Sodyum Nedir? Düşüklüğü Ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Sodyum Nedir? Düşüklüğü Ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Sodyum Nedir? Düşüklüğü Ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Sodyum vücut için gerekli olan temel minerallerden biridir. Sinir sinyallerinin iletiminde, vücudun sıvı dengesinin sağlanmasında, kasların kasılmasında ve birçok farklı vücut fonksiyonunda rol oynar. En bilinen sodyum kaynağı sofra tuzudur.

Normal Sodyum Değerleri Nedir?

Laboratuvarlar arasında küçük farklılıklar olabileceği göz önünde tutulmalıdır:

Sodyum Nedir? Düşüklüğü Ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kandaki normal sodyum aralığı 135-145 mEq/L’dir.

Sodyum Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Bir litre kanda 130 milimol’den daha az olan seviye sodyum düşüklüğü (hiponatremi) olarak nitelendirilir. Vücuttaki toplam sodyum miktarının su miktarına oranla yetersiz olduğu anlamına gelir.

1) Sodyum Düşüklüğü Belirtileri

Hücrelerin su alarak şişmesine neden olur.

Sersemlik, baş ağrısı, kas spazmı, genel huzursuzluk ve benzeri birçok belirtiye neden olabilir.

2) Sodyum Düşüklüğü Neden Olur?

– Vücuttaki Toplam Su Miktarının Normalden Az Olması

Bu durum idrar önleyici hormonların devreye girerek böbreklerin çok yoğun idrar toplamasına neden olabilir. İdrar boşaltımı esnasında kandan hiç su çekilmeyince sodyum düşüklüğü yaşanabilir. Aşağıdaki nedenlerle görülebilir:

İshal

Kusmak

Aşırı terlemek (sıcak ortam veya ağır egzersiz nedeni ile)

Susuzluk

Ciddi yanıklar

Pankreas iltihabı

– Vücuttaki Toplam Su Miktarının Normalden Fazla Olması 

Bu durumda vücuttaki sodyum miktarı seyrelecek, sodyum düşüklüğü ortaya çıkacaktır. Aşağıdaki nedenlerle vücutta tutulan su miktarı artabilir:

Kalp yetmezliği

Böbrek yetmezliği

Siroz gibi bazı karaciğer hastalıkları

Vücuttaki toplam su miktarı artarken, karın boşluğuna sıvı dolması gibi nedenlerle kandaki su miktarı azalabilir. Dolayısıyla kandaki su miktarı az olmasına rağmen sodyum düşüklüğü yaşanabilir.

– Uygunsuz Antidiüretik Hormon Salgı Sendromu

Tıbbi ifadesi SIADH olan bu sorunun varlığında vücuttaki su miktarı normal aralıkta olabilir. Ancak hormon bozukluğu nedeni ile görülen idrardaki su miktarının düşmesi sodyum düşüklüğüne yol açabilir. SIADH sendromu aşağıdaki kişilerde görülebilir:

Zatürre hastalarında

Küçük hücreli akciğer kanseri hastalarında

Beyin kanaması olanlarda

Beyin tümörü olanlarda

– Diğer Durumlar

Bazı idrar söktürücü veya tansiyon dengeleyici ilaçlar yan etki olarak sodyum düşüklüğüne neden olabilirler.

Addison hastalığı, adrenal hormon yetersizliği veya yüksek tiroit de sodyum düşüklüğüne neden olabilir.

Aşırı su içmek, su zehirlenmesine ve sodyum düşüklüğüne yol açabilir. Bu durum genellikle psikiyatrik hastalıklarda görülür.

Egzersiz yapan kişiler de su kaybettiklerini düşünerek aşırı miktarda su tüketerek sodyum düşüklüğüne yakalanabilirler. Bazı maraton yarışmacılarında sodyum takviyesi olmadan alınan suyun ölümcül olabileceği bilinmektedir.

Emzirilme çağındaki bebeklerde dengeli bir elektrolit solüsyonu yerine verilen çeşme suyu sodyum düşüklüğüne yol açabilir.

Bazı uyuşturucular da sodyum düşüklüğüne yol açmaktadır.

3) Sodyum Düşüklüğü Tedavisi

Tuz Tüketimi: Süreğen ve hafif vakalar tuz tüketiminin artırılması ve egzersizlerin düzenlenmesi gibi basit önlemlerle iyileştirilebilir.

Serum: Ani gelişen vakalarda damar yolundan elektrolit sıvıların ve sodyum desteklerinin verilmesi gerekebilir.

İlaçlar: Sodyum tutan ilaçlar verilerek hastanın vücudundaki aşırı sudan kurtulması sağlanabilir. Aynı amaçla kişinin diyalize girmesi gerekebilir.

Sodyum Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Bir litre kanda 145 milimol’den daha fazla olan seviye sodyum yüksekliği (hipernatremi) olarak tanımlanır. Vücudun kaybettiği suyun vücuda giren sudan daha fazla olduğu anlamına gelir.

1) Sodyum Yüksekliği Belirtileri

En temel belirtisi susuzluktur.

Beyin hücrelerinden su çıkmasına neden olarak sersemliğe, kas-sinir hassasiyetlerine, nöbetlere ve komaya neden olabilir.

2) Sodyum Yüksekliği Neden Olur?

– Su Kaybı

Aşağıdaki nedenlerle vücuttaki toplam su miktarındaki düşüş sodyum yüksekliğine neden olabilir:

Yeterince su tüketmemek

Şekersiz diyabet

Bunama veya hipotalamik lezyonların osmoreseptörleri bozması nedeni ile susuzluk hissinin kaybı

– Kan Hacminin Azalması

Aşağıdaki nedenlerle sıvı kaybı ile birlikte kan hacminin de azalması sodyum yüksekliğine neden olabilir:

Şiddetli yanıklar

Aşırı terlemek (özellikle uzun tempolu egzersiz esnasında)

Laksatiflerin aşırı kullanımı, salgısız ishal

Kusmak

Tıbbi hortumlarla sindirim sisteminden sıvı alınması

Sindirim sistemi fistülleri

Osmotik idrar söktürücüler

– Sodyum Miktarının Artması

Aşağıdaki Nedenlerle vücuttaki toplam sodyum miktarı su miktarından daha fazla artarsa sodyum yüksekliği görülebilir:

Aşırı sofra tuzu tüketmek

Tüple beslenmek

Sodyum içeren ve damar yolu ile verilen antibiyotikler

Damar yolundan verilen sodyum bikarbonat

Hipertonik diyaliz

3) Sodyum Yüksekliği Tedavisi

Sıvı takviyesi: Ani sodyum yüksekliğinde ağız, mide veya damar yolu ile sıvı replasmanı (takviyesi) gerekebilir.

İlaçlar: Kıvrım idrar söktürücü ilaçları önerilebilir. Bu durumda vücuttaki fazla su ile birlikte sodyum ve potasyum mineralleri de atılacaktır.

Tuz Tüketimini Azaltmak: Hastaya tuz tüketiminde sınırlamaya gitmesi tavsiye edilecektir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ