Tıbbi Etik (Tıp Etiği) Nedir? - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Nisan 29, 2018

Tıbbi Etik (Tıp Etiği) Nedir?

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Tıbbi Etik (Tıp Etiği) Nedir? 

Tıbbi Etik (Tıp Etiği) Nedir? Tıbbi etiğin konuları ve örnekleri nelerdir? Tıbbi etik özellikleri hakkında bilgi.


Tıbbi Etik (Tıp Etiği) Nedir?
Tıp ya da doktorluk etiği, doktorun faaliyetini, yardıma muhtaç olanlara gerektiği şekilde yardım etme biçimindeki genel normun somutlaştırılması olarak görür. Yardıma gereksinim duyanlar, bu durumda hastalardır ve onlara yapılması gereken yardım esas olarak tıbbidir; yani doktorun öncelikli ödevi, hastaya zarar vermeden ya da hastanın iradesine karşı bir davranışa girmeden, onun sağlığını korumak ve hastanın yeniden sağlığına kavuşması için gerekli araç ve yollara başvurmaktır.

Bunun dışında -Dünya Sağlık Örgütü’nün 1948 Cenova bildirisinde yeniden kaleme alman ve bugün de hâlâ geçerli olan “Hipokrat yeminine” göre de- doktorlar hastalarına salt onarılacak bir teknik nesne gibi davranmamakla yükümlüdür; hastaya, doktorunun kendisine insancıl davranmasını ve kendisiyle ilgilenmesini beklemek gibi haklı bir talebi olan bir insan olarak saygı duymakla da yükümlüdür doktor.

Tıbbi eriğin önemli sorunları olarak bugün öncelikle şu konular tartışılmaktadır:

• Kürtaj:

Kürtaj, doktorun yaşatma, hayatı koruma yükümlülüğüyle bağdaşır mı ya da hangi koşullarda bağdaşır?

• Ötanazi:

İstek üzerine öldürmek, ölmeye aktif ya da pasif yardımcı olmak, yaşamaya değmez olarak değerlendirilen hayatın ortadan kaldırılması, doktorun yaşatma yükümlülüğüyle bağdaşır mı?

• Bitkisel yaşam:

Yoğun bakımdaki ağır hastalar için yaşamayı uzatacak önlemlerin ne ölçüde uygulanması gerekir; hasta, yaşamayı istemediği halde, doktorun, ölümcül hastayı yapay yollarla yaşatmasına izin verilmeli midir?

• Kalıtım malzemesinin manipülasyonu:

Doktor insanlarda gen manipülasyonuna gidebilir mi, örneğin kalıtımsal hastalıklan yok etmek ya da olası ağır bedensel sorunları engellemek için, genetik yapıya müdahale edebilir mi?

• İnsan üzerinde deneyler:

Doktorun, ilaç kullanarak ya da operasyonlar gerçekleştirerek insan üzerinde deney yapma hakkı var mı ya da hangi koşullarda var?

• Yapay yoldan insan yaşamı üretme:

Doktorun doğal olmayan yollardan -aynı ve farklı türden döllendirme, tüpte döllendirme ya da tüpler arasında gamet aktarımı vb. yoluyla- hayat üretme yetkisi var mıdır ya da hangi koşullarda bunu yapma yetkisi vardır?

• Beyin operasyonu:

Örneğin dürtüleriyle hareket edenleri, bela çıkarma eğiliminde olanları, doktorun bir beyin ameliyatıyla sakinleştirmesine, dolayısıyla bunların toplumsal normlara yeniden uyum sağlamasına yardımcı olmasına izin verilebilir mi?

• Organ nakli:

Doktor, bir hastanın hayatta kalması ya da sağlığına kavuşması için “bağışlayan” birinden organ alma yetkisini ne zaman elde edebilir?

• Bilgilendirme yükümlülüğü:

Doktor, hastasını, hastalığının türü ve ciddiyeti, hatta sağlığına kavuşması için gerekli müdahale ve araçların riski hakkında tam olarak bilgilendirmekle yükümlü müdür?

• Vasilik:

Hastanın özgür iradesi doktorun talimatları üzerine ne oranda sınırlandırılabilir ya da gerektiğinde tamamen elinden alınabilir?

Bütün bu sorular, son tahlilde etik karakterli sorulardır ve derin, temelli açıklamalara gerek duyarlar; böyle açıklamalar, doktora, tek tek durumlarda, bilgi ve vicdanına dayanarak, -örneğin ancak yapay tıbbi desteklerle sürdürülebilecek bir hayatın salt biyolojik değerinin, bilincini yitirmiş ve bu şekilde gerçek insan olmaktan çıkmış ama fizyolojik yapısı sağlam bir varlığa tercih edilip edilemeyeceğine, ölümcül bir hastaya ne durumda olduğunu söylemenin ve böylelikle muhtemelen son ümidini de kırmanın doğru olup olmadığına vb.- karar verme imkânı sağlar.

Burada değindiğimiz sorunların tümünde, bir açmaz, bunalım ya da kararsızlık durumunda kabul edilen değerlerin tartılması ve neden belli bir durumda bu değerin, bir başka durumda ise bir başka değerin tercih edildiğinin nedenlerinin belirtilmesi söz konusudur. Bu soruların yanıtlarının sadece doktorlara bırakılmaması, doktorların dışında hukukçuların, teologların, sosyologların, vs. dahil olduğu etik komisyonlar kurulması gerekir. Bu etik komisyonlarının görevi, çözüm gerektiren etik sorunların çerçevesini oluşturan esasları ortaya koymak ve’yanlış argümantasyon stratejilerini eleştirmektir. Bu komisyonlar, böylelikle etik açıdan sorumlu tutulabilecek kararlara temel oluştururlar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder