Divan-ı Hikmet
İslami dönem Türk edebiyatının ilk ürünlerinden biri olan Divan-ı Hikmet hakkında hazırladığımız ders notunu cemalaksoy.org sitesinden takip edebilirsiniz. 10. Sınıf Türk edebiyatının önemli konularından olan İslami dönem Türk edebiyatı ilk eserlerini sitemizden takip edebilirsiniz.
12.yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. “Hikmet”, Ahmet Yesevi’nin şiirlerine verdiği isimdir. Şiirler çok sade bir halk diliyle yazılmıştır. Yapıtın yazılma gayesi de halka İslam esaslarını hikmetli bir şekilde öğretmektir. Dörtlüklerle ve genellikle hece ölçüsüyle kaleme alınan bu şiirler, biçim yönüyle koşmaya benzemektedir. Şiirlerde Allah’ın varlığı, birliği ve kudreti, ilahi aşk, dünya ve ahiret yaşamı, cennet cehennem tasvirleri, peygamber sevgisi, İslam dininin kuralları, İslam büyüklerinden kıssalar, dervişliğe övgüler, tarikat edebi ve kuralları gibi konular lirik bir üslupla dile getirilmiştir.
Ahmet Yesevi, ömrü boyunca Allah’a ve peygamberine büyük bir aşkla bağlı kalmış, Hz. Muhammed’e (S. A. V) olan sevgisinden dolayı ondan uzun bir yaşam sürmeyi istememiş, Hz. Muhammed (S. A. V), 63 yaşında vefat ettiği için , o da 63 yaşına gelince kendisine yeraltında bir hücre kazdırmış, kalan ömrünü orada geçirmiştir. Aşağıdaki dizeler bu olayı anlatmaktadır.
Aşağıdaki dizeler Divan-ı Hikmet’ten alınmıştır: (Günümüz Türkçesiyle)
DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Benim Tanrım kudret ile bir baktı
Mesut olup yeraltına girdim işte
Garip kulun bu dünyadan geçti gitti
Sırdaş olup yeraltına girdim işte
Yaşım altmış üçe yetti, bir gün yaşamamış gibiyim
Ah! Hakk’a varmayan gönlüm kırık
Yeryüzünde sultanım deyip ululanırken
Gamla dolup yeraltına girdim işte
Başım toprak, cismim toprak, özüm toprak
Yandım yakıldım da yine tertemiz olamadım
Hakk’a kavuşacağım diyen ruhum özlem içinde
Zemzem olup yeraltına girdim işte
Tanrı sizinle bu kullarını yarattı ibadet için
Yemek için, içmek için, rahat etmek için değil
“Evet” dediler, dünyadaki mihnetler için ruhlar
Bilgin olup yeraltına girdim işte