12 (On iki) Ton Müziği Nedir? - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 22, 2018

12 (On iki) Ton Müziği Nedir?

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

12 (On iki) Ton Müziği Nedir? 

12 (On iki) Ton Müziği nedir, özellikleri nelerdir? 12 (On iki) Ton Müziği bestecileri, yazı tekniği hakkında bilgi.


12 (On iki) Ton Müziği
12 (On iki) Ton Müziği; atonal (tonalitesiz) müzik yazma tekniklerindendir. Bir oktav içindeki oniki sesin isteğe uygun bir sırayla dizilmesi ve bestelenen müzikte seslerin sürekli bu sırayla kullanılması yöntemiyle yazılır.

12 (On iki) Ton Müziği Nedir?
12 (On iki) Ton Müziği Nedir? 

Tonal müzikte (majör ve minör sistem) bir dizide yedi ses vardır. Bu seslerin dizilişi sesler arasında belirli bir hiyerarşi yaratır. Seslerin arasında oluşan çekim gücü tonal bir denge oluşturur. Bunun sonucunda bütün seslerin varmak istediği, rahata erdiği, karar verdiği belli bir eksen sesi (tonik) bulunur. Eksen kavramı ve tonal denge tonal müziğin temelidir.

Oniki ton yöntemi ise, önce dizideki ses sayısını yediden on ikiye çıkararak (yani tampere sistemde bir oktav içinde bulunan bütün sesleri kullanarak) eksen kavramına, tonal dengeye ve sesler arasındaki hiyerarşiye son verir.

Oniki ton yazı tekniği ile bir müzik yazabilmek için önce on iki sesin istendiği gibi sıralandığı bir dizi seçilir. (Bu dizide tonal müziği çağrıştıracak sıralamalardan kaçınılır.) Bu dizi bir tema değildir, çünkü belli bir biçimi, ritmi vb yoktur. Ama içinde kullanıldığı bestenin temelini, omurgasını oluşturur. Dizinin sesleri yapıt boyunca gerek melodide, gerekse akorlarda tekrar tekrar ortaya çıkar, ama hiçbir sese öncelik ve hiyerarşik önem tanınmaz. 

Bu nedenle öteki on bir sesi geçmeden hiçbir ses yeniden kullanılamaz. Bununla birlikte parça boyunca oluşabilecek bir monotonluğu önlemek amacıyla ana dizi dört farklı biçimde kullanılabilir: 1) Ana dizi olarak kurulduğu biçimiyle (düz ve yalın olarak); 2) ana dizi çevrilerek (bu durumda ana dizinin her çıkıcı aralığı aynı büyüklükte inici aralıkla, her inici aralığı da çıkıcı aralıkla karşılanır); 3) ana dizi tersten okunarak (bu durumda ana dizi, son sesinden başa doğru kullanılır); 4) ana dizinin çevrilmiş biçimi tersten okunarak (bu durumda da ana dizinin çevrimi, son sesinden başa doğru kullanılır). Ayrıca bütün bu kullanım biçimleri, oniki sese transpoze edilerek de kullanılabilir. Böylece ana dizinin aralık ilişkileri bozulmadan kompozisyonda kullanılabilecek 48 dizi elde edilmiş olur. Bu değiştirme olanakları besteciye sistem içinde çok geniş bir ses ve kullanım alanı sağlar.

20. yüzyılın ilk çeyreğinde bazı besteciler (örn. ABD’li Charles Ives ve Avusturyalı J. M. Hauer) bazı teknik özellikleriyle Schoenberg’in oniki ton müziğine benzeyen müzikler yazarak onun habercisi olmuşlarsa da bu teknik Schoenberg’in buluşu olarak kabul edilir. Schoenberg’in en tanınmış öğrencileri olan Avusturyalı Anton Webern ve Alban Berg de oniki ton müziği yazdılar. Ama ikisi de bu tekniği öğretmenlerinden ayn bir biçimde uyguladılar. Müzikleri, Schoenberg’inkilerden olduğu kadar birbirlerininkinden de birçok bakımdan farklılık gösterir. Oniki ton müziğinden örnekler vermiş öteki önemli besteciler arasında Rus asıllı Igor Stravinsky, ABD’li Ernst Krenek, İtalyan Luigi Dallapiccola ve Alman Hans Werner Henze vardır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder