Termostat Nedir? Ne İşe Yarar? - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 02, 2018

Termostat Nedir? Ne İşe Yarar?

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Termostat Nedir? Ne İşe Yarar? 

Termostat nedir, ne demektir, çalışma prensibi nedir? Termostatlar nerede kullanılır, ne işe yarar? Termostatlar hakkında bilgi.


Laboratuvarlarda kullanılan duygun bir termosta tipi. Spiral seklindeki boruda ısındığı zaman çok fazla genleşen toluen adlı bir sıvı vardır. Bu sıvı genleşince borunun içindeki cıva damlasını iter. Cıvanın aksine toluen elektriği iletmez. Böylece cıva damlası elektrik kontanktlarının daha yukarısına doğru itilince ısıtıcıya giden elektrik akımı kesilir.

Termostat Nedir? Ne İşe Yarar?
Termostat Nedir? Ne İşe Yarar? 

Termostat
Yaptığı pastayı fırına koyan ev kadını on dakika sonra pastanın kömür haline geldiğini görürse haklı olarak canı sıkılacaktır. Fırının üzerindeki bir düğmeyi döndürmekle fırının sıcaklığını kontrol etmeyi çok isterdi. İşte döndüreceği bu düğme termosta denilen bir düzeni çalıştırır. Buna benzer kontrol düzenleri evlerde buzdolaplarını, su ısıtıcılarını, elektrikli ütüleri ve hatta kaloriferleri ayarlayabilir. Aslında termostalar belirli bir zaman süresince sıcaklığın sabit tutulması istenilen her yerde kullanılır.


Acaba termosta sıcaklığı nasıl kontrol eder? Çok basit olarak bu, sıcaklık yükseldiği zaman yakıtı veya enerjiyi (meselâ elektriği, havagazını yahut mazotu) kesen bir anahtar veya musluktan ibarettir. Isıtıcı soğuduğu zaman termosta tekrar sistemin beslenme yolunu açar. Böylece sürekli açıp kapamalarla sıcaklık aşağı yukarı sabit tutulur. Buradan görülebilir ki termostanın önemli iki kısmından biri sıcaklığa duygun bir düzen, ikincisi buna bağlı bir açıp kapama düzenidir.

Elektrik akımını açıp kapayan termostalar hemen daima «bimetal şerit» tipidir. Bimetal şerit boylu boyuna birbirine yapıştırılmış başka başka madenden iki şerittir. Bütün cisimler gibi madenler de ısındığı zaman genleşir. Bazılarının genleşmesi başka madenlere göre daha fazla olur. Bimetal şeritte kullanılan madenler o şekilde seçilir ki, aynı sıcaklık artışı için bir tanesi (örneğin alüminyum) ötekinden (örneğin çelik) daha fazla genleşir. Bunlar birbirine yapışık olduğu için şeritler genleşince bir eğri halinde bükülür. Daha fazla genleşen maden (örneğin alüminyum) daima eğrinin dış kısmını teşkil eder. Sıcaklık düşünce madenler kasılır, eğrilik kaybolur. Termostada bimetal şeridin bir ucu tespit edilmiştir, öteki uç bir elektrik kontağına dayanır. Şerit ısındığı zaman bükülerek kontaktan ayrılır ve böylece elektrik devresini açar. Bu suretle ısıtıcı elemana giden akım kesilir ve sıcaklık yavaş yavaş düşer. Şerit soğuyunca serbest ucu elektrik kontağına değinceye kadar düzleşir ve devre gene kapanır.

Devrenin kesilmesi anındaki sıcaklık elektrik kontağını bimetal şeride yaklaştırıp uzaklaştırmakla ayarlanabilir. Eğer kontakt şeride doğru iyice yaklaştırılmışsa, şeridin kontaktan ayrılması için daha fazla genleşmesi gerekir. Şeridin bükülme miktarı kabaca sıcaklık artmasıyla orantılıdır. Elektrik kontağı şeride ancak değiyorsa sıcaklığın biraz artması devrenin kesilmesi için yeter bir bükülmeye sebep olur.

Havagazlı ısıtıcılarda termostanın çalışması gene iki madenin genleşmesinin aynı olmamasına dayanır. Gaz brülöre gitmeden önce bir musluktan geçer. Bu musluğun bir tarafı bir pirinç boruya, öteki tarafı ise bir invar (ısınınca hemen hemen hiç genleşmeyen bir alaşım) çubuğa tespit edilmiştir. Sıcaklık yükselince pirinç boru genleşir ve musluğun kendisine bağlı olan parçasını iter. İnvar çubuğa bağlı olan kısım hareket etmez. Neticede pirincin genleşmesi musluğu kapatır ve gazı keser.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder