Coğrafi Keşifler Nedir ?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Coğrafi Keşifler Nedir ?

Coğrafi keşifler hakkında bilgiler

Adından da anlaşılabileceği Avrupalıların Orta Çağ döneminde gerçekleştirdikleri büyük çaplı “yeni dünya” keşiflerine verilen kısa isim coğrafi keşiflerdir. Bu noktada bahsedilen yeni dünya tabiri, bireylerin yaşadıkları dünya üzerinde yeni yerler ve ihtiyaçları doğrultusunda yeni şeyler keşfetme ihtiyacından ve merakından gerçekleştirilmiş bir keşifler bütününden bahsedilmesi mümkündür.

Orta Çağ’ın yaşandığı tarihlerde, Avrupalıların dünya hakkındaki coğrafi olarak bilgisi çok azdı ve dünya üzerinde keşfedilmemiş bir çok bölge olduğundan hala bunların varlığından habersizdiler. Aynı dönemlerde toplumlar arasında coğrafi bilgi akışının çoğalması ve gemicilik sektörünün gün geçtikçe kendini geliştirmesi; doğal olarak keşif yapma dürtüsünü de harekete geçirmiş ve Avrupalılar ciddi şekilde uzun deniz yolculuklarına çıkarak yeni ülkeler ve hatta yeni kıtalar keşfetmişlerdir.

Coğrafi Keşifler Nedir ?

kesif-yapilan-gemiler

Coğrafi keşifleri yapan kişiler Avrupalılar olduklarından, kendilerinin ana düşüncesi olan dünyayı daha iyi tanıma düşüncesinin yanında ayrıca dünya üzerindeki kaynaklardan daha iyi ve verimli bir şekilde yararlanma düşüncesi de kendilerini harekete geçiren sebeplerden bir niteliğindedir. Bu nedenlerden ötürü de öncelikle yeni yerlerin keşfi fikriyle başlatılan coğrafi keşiflerin sonraki ağırlıklı amacı ekonomik şartlara yönlenmiştir. Bu şartlat neticesinde bilinmeyen bölgelerdeki değerli madenlere ulaşılabilmesi amacıyla Avrupa’nın ve Asya’nın daha önce bilinmeyen bölgelerine keşifler düzenlenmiştir.

Coğrafi keşifler nasıl başladı?

İlk olarak Afrika kıyılarında ve Atlantik okyanusunda başlatılan keşiflerin tarihleri de 14. yüzyıla dayanmaktadır. Bu tarihlerde Cenevizli gemiciler ve Fransız gemiciler denizlere açılarak ilk keşiflerde bulunmuştur. Hatta Kanarya adalarının ve Azor adalarının keşfi de ilk coğrafi keşifler olarak söylenebilir.

Coğrafi keşiflerin nedenleri nelerdir?

→ Bu keşiflere adım atılan ilk kıvılcım, Haçlı seferleri gerçekleştirilirken Avrupalıların Müslümanlardan coğrafya bilgisi edinmesi ve bunun sonucunda da dünyanın şeklinin aslında yuvarlak olduğu öğrenmesidir. Bu bilginin devamında ellerindeki haritaların geliştirilip yeni doğru haritaların yapılması, aynı süreçlerde denizcilerin arasında pusula kullanımının yoğunlaşması da keşifler için denizcilere cesaret vermiş ve kendilerini doğru bilginin ışığında daha güvende hissetmelerini sağlamıştır. Ayrıca bu bilgilerin ışığında keşif yapan seyyahların not aldıkları gezi deneyimleri diğer denizciler için de yine doğru bilgiler edinebilme adına ilham olmuş, bu bilgiler öncesinde kulaktan kulağa dolaşan boş hurafelerin de ortadan kalmasına zemin hazırlamıştır.

Haçlı seferleri gerçekleştirilirken Avrupalıların eline geçen pusula, kısa bir süre sonra Kristof Kolomb tarafından düzeltilmiş ve sapma açısı denen durum ortadan kaldırılmıştır. Böylelikle de denizcilerin hala bu tür keşiflere olan ön yargısı (pusulanın sapma payından gerçekleşecek kaybolmalara karşı) ortadan kalkmış ve daha çok denizci bilimin ışığında bu turlara çıkmaya kendisini hazır hissetmiştir.

cografi-kesiflerin-anlatimi

Venedik asıllı bir seyyah olan, tarihte adını büyük yerlere yazdırmış Marco Polo;  Çin’e kadar giderek bütün bu seyahatleri boyunca edindiği deneyimleri de “Garibeler Kitabı” isimli kitabında toplamıştır. Toplam 24 yıl süren bu gezintide görmüş olduğu pek çok Doğu zenginliğini ve görülmeye değer coğrafyasını detaylarıyla birlikte aktarmış olduğu bu kitap, pek çok Avrupalının içerisinde merak uyandırıp keşif isteğini arttırmıştır.

Bu dönemlerde mevcut olan ticari yolların hemen hemen hepsi Müslüman toplumların denetiminde olduğundan, Avrupalıların mecburen yeni bir sevkiyat yolu araması gerekliliği ortaya çıkmıştır. İpek yolu ve Baharat Yolu’nun kontrolü Osmanlı devletinin denetimine alındığından Avrupa devletleri kendilerine daha kolay ve daha ucuz bir yol arayışı içerisine düşmüşlerdir.

Yazının başından beri bahsettiğimiz ekonomik ihtiyaçlar ve bilimsel istekler keşif yapmaya duyulan ihtiyacı arttırırken, bu ihtiyacın gerçekleştirilmesi adına imkanların ve şartların iyice uygun hale getirilmesi için çaba gösterilmesinden den geri kalınmamıştır. Bu sebepten ötürü geçmiş zamanlarda kullanılan kadırgaların yerini artık büyük boyutlardaki, çetin yolculuk şartlarına dayanabileceğine inanılan gemiler inşa edilmiştir. Yani en az 30 metre uzunluğa ulaşan Karavel tipi denilen gemiler ortaya çıkartılmış, mevcut bulunan 5 yelkeni ve 3 direği ile de okyanuslarda daha rahat seyahat edilebilme ihtimali gündeme getirilmiştir.

Tüm bu bahsettiğimiz nedenler haricinde Hristiyan halkın ve din alimlerinin Hristiyanlığı diğer medeniyetlere yaymak istemesi; aynı şekilde Avrupa topraklarında yer alan varolmuş kültürün vb. özelliklerin de yayılmasının istenmesi, Sanayi inkılabının gerçekleşmesiyle birlikte toplumların hem hammaddeye olan ihtiyaçlarının hem de pazar arayışlarının artması, özel olarak Portekiz krallığından ve İspanyol krallığından başlıca olarak söz edilebilir olmak üzere toplumların değerli madenlere olan ihtiyaçlarının doğrultusunda denizcilere sonsuz destek vermeleri ve son olarak ihtiyaç duyulduğu sıklıkta belirtilen değerli madenleri keşfedilmemiş Doğu topraklarında bolca bulunduğuna dair duyulan inanç coğrafi keşiflerin pek çok maddeyle örneklendirilebilecek gerçekleşme nedenleridir.

cografi-kesiflere-atilim

Coğrafi keşiflerin sonuçları nelerdir?

Yapılan coğrafi keşifler; dünya üzerinde pek çok dini değişiklikler, ekonomik değişiklikler, siyasal değişiklikler ve sosyal değişiklikler meydana getirmiştir.  Yapılan keşiflerde her şeyden önce neresi keşfedilirse keşfedilsin Avrupalılar keşfettikleri yerlerde derhal bir sömürge imparatorluğu kurmuşlardır. Ortaya çıkartılan bu sömürgecilik sayesinde Avrupa ülkelerine bol bol gümüş ve altın rezervi kanalı oluşturulmuştur. Dolayısıyla Avrupa gün geçtikçe zenginleşmeye başlamış ve zenginleştikçe yükselmekte olan hayat standartları çok geçmeden Rönesans hareketlenmesinin gerçekleşmesine ön ayak olmuştur.

Keşiflerin olduğu dönemlerde ticaret yapmakta olan burjuva sınıfı gün geçtikçe zenginleştiğinden böylelikle Avrupa’da bulunan ürünler kendilerine yeni yeni pazarlarda yer alma imkanına kavuşmuştur. Bu durum ilerleyen yıllarda gerçekleşecek olan Sanayi devrimine adeta bir ön ayak niteliğindedir.

Uzun süreçlerdir kullanılan ticaret yolları önemini kaybetmiştir. Özellikle Doğu’yla Batı arasındaki çok önemli ticaret yolları olan Baharat yolu ve İpek yolu popülaritesini kaybetmiş, bu yolların yerini Atlas okyanusu civarında yeni açılan limanlar revaçta olmuştur.

Bahsi geçen bu popülaritenin yitirilmesi en çok Müslüman ülkeleri etkilemiştir. Çünkü buradan kazanılan kazanç yarı yarıyadan az  bir miktara inmiş ve dolayısıyla İslam devletleri vakit ilerledikçe yoksullaşmaya başlamıştır. Bununla birlikte aynı şekilde güç kaybeden Türkistan Hanlıkları, o dönemler karşılarında büyük bir güç olarak duran Ruslar karşısında da geri adım atma mecburiyetinde kalmışlardır. Yani mecburen de olsa Osmanlı Devleti Avrupa asıllı devletlere kaybetmiş olduğu ticari itibarı yeniden kazanabilmek adına pek çok kapitülasyon tanımak durumunda kalmıştır.

Tüm bunların dışında son olarak söylenecek şey, coğrafi keşiflerin sonuçlarının arasında biyolojik olarak da keşfedilen yerlerde daha öncesinde hiç görülmemiş canlıların keşfedilmesi ve yeni ırklardan haberdar olunması durumu da gösterilebilmektedir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ