Varlık Felsefesi Nedir? Hakkında Bilgi - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 01, 2018

Varlık Felsefesi Nedir? Hakkında Bilgi

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Varlık Felsefesi Nedir? Hakkında Bilgi 

Varlık felsefesi nedir? Varlık felsefesinin problemleri, konusu, öncüleri, kavramları nelerdir? Varlık felsefesi hakkında bilgi.


VARLIK FELSEFESİ (ONTOLOJİ):
• Varlık Felsefesinin Konusu : Varlık felsefesi açısından var olanlar iki biçimde ele alınır.

Gerçekte var olan : Gerçekte var olan belirli bir zaman ve mekanda var olandır. Gerçekten var olanlar duyu organları ile kavranır.

Zihinde (ideal) var olan : İdeal var olan ise, insanların zihinlerinde oluşturdukları kavramlardır ve duyu organları ile kavranamazlar.

• Bilim ve Felsefe Açısından Varlık : Bilim ve felsefenin varlığa bakış açıları şu noktalarda farklılaşır:

• Bilime göre varlık tartışmasız vardır. Bilim, varlığın var olduğunu ön kabul olarak benimser ve var kabul ettiği varlıkla ilgili neden-sonuç ilişkileri kurar. Felsefe varlığın varolup olmadığını da tartışır. Olaylar arasında neden-sonuç ilişkileri kurmak yerine nedenlerin nedenlerini de araştırır.

• Bilimler konularina göre varligi parçalayarak ve kedilerine özgü yöntemlerle inceler.

Felsefe, varlığı bütün halinde görür ve bütün halinde açıklamaya çalışır.

• Metafizik ve Ontoloji : Varlıkla ilgili sorunlarin tartıştığı metafizik alanı ontolojidir. Ontoloji metafiziğin varlıkla ilgili alanı olarak su sorulara yanit arar:

• Varlık var midir?

• Varlığın ana maddesi nedir?

• Evren nasıl oluşmuştur?

• Evrenin bir amacı var mıdır?

• Varlıkta özgürlük var mıdır?

• Ruh nedir?

• Ruh ölümsüz müdür?

• Ölüm nedir?

Doğa filozofları Varlığın ana maddesi (arkhe) nedir? Sorusuyla ilgilenmişlerdir. Aristoteles varlığın ilk nedenlerini araştırarak metafiziğin ilkelerini belirlemiştir. Wolf ontolojiyi, Tanrı’nın ruhun ve dünyanın varlığını kanıtlamak isteyen bir alan olarak belirledi. Kant’a göre metafizik bilginin temellerini araştırmalı ve bilginin deneyden gelmeyen öğelerini saptamalıydı. Ancak, Fichte, Schelling, Hegel gibi düşünürler Kant’in gözden düşürdüğü metafiziği tinsel (ruhsal) varlık anlayışı ile yeniden güncelleştirdiler.

Günümüzde metafizik, fenomenoloji, yeni ontoloji ve varoluşçuluk (existansiyalizm) felsefeleri ile varlığını sürdürmektedir.

Fenomenoloji, Edmund Husserl ile varlıkların arka planlarında bulunan ve kendi kendilerine var olan özleri dile getirir.

Yeni ontoloji, Nicolai Hartman ile varlık kategorileri oluşturup ontolojiyi deneysel temellerle, bilimsel sonuçlarla bağdaştırmaya çalışır.

Egzistansiyalizm, Heidegger ve Sartre ile varlığın temeline doğa bilimlerini koyanlara karşı çıkarak varlığı benin yaptığını söyler.

• VARLIKBİLİMSEL (ONTOLOJİK) PROBLEMLER :
• Varlığın Var Olup Olmadığı Problemi : Varlığın var olup olmadigi ilk Çağlardan bu güne ontolojinin tartistigi temel problemdir. Bu probleme genelde iki bakis açisiyla yaklasilmistir:

NİHİLİZM (HİÇÇİLİK): Nihilizme göre hiçbir varlık gerçekten var değildir ve varlığı var olan olarak kabul eden görüşlere karşı çıkar. Ancak daha genel bakıldığında nihilizm hiçbir değer ve kural tanımayan bir görüştür ve toplumda düzeni sağlayan tüm otoriteleri reddeder. Nihilizm bu biçimiyle siyasal anlamda anarşizme temel oluşturur.

Nihilizmin Temsilcileri:

Gorgias : Ontoloji alanında nihilizmin, ilk temsilcisi ilk çağ sofist filozoflarından Gorgias’tir. Gorgias “varlık var midir?” sorusuna “yoktur” yanıtını verir. Gorgias’a göre; “Varlık yoktur, Olsa bile bilinemez. Bilinse bile başkasına aktarılamaz.”

W.F. Nietzsche : Nietzsche, toplumsal değer ve normlari tümüyle inkar ederek nihilizmin 19. yüzyıldaki önemli temsilcisidir.



TAOİZM : Nihilizmin bir başka biçimi de İlk Çağda Çin’de görülen taoizm’dir. Lao-Tse’nin kurduğu taoculuk, gerçeğin tüm çeşitliliğine karsin “bir” (Tao) olduğunu ve bunun adinin, biçiminin, maddesinin, görüntüsünün olmadigini savunur. Aldatıcı olan dünya varlıktan yoksundur.

REALİZM (GERÇEKÇİLİK): Varlık vardır anlayışı realizmdir. Realizm varlığın insan bilincinin dışında, insan bilincinden bağımsız olarak var olduğunu savunur. Realizmle ilgili bir başka tartışma konusu da varlığın ne olduğu problemidir.

• Varlığın Ne Olduğu Problemi: Varlığı var olarak kabul eden realizmin temsilcileri varlığın ne olduğu konusunda farklı düşünceleri paylaşırlar. Bu farklı düşünceler başlıca beş başlık altında toplanabilir.

• Varlık Oluştur : Bu görüsün ilk temsilcisi, İlk Çağ doğa filozoflarından Herakletios’tur. Herakleitos’a göre evrenin ana maddesi (arkhe) ateştir ve her şey ateşe dönüşecektir. Bu süreçte evrende her şey değişir. Değişimin temeli karşıtların çatışmasından doğan uzlaşma oluştur. “Değişmeyen tek şey varsa o da değişmenin kendisidir.” Herakletios, değişmenin düzenine logos (akil) adini verir. Bu görüş çağımızda E. Mach, H. Bergson ve N. Whitehead tarafından temsil edilir.

E. Mach nesnenin ve “ben” in sürekli bir oluş sürecinde değiştiğini savunur. H. Bergson ise, evrendeki oluş ve değişmenin mekanik bir süreçte değil, yaratıcı bir süreçte “yasam atilimi” ile gerçekleştiğini söyler. Whitehead’e göre evren, her şeyin birbirine bağlı olduğu sürekli bir olus içindedir. Bu oluş, evrendeki birbirine karşıt iki gücün oluşturduğu yaratıcılığın ve sürekliliğin etkinlikleri ile gerçekleşir. Dinamik bir süreçte gerçeklesen oluş, Tanrı’nın yaratma ile sağladığı olanaklar içinde gerçekleşir.

VARLİK IDEADİR (İDEALİZM):
Varlığın idea (düşünce) türünden olduğunu ve her türlü gerçekliğin düşünceden kaynaklandığını savunan görüş idealizmdir.

Platon : Platon, felsefe tarihinde idealizmin kurucusu olarak kabul edilir. Platon, bu dünyada yer alan ve maddi olan her şeyin gerçekliğini reddeder, asil gerçegin düşüncede kavranan idealar dünyasi olduğunu ileri sürer.



Aristoteles’e göre de varligin asil unsuru “idea” dir. Ancak idealar variiklarin “öz” ünde (formunda) bulunur. “Idea” ve “madde” iç içedir. Nesneler dünyasi, idea ile form kazanmış varlik dünyasidir. Hegel’e göre varliktan önce idea vardi. Ideanin kendini dışa vurması’ sonucu doga oluştu. Böylece idea, gerçeklik kazandi, ancak özgürlügünü kaybetti. Özgürlügüne yeniden kavuşmak için, idea yeniden ruhsal dünyaya döndü.

VARLIK MADDEDİR (MATERYALİZM):
Materyalizm, idealizmin tam tersine düşünceyi (ideayi) maddenin bir sonucu olarak görür. Madde düşünceden bagimsiz olarak vardir ve bütün varliklar maddeden türemiştir. İlk Çag doga filozoflarindan Demokritos’a göre, evrenin ana maddesi maddi nitelikteki küçük atomlardir. Düşünce ve ruhsal olaylar atomlarin bos mekandaki hareketlerinin sonucudur. Epikuros da Demokritos gibi “atom” u evrenin ana maddesi kabul eder.

Yeni Çağ materyalizminin öncülüğünü Thomas Hobbes yapar. Hobbes, dünyadaki tüm olayları mekanik hareketler çerçevesinde maddi hareketler olarak görür. La Mettrie’ye göre ruhsal faaliyetlerin kaynağı maddi bedendir. İnsan ve hayvan arasında mekanik faaliyetler açısından özde bir fark yoktur. İnsan da hayvan da birer makinedir. İnsan, doğa üstü bir varlık tarafından yaratılmamıştır.

19. yüzyılda, Yeni Çağla başlayan mekanist materyalist felsefe Karl Marx’la yeni bir boyut kazanır ve diyalektik materyalizme dönüşür. K. Marx’in gelistirdigi diyalektik materyalizme göre düşüncelerin ve fikirlerin kaynağı maddedir. Doğa düşünceden önce vardır ve var olmak için düşünceye gereksinimi yoktur. Marx, bu değişmenin insanlar için de geçerli olduğunu söyler. Değişmenin temelinde ise çelişmeler vardır.

UYARI : Yüzyillardir çatisan iki felsefi akim olan idealizm ve materyalizmin çatismasi genelde uç örnekler disinda maddenin ve ideanin tümüyle reddi biçiminde yasanmamistir. Bu çatisma öncelikler ve kaynak sorunu çerçevesinde yasanmistir. İdealizm ideayi (düşünceyi) önce var sayar ve maddeyi onun bir ürünü olarak görür. Materyalizm ise önce maddeyi var sayar düşünceyi maddenin ürünü olarak görür.

VARLIK HEM IDEADİR HEM DE MADDEDİR (DÜALİZM)
Düalizm (ikicilik) materyalizmle idealizm arasında bir uzlaşma çabasıdır. Descartes’a göre varlık madde ve ruh olmak üzere iki cevherden oluşur. Ruhun işlevi düşünmek, maddenin işlevi uzayda yer kaplamaktır. Evrendeki nesne dünyasindaki varliklar salt madde, Tanrı ise salt ruhtur. İnsanda madde ve ruh bir aradadır.

VARLIK FENOMENDİR (FENOMENOLOJİ) :
Varlığı görüngü (fenomen) olarak kabul eden görüş görüngübilim (fenomenoloji) dir. Fenomenolojinin kurucusu Edmund Husserl, fenomenlerin duyu verileri ile bilinemeyeceğini fenomenlerin özünün öznede kavranabileceğini savunarak idealizme yakınlaşan bir metafizik geliştirir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder