KARAKALPAK TÜRKÇESİNDEKİ TIP TERİMLERİ

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

KARAKALPAK TÜRKÇESİNDEKİ TIP TERİMLERİ

Özet

Tıp terimi, tıp ilmi ile uğraşan bilim adamlarının kısa yoldan anlaşmalarını sağlayan özel kelimelerdir. Bu çalışmada Kıpçak grubu yazı dillerinden biri olan Karakalpak Türkçesindeki tıp terimleri tespit edilmeye çalışılmış ve böylelikle tıp dili ile çağdaş Türk lehçeleri üzerine yapılan araştırmalara katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Karakalpak Türkçesinde tespit ettiğimiz 398 tıp teriminin 158 tanesinin Türkçe olduğu ve Türkçe olan bu tıp terimlerinin 60 tanesinin de standart Türkiye Türkçesinde ve ağızlarında karşılığı olduğu görülmüştür.

Türk dünyasının kullandığı terimleri bilmek ve anlamak birbirimizi anlamamızı sağladığı gibi, bilimsel bir araştırma yapmamızı ve terim yapmada ortak bir noktada buluşmamızı kolaylaştıracaktır. Bu sebeple biz bu çalışmada Kıpçak grubu yazı dillerinden biri olan Karakalpak Türkçesindeki tıp erimlerini tespit etmeye çalıştık. Çalışmanın amacı Karakalpak Türkçesindeki tıp terimlerini tespit etmek ve böylelikle tıp dili ile çağdaş Türk lehçeleri üzerine yapılan araştırmalara katkıda bulunmaktır. Çalışmamız, Türk toplulukları arasındaki ortak veya farklı terimleri görmeye kısmen de olsa imkân verecektir. 

KARAKALPAK TÜRKÇESİNDEKİ TIP TERİMLERİ

Tıp ilmi ile uğraşan bilim adamlarının kısa yoldan anlaşmalarını sağlayan özel kelimelere tıp terimi diyebiliriz. Tıp terimleri; hastalık adı, organ adı, ilaç adı, tedavi yöntemleri, tıp aletleri gibi geniş bir söz varlığını kapsamaktadır. Araştırmamız hastalık adları, tıp mesleğiyle uğraşanlara verilen adlar, tedavi yöntemleri, ilaç adları, genel sağlık terimleri, tıp aletleri, organ adları ile sınırlandırılmıştır. İlaç

yapımında kullanılan bitki isimleri, bazı hastalıkları iyileştirdiğine inanılan taşlar üzerinde durulmamıştır. Bu yazıda 398 tıp terimi bulunmaktadır. Bu terimler tespit edilirken dört ciltlik “Qaraqalpaq Tiliniñ Tüsindirme Sözligi”nden yararlanılmıştır.1 Bu çalışmada tespit edilen tıp terimlerinin hepsi Türkçe  kelimeler değildir. Amacımız Karakalpak Türkçesinde günlük hayatta kullanılan, sözlüklere girmiş tıp terimlerini tespit etmek olduğu için Rusça, Arapça, Farsça, Fransızca gibi başka dillerden Karakalpak Türkçesine girmiş kelimeler de çalışmaya dâhil edilmiş ve bunların oranı sonuç bölümünde belirtilmiştir. Tespit edebildiğimiz Karakalpak tıp terimleri, alfabetik olarak aşağıda gösterilmiştir. 

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ