içindeki sözcükleri kapsayan “onu” gibi bir tür “gizli nesne” getirebiliriz. O hâlde bu cümlenin yüklemi geçişlidir. Fakat cümlede nesne yoktur.

Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?
A) Üzümcü, küfeyi yavaşça yere bıraktı.
B) Pencerenin önünde ona bakıyordu.
C) Küfenin altında iki büklüm gidiyordu.
D) Soluklanıp, derin derin mavi denize baktı.

Çözüm :
Geçişli fiil, nesne alabilen yani yükleme sorulan “ne, neyi, kimi” sorularına cevap verebilen fiildir.
Buna göre, B, C ve D seçeneklerindeki yüklemler nesneyi bulmak için sorduğumuz sorulara cevap vermediği için geçişsiz fiildir. A seçeneğinde ise özneyi bulduktan sonra yükleme “neyi bıraktı” diye sorduğumuzda “küfeyi” cevabını alıyoruz. O hâlde bu fiil geçişlidir.
Cevap A

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder