Osmanlılarda Bilim, Dil ve Edebiyat Hakkında Bilgi - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 09, 2018

Osmanlılarda Bilim, Dil ve Edebiyat Hakkında Bilgi

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Osmanlılarda Bilim, Dil ve Edebiyat Hakkında Bilgi 

Osmanlı İmparatorluğunun kurmuş olduğu büyük medeniyette bilim, dil ve edebiyat konuları ile ilgili genel bilgilerin yer aldığı sayfamız.


Osmanlılarda Bilim ve Büyük Türk Bilginleri:

Osmanlılarda medreselerden yetişen bilginlere ulema denirdi. Bunlar daha çok din bilimlerinde, yani Kur’an, tefsir, hadis, kelâm, fıkıh gibi bilim dallarında ün yapmış kimselerdi. Bilginler, medreseden çıktıktan sonra müderris olurlar, talebe-i ulûm denilen medrese öğrencilerine ders verirlerdi. Osmanlı Türkleri arasında en büyük bilginler XV. ve XVI. yüzyıllarda yetişmiştir. Bunlardan Fatih devrinin bilginlerinden olan Molla Hüsrev ile Molla Gûranî ve Ali Kuşçu, Fatih medreselerinde ders verirlerdi. Ali Kuşçu, devrinin en büyük matematikçisi ve astronomi bilginiydi. Molla Gûranî ise, Fatih’e hocalık etmiş ve hatta kendisini çalıştırmak için ona sopa bile atmıştı.

Osmanlı Türkleri arasında en büyük bilginler Kanuni Sultan Süleyman devrinde yetişmişlerdir. Bu devrin bilginleri arasında Zembilli Ali Cemali Efendi ve Şemseddin Ahmet (İbni Kemal) ile Ebussuud Efendi büyük bir ün almışlardı. Bunlardan Ebussuud Efendi fetvada başta gelmekteydi. 28 yıl şeyhülislâmlık etmişti. Devrinin en iyi Arapça bilen bilginiydi. Yavuz Sultan Süleyman ve Kanuni Sultan Süleyman devirlerinin en büyük bilgini olan İbni Kemal ise din bilimlerinde ve özellikle edebiyat ve tarihte büyük ün almış, kazaskerlik ve müftülük yapmıştır. Zembilli Ali Cemali Efendi de Yavuz ve Kanunî devri bilginlerindendi. Doğruluğu, cesareti ve hukuk işlerindeki bilgisiyle ün kazanmıştı. Yavuz gibi şiddetli bir padişaha müftülük etmiş, onun birçok haksız fermanlarını ve idam emirlerini geri aldırmıştır.

Kapatby ReklamStore
Osmanlılar din bilimlerinden başka tarih, coğrafya, edebiyat gibi bilimlere de çok önem vermişler ve bu alanda da pek değerli bilginler yetiştirmişlerdir.

Osmanlılar özellikle tarihe çok önem vermişlerdi. Devletin siyasal olaylarını günü gününe yazmak için sarayın özel tarihçileri vardı. Bunlara vakanüvis (olayları yazan) denirdi. Bizde ilk vakanüvislik Duraklama Devrinde başlamıştı. Ondan önce de tarih alanında birçok kimseler eser yazmışlardı. Bunlardan Aşık Paşazade ile Neşri Mehmet Efendi en ünlüleridir.

Osmanlı vakanüvisleri içinde Hoca Sadeddin Efendi, Naima ve Raşit pek değerli eserler bırakmışlardır.

Coğrafya ve kozmografyaya ait eser yazanlar arasında da Muvakkit Mustafa, Piri Reis, Seydi Ali Reis, Katip Çelebi başta gelirler. Bunlardan Katip Çelebi XVII. yüzyılda yetişen Türk bilginlerinin en büyüğüdür. Tarih, coğrafya ve bibliyografyaya ait birçok kıymetli Türkçe ve Arapça eserleri arasında Cihannümâ adlı coğrafya kitabı ile Keşfüzzunun adlı bibliyografya kitabı pek ünlüdür.

Duraklama Devrinde yetişen bir bilginimiz de Evliya Çelebi adındaki büyük Türk gezgini (seyyah) dir. Bu zat bütün hayatını gezilerle geçirmiş, bütün Osmanlı İmparatorluğunu dolaşmış ve gezip gördüğü memleketler hakkında bize geniş tarih, coğrafya, folklor bilgileri veren ünlü Evliya Çelebi Seyahatnamesini yazmıştır.

Osmanlılarda Edebiyat ve Çeşitleri:

Osmanlılar arasında dil ve edebiyat öteden beri iki ayrı yoldan yürümüştür. İmparatorluğun temelini meydana getiren halk arasında daima öz Türkçe konuşulmuş, öz Türkçe şiirler, destanlar, mâniler ve türküler yazılmıştır. Bu arada Türk dili, Yükselme Devrinin savaşları ve istilâları ile Asya, Avrupa ve Afrika’da geniş bir alana yayılmış, zamanla bir imparatorluk dili haline gelmiştir.

Halk edebiyatı dediğimiz ve öz Türkçe ile yazılan edebiyat türü yanında medreselerden yetişen, üstün sınıfın yazıp okuduğu ve söylediği bir edebiyat türü daha vardır. Divan edebiyatı denilen bu türde şiirler aruz vezni ile yazılır, dil, Türkçeden çok Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla dolu olurdu.

Divan edebiyatı şairleri, yazmış oldukları şiirleri bir dergi halinde

Osmanlı Türkleri arasında pek çok değerli divan şairi yetimiştir. toplarlardı. îşte bu derginin adına divan denirdi.

XVI. yüzyılda yetişen divan şairleri arasında Fuzulî ile Baki başta gelirler. XVII. yüzyılda Nef’î, XVIII. yüzyılda ise Nedim çok ün kazanmışlardı.

Osmanlı Türkleri arasında birçok değerli halk şairleri ve âşık da yetişmiştir. Bunlardan XVII. yüzyılda yaşadıklarını bildiğimiz Karaca Oğlan ile Âşık Ömer, bütün Türkler arasında sevilen ve bugün bile şiirleri ve türküleri zevkle okunan iki büyük halk şairidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder