Akran Baskısı Nedir? Nedenleri ve Önlemleri

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Akran Baskısı Nedir? Nedenleri ve Önlemleri 

Akran baskısı nedir? Akran baskısının nedenleri, önlemek için neler yapılabilir? Akran baskısı hakkında bilgi.

Akran Baskısı

Akran baskısı: Bireyin sahip olduğu yaş gruplarının aktivitelerinde bir şeyi yapmak için bireye ısrar etmesi ve cesaretlendirilmesidir. Örneğin; okuldan kaçma. Akran baskısı, ergene bir arkadaşı tarafından ne yapması ya da nasıl davranması gerektiğinin direkt olarak söylenmesi şeklinde olabileceği gibi ergenin bir gruba katılmak (referans grubu) ya da içinde bulunduğu grupta etkinliğini devam ettirebilmek için belirli bir davranışı, kendini zorunlu hissederek gerçekleştirmesi biçiminde de görülebilir. Örneğin; markalı giyinme. Akran baskısı, ergenlerin genellikle arkadaşları tarafından kabul edilme ve onaylanma gereksinimlerinden doğar.

Akran baskısı, sözel ya da sözel olmayan mesajlarla iletilebilir ve ergenin kendi değerlerine göre davranışı yargılamadan uyması konusunda bir zorlayıcılık taşır. Çoğu zaman dolaylı olarak yaşanır. Akran gruplarında yaşanan özellikle dolaylı baskı sonucunda bazı ergenler risk alma davranışı ve suç kabul edilen davranışlar gösterebilir.

Risk Alma Davranışı

Olumsuz risk alma davranışı, bireyin sağlığını tehlikeye atan ve yaşamsal tehlike yaratan davranışları yapmasıdır. Yani riskli davranış, bireyin mevcut durumu değerlendirmesi ve söz konusu durum içerisinde, tehlike oranı yüksek olanı tercih etmesidir.

Akran baskısına boyun eğme ile beraber gençlerde farklı risk alma davranışları görülebilir. Bu risk alma davranışlarından bazıları şunlardır:

• Sigara içme,

• Alkol ve madde kullanımını deneme,

• Okuldan kaçma, okula devamsızlık, kopya çekme,

• Ders dışı aktivitelere daha az zaman ayırma,

• Akademik performans düşüklüğü,

• Hırsızlık, mağazadan mal çalma,

• Çetelere katılma.

Akran Baskısının Diğer Değişkenlerle İlişkisi

• Akran baskısı ile risk alma davranışı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır; akran baskısı düzeyi yükseldikçe, risk alma davranışı artar.

• Akran baskısı düzeyi aynı olan kız ve erkekler karşılaştırıldığında,.erkekler kızlardan daha fazla risk alma davranışı göstermektedir.

• Akran baskısı ile sigara içme davranışı arasında anlamlı bir ilişki vardır; akran baskısı düzeyi yükseldikçe, sigara içme davranışı artmaktadır.

• Akran baskısı ile okul başarısı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki vardır.

Akran baskısına maruz kalmanın nedenlerinden bazıları şunlardır:

***Kabul görme ve onaylanma ihtiyacı

***Öz güven eksikliği

***Çatışma ve çözüm bulma becerilerinde eksiklik

***Yakınlık, bir gruba dâhil olabilme gereksinimi

***Reddedilme, dışlanma, alay edilme korkusu

***”Adam yerine konma”, sözünü dinlettirme ihtiyacı

***Sosyalleşme becerilerinde eksiklik

***”Hayır” diyebilme becerisinden yoksunluk

***Aşırı baskıcı ya da aşırı rahat aile tutumları

***Sağlıksız rol modelleri

***Aile içi iletişim eksikliği

Okullarda Akran Baskısı ile Baş Etmek İçin Neler Yapılabilir? (Okul Temelli Önleme Çalışmaları)

Öğrencilerin sözel olan (reddetme becerileri, hayır diyebilme, ricada bulunma, hakkını arama vb.) ve sözel olmayan (ses tonu, konuşmanın hızı ve akıcılığı, göz kontağı, yüz ifadesi vb.) kendini ortaya koyma becerilerini öğrenmeleri, akran baskısıyla baş edebilmelerine yardımcı olur. Bunun için atılganlık becerileri ve iletişim becerileri geliştirme çalışmaları yapılabilir.

Okullarda temel önleme çalışmalarında “etkili davranma becerilerinin” tüm öğrencilere yönelik olarak öğretiminin yanı sıra, bu çalışmalarda riskli gruplara odaklanma da önemlidir. Bu gruplara çatışma çözme, sosyal problem çözme eğitimleri verilebilir.

Son olarak, dışa yönelik ciddi ve açık kızgınlık, saldırganlık davranışları gösteren hedef öğrencilere saldırganlık yerine konabilecek davranışların neler olacağına dair eğitim ve öfke ile başa çıkma eğitimleri verilebilir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ