El Cezeri’nin Filli Saati Hakkında Bilgi - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 21, 2018

El Cezeri’nin Filli Saati Hakkında Bilgi

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

El Cezeri’nin Filli Saati Hakkında Bilgi 

El Cezeri kimdir ve filli saatinin özellikleri nelerdir? Filli saat nasıl çalışıyor? El Cezeri’nin filli saati hakkında bilgi.


El Cezeri’nin Filli Saati
El Cezeri günümüzden yaklaşık 800 yıl önce Anadolu’nun güneydoğusunda yaşamış bir biliminsanıdır. El Cezeri birçok otomatik araç geliştirmiş. Bunlar arasında su pompaları, saatler, fıskiyeler, müzik aletleri ve suyu alçak bir yerden yüksek bir yere çıkarabilen düzenekler var. İşte el Cezeri’nin geliştirdiği araçlardan biri de fiili saattir.

El Cezeri’nin Filli Saati Hakkında Bilgi
El Cezeri’nin Filli Saati Hakkında Bilgi 

Fiili saat bir otomat. Bazı işleri otomatik olarak yapan mekanik ya da elektrikli araçlara otomat deniyor. Günümüzde kullanılan yiyecek ve içecek otomatları gibi… Fiili saatin ilk otomatlardan biri olduğu düşünülüyor. Saat o dönemde İslamiyet’in hâkim olduğu yerlerdeki kültürlerden öğeler içeren bir eser olarak kabul ediliyor.

Filli Saat Nasıl Çalışıyor?

Saatin çalışmasını sağlayan hareket filin karnında başlıyor. Filin karnındaki su dolu tankın içinde, dibinde küçük bir delik olan bir kâse bulunuyor. Kâse yavaş yavaş suyla dolarken ona bağlı olan ipleri çekiyor. Bu iplerden biri filin sırtında oturan kâtibi harekete geçiriyor. Kâtip, kâse batarken kendi çevresinde yavaş yavaş dönüyor. Kâse tamamen suyla dolduğunda batıyor. Bu sırada kâsenin üzerindeki bir bölümden flüt sesine benzer bir ses çıkıyor.

Kase tümüyle suya battığında ona bağlı iplerden bir diğeri, kalede bulunan toplardan birinin serbest kalmasını sağlıyor. Bu da Zümrüdüanka’nın kendi çevresinde dönmesine yol açıyor. Harekete geçen top, Selahaddin Eyyubi‘nin üstündeki saat adranının arkasındaki metal halkayı döndürüyor, unun sonucunda bir yana hafifçe eğik duran Selaheddin Eyyubi diğer yana doğru eğiliyor, Selahaddin Eyyubi hangi tarafa eğilirse top, ssatin diğer tarafında bulunan doğanın ağzından çıkıp hemen altındaki ejderhanın ağzına düşüyor. Topun ağırlığıyla ejderha hemen aşağı doğru eğiliyor ve ejderhanın ağzındaki top altındaki vazonun içine düşüyor. Bu sırada fil bakıcısı bir kolunu aşağı, filin başına doğru indiriyor. Vazodan çıkıp filin karnının ön kısmına gelen top buradaki bir zile çarpıyor. Bu son hareketten sonra kâse yeniden suyun üzerine çıkıyor. Kâsenin suyla dolup batması ve tekrar suyun üzerine çıkması tam yarım saat sürüyor. Topun harekete geçmesiyle başlayan bu olaylar zinciri de her yarım saatte bir tekrarlanıyor.

Saatin kadranında, üzerinde sayılar bulunan küçük daireler yer alıyor. Bu daireler zaman ilerledikçe arkadaki halkanın dönmesiyle renk değiştiriyor ve saatin kaç olduğu buradan anlaşılıyor. Düşen topların günde iki kez insanlar tarafından yeniden kaleye yerleştirilmesi yani saatin “kurulması” gerekiyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder