Negatif faiz nedir ?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Negatif faiz nedir ?

Enflasyonist bir ortamda,faiz oranının enflasyon oranından düşük olması durumuna denir.

Küresel ekonomik krizle merkez bankalarının politika araçlarına eklenen parasal genişleme ve sözle yönlendirmenin ardından son günlerde gündemi "negatif faiz" meşgul ediyor.

Negatif faiz nedir ?

ABD'de 2006 sonlarında "mortgage" piyasasında patlak veren likidite krizi, 158 yıllık Amerikan Yatırım Bankası Lehman Brothers'ın 15 Eylül 2008'de iflas etmesiyle tüm dünyanın gündemine oturdu. Bu tarihten sonra tüm dünya ekonomi ve finans piyasalarında etkisini gösteren bu krize müdahale ise alışılmadık yöntemlerin başlangıcı oldu.

Bu dönemin tarihe geçen isimlerinden eski ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke öncülüğünde, Büyük Buhran'dan bu yana uygulanan en agresif politikalara başvurularak 2008 yılında mortgage piyasasına dayalı tahvil satın alımına başlandı. 

"Parasal genişleme" olarak bilinen bu uygulamaya ilaveten, faiz oranlarını da sıfıra yakın seviyelere indiren Fed, "sözle yönlendirme"yi de politika setine ekleyerek yeni bir uygulamaya daha öncülük etti.

Bu süreçte parasal genişlemede Fed'i, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) takip ederken, "sözle yönlendirme" birçok merkez bankası tarafından kullanıldı.

Tüm bunlar yaşanırken, cansız iç talep ve düşük enflasyon sorunlarıyla mücadele için İsveç, İsviçre, Danimarka ve ECB gibi merkez bankaları, negatif faiz politikasını benimsedi. Son olarak BoJ'un da negatif faiz uygulamasına geçmesi ise bu konuyu gündemin odak noktasına taşıdı.

Negatif faiz nedir?

Ekonomiyi canlandırmak için ortaya atılan bir para politikası olan negatif faiz ile merkez bankaları, bankaların kendisinde tuttuğu cari hesaplara uyguladığı faizi eksiye düşürüyor. Böylece bankalara "Bana yatırdığın para için faiz vermem, üste para alırım. Bu parayı bana yatıracağına, kredi ver" mesajı veriliyor. Negatif faiz uygulaması, şirketler için borçlanma maliyetlerinin düşürülmesini ve kredi talebinin artmasını hedefliyor.

Neden negatif faize başvuruluyor?

Parasal genişleme, sözle yönlendirme, düşük faiz gibi uygulamalara rağmen küresel ekonomik krizin olumsuz etkilerinin hala birçok ülke ekonomisinde giderilemediği görülüyor.

Çin odaklı gelişmeler, Avrupa'da ekonomik toparlanmanın hala istenilen düzeyde olmaması, düşük talep, zayıf küresel ekonomik aktivite problemlerinin yanı sıra enflasyon, birçok gelişmiş ülkede yüzde 2'lik hedefin oldukça altında seyrediyor.

Ekonomik büyümeye ilişkin artan tedirginliklere, sert düşen petrol fiyatları da eklenince enflasyonun üzerindeki aşağı yönlü baskı artıyor.

Tüm bu gelişmeler, "sağlıklı ekonomilerde başvurulmayan bir yöntem" olarak bilinse de gelişmiş ülke merkez bankalarının "negatif faiz" silahını kullanmasına gerekçe gösteriliyor.

Ülkelerin söz konusu politikaya geçmesinin nedenleri arasında "ticarette rekabet üstünlüğü sağlama" da bulunuyor. Çünkü ülkeler negatif faize geçtiğinde kendi yerel para birimi değersizleşeceğinden, ihracatta rekabet üstünlüğü elde ediyor. Bu da negatif faiz uygulamasıyla "kur savaşlarını" gündeme taşıyor. 

Negatif faiz uygulayan ülkeler

Halihazırda Danimarka, İsveç, İsviçre, ECB ve BoJ olmak üzere 5 gelişmiş ülke merkez bankası negatif faiz uyguluyor. Söz konusu merkez bankalarından mevduat faiz oranı Danimarka'da yüzde eksi 0,65 ve İsveç'te yüzde eksi 0,50 düzeyinde bulunuyor. Geçen yılın ocak ayında negatif faize geçen İsviçre'de ise bu oran yüzde eksi 1,25 olarak belirlenmiş durumda.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ