Türkiye’de yeraltı suları, kaynaklar ve kaplıcalar

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Türkiye’de yeraltı suları, kaynaklar ve kaplıcalar

Türkiye’de bulunan yeraltı suları ve kaynaklar hangileridir? Bölge bölge kaplıcalar…

Yeryüzüne düşen yağışın bir kısmı yüzeyden akarak akarsuları oluşturur. Bir diğer kısmı da yeraltına sızarak, yeraltı sularını oluşturur.

Türkiye’de yeraltı suları, kaynaklar ve kaplıcalar

Biriken yeraltı sularının, doğal yollarla yeryüzüne çıkmasına kaynak denilir.

Ülkemizde özellikle kıyı bölgelerindeki ova ve deltalar yeraltı suyu açısından zengindir.

Yeraltı suyunun zenginliğinde en önemli unsur yağış miktarıdır. Yağış miktarının yanı sıra yeraltı suyu zenginliğinde yüzeyin eğimi, bitki örtüsü ve zeminin sıvı geçirgenliği de önem taşır.

Yeraltı suları açısından en zengin yerler, karstik bölgeler ve alüvyonel ovalardır.

Ülkemiz yeraltı suyu açısından zengin sayılabilir. Bazı bölgelerde tarımsal üretim için yeraltı suyundan yararlanılır. Bu yerlere örnek olarak Konya Karapınar, Şanlıurfa Ceylanpınar, Ankara Polatlı sayılabilir.

Kaynak nedir, kaç çeşit kaynak vardır?

Toprağa düşen yağışın neredeyse üçte biri yeraltında depolanır. Yeraltında biriken bu suyun kendiliğinden yüzeye çıktığı yere ise kaynak adı verilir.

Özellikle kıvrımlı yapılarda iki geçirimsiz tabaka arasında bulunan geçirimli tabakada yeraltı suyu depolanır. Bu suyun bulunduğu yer, sondajla açılırsa, su basınçla çıkar. Bu tip kaynaklara “artezyen kaynak” adı verilir.

Ülkemizde artez kaynaklar, Kayseri, Bursa, İnegöl, Erzurum, Malatya, Eskişehir, Muş ovalarında, Ege kıyı ovalarının kenarlarında ve Çukurova’da yaygındır.

Karstik Kaynaklar:

Kireç taşlarının çatlaklarından sızan suların, yer altı boşluklarında toplanması ve bunların vadi tabanı ile yamaçlarında yüksek debili akması sonucunda karstik kaynak oluşur.

Fay kaynakları:

Bu tip kaynaklarda, su, fay hatlarındaki çatlaklardan yeryüzüne çıkar.

Ülkemizde fay kaynakları en çok Ege ve Güney Marmara bölgelerinde görülür.

Türkiye’nin kaplıcaları

Yerin derinliklerine sızan suların, yerin iç ısısının etkisiyle ısınarak yeryüzüne çıkmasına kaplıca ya da termal kaynak denilmektedir.

Eğer çıkan suyun ısısı fazla ve şiddeti yoğunsa buna “gayzer” adı verilir. Çıkan suyun ısısı düşük ise “ılıca” ya da “kaplıca” olaak adlandırılır.

İçinde çözülmüş halde pek çok mineralin bulunduğu ve içilebilir nitelikteki, fazla sıcak olmayan suya da “içme” ismi verilir.

Ülkemiz toprakları oluşum bakımında yakın bir jeolojik devre ait olduğu için fay hatları da çoktur. Bu nedenle pek çok kaplıca ve içme bulunur. Kaplıca ve içmeler, bu topraklarda yüzyıllardan beri çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.

 

Bölge bölge Türkiye’nin kaplıcaları:

Güney Marmara Kaplıcaları: Bursa, Yalova, İnegöl, Susurluk ve Gönen bölgelerinde

Batı ve Güneybatı Anadolu Kaplıcaları: Çanakkale, Balıkesir, Edremit, Havran, Burhaniye, İzmir’de Balçova, Dikili, Bergama, Manisa kurşunlu, Pamukkale bölgelerinde

İç Batı Anadolu Kaplıca ve Maden Suları: Afyonkarahisar ve sandıklı en tanınmış olanlarıdır. Kütahya da çok sayıda kaplıca bulunmaktadır.

Güney Anadolu Kaplıca ve Maden Suları: Erzin, Reyhanlı, Mersin, Tarsus ve Mut bölgelerinde

İç Anadolu Kaplıcaları: Ayaş, Kızılcahamam, Haymana ve Bolu bölgelerinde

Doğu Anadolu Kaplıcaları: Malatya, Erzurum, Siirt, Bingöl illeri sınırlarında da kaplıcalar yer almaktadır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ