Papua Yeni Gine’de Konuşulan Diller

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Papua Yeni Gine’de Konuşulan Diller 

Papua Yeni Gine’de hangi diller konuşulur? Papua dillerinin tarihçesi, özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.

Papua Yeni Gine’de Konuşulan Diller

Papua dilleri, Yeni Gine ve çevresinde konuşulan 700 kadar dilin oluşturduğu öbek. Bunlardan, birbiriyle akraba olan 350-450 kadarı Orta Yeni Gine üst filumu içinde sınıflandırılır. Geri kalan 250-350 dilin hangi dillerle akraba olduğu kesin olarak belirlenememiştir.

Papua Yeni Gine’de Konuşulan Diller 

Papua dilleri, Yeni Gine merkez olmak üzere batıda Alor, Halmahera ve Timor adalarından, doğuda Santa Cruz Adalarına uzanan bölgede konuşulur. Papua dilleri terimi başlangıçta bu dilleri Malezya-Polinezya ve Avustralya dillerinden ayırmak amacıyla kullanılıyor ve bu dillerin birbiriyle herhangi bir akrabalık içermediği düşünülüyordu. 1950’lerin sonundan bu yana yapılan araştırmalar ise, 350-450 kadar Papua dilinin Orta Yeni Gine adı verilen bir üst filum (üst filum, bir ailedekinden daha az yakınlığı olan dilleri kapsar) oluşturduğunu ortaya koydu. Papua dillerini konuşanların sayısı birkaç yüzle birkaç bin arasında değişir; en yaygın dil, 130 bin kişinin konuştuğu Enga dilidir. Akraba olan diller bile, özellikle sözcük dağarcığı açısından önemli ayrılıklar gösterir.

Papua dillerinin çoğu karmaşık bir dilbilgisine sahiptir. Eylemler, dolaylı ve dolaysız tümleçlerin yanı sıra büyük çeşitlilik gösteren sayıları ve öznenin başka özelliklerini de yansıtır. Ayrıca zaman, kip, görünüş ile eylemin yönünü ve gerçekleştiği koşulları belirtir. Çoğu Papua dilinde iki temel eylem biçimi vardır. Tek bir eylemin söz konusu edildiği tümcelerde normal biçim, birden çok eylemin söz konusu edildiği tümcelerde özel biçimler kullanılır. Dillerin çoğunda cins ayrımı ve 10’a kadar ya da daha fazla ad sınıfı vardır. Sıfat, sayı adı, gösterme adılı, özne ve nesneler kullanılan ad sınıfına göre özel biçimler aldıklarından, karmaşık bir yapı oluştururlar. Sözcük ve hecelerin okunuşundaki titrem değişiminin anlam ayırıcı işlev gördüğü titrem sistemleri de, vurgu ve hece uzunluğuna dayalı sistemlerle birlikte karmaşık bir etkileşim içindedir.

Bir aile oluşturacak kadar yakın olmamakla birlikte, bir üst filumda olduğundan daha büyük yakınlık içeren diller filumlar içinde sınıflandırılır. Hiçbir öbeğe girmeyen bağımsız diller dışında, Papua dillerinde 21 filum ayrıştırılabilmiştir. Bunlardan sekizi oldukça küçüktür (her biri iki ile altı dil içerir); altısı Orta Yeni Gine üst filumuna girer, ayrıca üçü daha kabaca bu üst filumda sınıflandırılabilir. Doğu Yeni Gine Dağlık Bölgesi, Finisterre-Huon, Orta ve Güney Yeni Gine, Batı Yeni Gine Dağlık Bölgesi, Güney-Doğu Yeni Gine ve Madang filumları Orta Yeni Gine üst filumunu oluşturur. Kesin bir sınıflandırma olmamakla birlikte, Orta Yeni Gine üst filumu içinde ele alınan öteki üç filum ise Adelbert Dağları, Orta Sepik-Yukarı Sepik-Sepik Dağı ve Anga filumlarıdır. Malezya-Polinezya dillerinden çok etkilenmiş bazı Papua dillerini sınıflandırmak ise oldukça güçtür. Papua dillerinin çoğu yerel dillerdir ve yalnızca birkaçı, misyonerlerce kullanıldıkları için yerel sınırların ötesinde kültürel önem kazanabilmiştir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ