4. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ZEKÂ KURAMINA DAYALI İŞ BİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ÖZETLEME STRATEJİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

4. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ZEKÂ KURAMINA DAYALI İŞ BİRLİKLİ ÖĞRENME YÖNTEMİNİN ÖZETLEME STRATEJİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Bu araştırmanın amacı, Türkçe dersinde çoklu zekâ kuramına dayalı İş Birlikli Öğrenme Yönteminin özetleme başarısı üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada, ön test, son test kontrol gruplu deney deseni kullanılmıştır. 178 öğrenciyle yapılan çalışma, Türkçe dersinde 4. sınıflarda, 3 deney grubu, 1 kontrol grubuyla gerçekleştirilmiştir. İzmir’de yapılan araştırma Buca’da bir ilköğretim okulunda, on dört hafta boyunca devam etmiştir. Araştırmanın verileri “Açık Uçlu Sorulardan Oluşan Özetleme Başarı Testi (ASÖT)” ile toplanmıştır. Araştırmada şu sonuca ulaşılmıştır; Özetleme başarısına yönelik olarak hem İş Birlikli Öğrenme Yöntemi hem Çoklu Zekâ Kuramına dayalı İş Birlikli Öğrenme Yöntemi, 2005-2006 Türkçe Dersi Öğretim Programı’yla yapılan öğrenmeye göre daha etkilidir

Günümüzde Türkçe öğretimi; sadece dinleme, konuşma, okuma, yazma, görsel okuma ve görsel sunu ile ilgili temel becerilerin geliştirilmesi değil, aynı zamanda metinler arası düşünme, anlama, sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, analiz-sentez yapma ve değerlendirme gibi zihinsel becerileri de geliştirme olarak anlaşılmaktadır. Bunlara ek olarak, Türkçe öğretimi ile iletişim kurma, çağdaş toplumun gereklerini yerine getirme, bilinçli kararlar verme, öğrenmeyi sürdürme gibi üst düzey becerilerin geliştirilmesine de ağırlık verilmektedir. Buradan hareketle öğrencilerin hayatları boyunca kullanacakları bilgi ve becerileri edinmeleri beklenmektedir (MEB, 2006).Geleneksel zekâ anlayışını inceledikten sonra, 70’li ve 80’li yıllarda bireylerin bilişsel kapasitelerini araştırmaya başlayan Gardner; birden fazla zekâ olduğunu, her bir zekânın, kişinin yetiştirilme şekline bağlı olarak geliştirilebileceğini ve zekânın sabit olmadığını savunmuştur. İnsan zekâsının objektif bir şekilde ölçülebileceğini savunan Gardner, geleneksel zekâ anlayışını eleştirerek, zekânın tek ya da birkaç faktörle açıklanamayacak kadar çok sayıda yetenekleri kapsadığını ortaya koymaya çalışmış ve bunlara “zekâ alanları” demiştir. Gardner, çalışmaları sonucunda zekâyı yeniden tanımlamıştır. Gardner’e göre, “Zekâ, değişen dünyada yaşamak ve değişimlere uyum sağlamak amacıyla her insanda kendine özgü bulunan yetenekler ve beceriler bütünüdür” 

Açık Uçlu Sorulardan Oluşan Özetleme Başarı Testi

Çoklu Zekâ Kuramına dayalı İş Birlikli Öğrenme Yöntemi, özetleme stratejilerinin kullanımı üzerinde 2005–2006 Türkçe Dersi Öğretim Programına Göre yapılan öğretimden daha etkilidir. Aynı şekilde, İş Birlikli Öğrenme Grubu, Çoklu Zekâ Kuramına dayalı Öğrenme Grubu ve 2005–2006 Türkçe Dersi Öğretim Programıyla Öğrenme Grubuna göre daha başarılıdır. Bu çalışmada, Çoklu Zekâ Kuramına dayalı İş Birlikli Öğrenme Yöntemi öğrencilerin özetlemeye yönelik başarısını olumlu yönde etkilemiştir. Özetleme stratejileri metindeki önemsiz bilgileri eleyip önemli olanları belirlemeyi, metnin ana fikrini bulup kendi tümcelerimizle ifade etmeyi, her paragrafta ana fikri destekleyen yan fikirleri bulmayı ve aynı şekilde bunları da kendi tümcelerimizle ifade etmeyi gerektiren etkin bir biliş üstü (meta cognitive) stratejidir. Bir anlamda yazar tarafından yazılan bir metnin okuyucu tarafından yeniden organize edilmesidir. 

İş Birlikli Öğrenme Yöntemi grup içerisinde yardımlaşmayı, fikir alışverişinde bulunmayı, ortak kararlar almayı gerektiren bir süreçtir. Böylece öğrenci hem kendi öğrenmesini hem grup öğrenmesini üst düzeylere çıkarır. Bu çalışmada, özetleme stratejilerine ilişkin davranışların geliştirilmesinde İş Birlikli Öğrenme Yönteminin işe koşulması etkili olmuştur. Aynı zamanda yöntemin, Çoklu Zekâ Kuramı ile desteklenmesi, grup kararlarının alınmasında, bireysel katılımların etkisini daha fazla artırdığı gibi, sürecin farklı etkinliklerle de renklenmesini sağlamıştır. Bu çalışmada Çoklu Zekâ Kuramı ile bütünleştirilen Yöntemin işleyiş yapısına uygun olarak alınan ortak kararlar sonucunda, gerek ana fikrin belirlenmesi gerekse yan fikirlerin ortaya çıkarılması ile ilgili özetleme stratejilerin kullanımı daha fazla gelişmiştir. Elde edilen bu sonuç, strateji eğitimi yapan Hess’in (2004) İlköğretimde, 

Succes for All Reading Wing Programı kapsamındaki biliş üstü okuma stratejilerini, özellikle de özetleme ve açıklama stratejilerini değerlendiren çalışması ile tutarlılık göstermektedir. Strateji eğitiminde İş Birlikli Öğrenme Yöntemi ve karşılıklı öğretimin, 4. ve 5. sınıflarda gerçekleştirilen çalışmada özetleme stratejilerinin kullanımını artmış olduğu sonucu bu araştırma ile de desteklenmektedir. Bu sonuç, Çoklu Zekâ Kuramı uygulamalarına yönelik araştırmaları desteklemenin yanı sıra, İş Birlikli Öğrenmenin farklı alanlarda başarıya etkisini ortaya koyan araştırmalarla da tutarlılık göstermektedir (Kocabaş, 1995; Johnson, Johnson ve Stanne 2000; Aksakal, 2002; Uysal, 2003; Uysal, 2004; Chen, 2004; Gökdağ, 2004; Tarım ve Artut, 2004; Kocabaş, 2005; Salman, 2005; Sülün, Tekin ve Tekin 2005).

Genel olarak sınıflarda derste birkaç öğrenci etkin, diğer öğrencilerse pasiftir. Öğrencilerin farklı yetenek özellikleri dikkate alınmamaktadır. Derse katılamayan öğrenciler, metne ilişkin tahminlerde bulunma, sorulara özgün yanıtlar verme, konuyla önceki bildiklerini bağdaştırma, metni eleştirip sorgulama gibi becerilerde pasif bir durumdadır. Buna bağlı olarak ileri düzeyde düşünme becerisinin gelişmesi oldukça zordur. Metnin, etkili bir şekilde özetlenmesi ise bu stratejilerin öğrenen tarafından ustalıkla kullanılmasınabağlıdır. Bu “yapılandırmacı süreç” pasif alıcı durumunda, yalnızca sınıfta fiziksel olarak bulunmakla gerçekleşemez. Zihinsel sürecin harekete geçmesini zorlaştıran ve engelleyen durumların ortadan kaldırılması gerekir.  

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ