Bakıllani Kimdir?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Bakıllani Kimdir? 

Bakıllani (Ebu Bekir Muhammed Bin Et-tayyib Bin Muhammed Cafer El-Bakıllani) kimdir ve ne yapmıştır? Bakıllani hayatı, eserleri ve çalışmaları hakkında bilgi.

Bakıllani

Bakıllani; tam adı Ebu Bekir Muhammed Bin Et-tayyib Bin Muhammed Cafer El-Bakıllani (d. 949 ?, Basra – ö. 6 Haziran 1013, Bağdat), Arap düşünür. İslam kelamcılarının en ünlülerindendir. Eş’ari okulunun görüşlerini “atom” kavramıyla yeniden yorumlamıştır. Kelamcılar arasında “el-Kadı” sanıyla anılır. Adı, bakliyat satan anlamındaki “bakil” sözcüğünden gelir. Bu tür benzetmeler Araplardan çok Horasan ve Harezm bölgesinde sık görüldüğünden, onun Arap olmadığını ileri sürenler de vardır. Öğrenimini dil ve edebiyat alanında büyük ün kazanmış Basra Okulu öğretmenlerinin yanında yaptı. 

Bakıllani Kimdir? 

Özellikle Eş’ari’nin öğrencisi kelamcı İbn Mücahid et-Tai’nin derslerine ve gene Eş’ari’nin önde gelen öğrencilerinden Ebu İshak İsferaini ile Ebu Bekir bin Furek Ebu’l-Hasan el-Bahili’nin cuma derslerine devam etti. Yaklaşık 960’ta Bağdat’a giderek daha çok hadis alanında çalıştı. 970’te Bağdat’ın önemli bilim merkezi Camiü’l-Mansur’da ders vermeye başladı. Ünü bütün İslam dünyasına yayılarak öğrencileri çoğaldı. Hükümdar ve emirler arasında büyük saygınlık kazandı.

Bakıllani, Şiraz’da Şii Büveyhi hükümdarı Adudu’d-Devle’nin huzurundaki tartışmalarda Mutezile ve Şia bilginlerine karşı Sünniliği savundu. Bu dönemde ünlü yapıtı Kitab fi Temhidü’d-Delail ve Telhisti’l-Avail’i yazdı. 981’de Adudu’d-Devle tarafından elçi olarak Bizans’a gönderildi. Bağdat’a döndüğünde gittikçe güçlendiklerini gördüğü Batınilere karşı Keşfü Esrarü’l-Batıniye (Batınilerin Sırlarının Keşfi) adlı kitabını yazdı. Bu arada Abbasi halifesi Kadir Billah ile Büveyhiler arasındaki siyasal ve dinsel ilişkilerde rol oynadı.

Kelamda Eş’ari mezhebini savunan Bakıllani’nin Basra’daki hocası İbn Mücahid’in Maliki olmasına bakanlar, fıkıhta Maliki olduğunu varsayarlar. Şafii ve Hanbeli olduğunu öne sürenler de vardır.

Bakıllani, çalışmalarının büyük bölümünü kelama ayırmıştı. İnanç sorunlarını kelam ilminin ilkelerine göre açıklayan Eş’ari’nin yöntemini benimsedi. Dönemin yaygın felsefe tartışmalarından da yararlanarak kelama yeni bir felsefi derinlik getirdi. Aristoteles’in İslam dünyasındaki çok güçlü etkisine karşı Demokritos ve Epikuros’un atom kavramından yararlandı.

Atomun varlığından yola çıkarak Tanrı’nın varlığını kanıtlamaya çalışmıştır. Ona göre evrende gerçek varlık yalnızca cevherlerdir. Cismin en küçük parçası olan bu cevherlerin bölünme, parçalanma, ayrılma olanağı yoktur. Bu cevherlerin var oluş nedeni onlara eklenen arazlardır. Arazsız bir cevher olamaz. Cevherlerin varlığını, yoktan var edici güce sahip başka bir varlık sağlayabilir. Cevher kendi kendisini var edemez. Bütün cisimler yaratılmıştır ve dolayısıyla da birer yaratıktırlar. Bu nedenle atom var olabilir, ama atomun bölünememesi, neden-sonuç ilişkisi bakımından kendi kendine yetmediğinin kanıtıdır. Atom bölünebilseydi, var oluş nedeni kendisinde aranırdı. Bu yüzden var oluş nedeni başka bir yetkin güçte aranmalıdır. Yoktan var edici bu güç, Tanrı’dan başkası değildir. Tanrı’nın yaratıcılığı süreklidir. Çünkü cevher, araz ve cismin varlığı, Tanrı’nın yaratıcılığının sürdüğünü gösterir. Tanrı yaratmasını durdurursa her şey yok olacaktır. Doğada değişmez bir yasa yoktur. Yaratma sürdüğüne göre değişme de vardır. Atomların birleşmeleri, arazların birbirlerini izlemeleri kendi doğal yapılan gereği değildir. Her şey, Tanrı istediği için yaratılmıştır. Bütün bunlar mucizeleri kimin yaptığım göstermektedir. Mucizeler alışılmışın dışında oluşan, nedeni açıklanamayan olaylar olduğuna göre nedensellikleri de yoktur. Ancak görünüşlerin birbirini izlemesi vardır.

Kuran’ın bir mucize olduğunu göstermek için kaleme aldığı ünlü yapıtı İcazü’l-Kuran (1897) dışında Bakıllani’nin et-Temhid (1975) ile basılmamış üç kitabı günümüze değin gelebilmiştir. Yalnız adları bilinen 15 kadar kitabı daha vardır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ