Filmlerin Banyo Edilmesi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Filmlerin Banyo Edilmesi 

Fotoğraf filmi makineden çıkarılınca nasıl banyo ettirilir? Negatiflerin karanlık odada banyo edilme işlemi hakkında bilgi.

FİLMLERİN BANYO EDİLİŞİ

Bir fotoğraf filmi makineden çıkarıldığı vakit, hemen hemen daima, kendisinden resimler çekilmeden önce, bir negatif haline çevrilmesi lâzımdır. Bu işleme ifşa denir. Filmin kendisi ışığa duyarlıdır. Bir jelatin tabakası içerisine dağılmış, ışığa duyarlı bazı gümüş bileşiklerinden çok ince parçacıkları havidir. Bu bileşikler gümüş halogenürleri (yani klorür, bromür ya da iyodür) dirler. Bir halogenürler karışımı kullanılmakla beraber, esas bileşen gümüş bromürdür.

Filmlerin Banyo Edilmesi 

Bir resim çekileceği vakit, cisim tarafından yansıtılan ışık, film üzerine düşer ve bir kimyasal reaksiyona sebep olur. Bu kimyasal reaksiyona sebep olan şey, ışıktaki enerjidir. Gümüş bromür, ışığın etkisiyle ayrışıp ilk bileşiğin yerinde küçük gümüş parçacıkları kalır. Moleküllerin birçoğu gerçekten parçalanmazlar, fakat parçalanmaya hazır duruma gelirler. Cismin karanlık kısımlarından az ışık gelir ve dolayısıyla film bu ışıktan oldukça az etki görür. Film üzerinde bir kimyasal görüntü meydana gelmiştir, fakat bu görüntü sebatlı değildir ve filmin çok az ışık görmesi bile kendisini karartacak ve görüntüyü mahvedecektir. Bu sebeple bir resim çekildikten sonra, ışığın filme çarpmış olduğu yerlerde, gerçekte pek az gümüş çökmüştür. Bu kısımların daha fazla gümüş çöktürerek karartılması lâzımdır ki, saydam kısımlarla kontrast halinde siyah kısımlar görülebilsinler. Eğer film bir saat ya da daha fazla bir müddet gösterilmiş olsaydı, yeter derecede gümüş çökmüş olurdu, fakat böyle yapmanın mümkün olamayacağı aşikârdır.

İfşa (developman) banyosu, ışığın yaptığı işi devam ettirerek, ışık görmüş kısımlardaki gümüş bromürün gümüş ve brom haline ayrılmasını tamamlar. Brom, bileşikler vermek üzere etkir. Gümüş, film üzerinde çok küçük parçacıklar halinde bırakılmıştır. Her ne kadar gümüş parlak bir metal ise de, bu halde, parçacıklarının çok küçük elmaları sebebiyle siyahtır.

Filmin, makineden ya da kutusundan tam karanlık içerisinde çıkarılması lâzımdır. Eğer emre amade karanlık oda yoksa, bu iş ışık geçirmez bir torba içinde de yapılabilir. Evde, gündüz banyo yapmaya mahsus bir kap kullanmak en iyisidir, zira bir kere bir film bu kabın içine emniyetle konursa, artık karanlıkta çalışmaya lüzum kalmaz. Film, kap içindeki film tutucuya takılır. İ

fşa banyoları, şişeler içerisinde, nasıl kullanılacaklarını bildiren yazılarla birlikte satılırlar. Banyo derişik halde satıldığından sulandırılması lâzımdır. Ayrıca bir termometre de lâzımdır, zira filmin banyoda bırakılması gereken müddet sıcaklığa bağlıdır. Sıcaklık yüksek oldukça film de çok çabuk ifşa edilir, izah edici kâğıtta, belirli bir konsantrasyon ve belirli bir sıcaklık için filmin ne kadar müddet banyoda bırakılması gerektiği yazılıdır. Bu müddete, özellikle yüksek sıcaklıklarda, tam uymak lâzımdır, zira ifşa. çok çabuk olur. Banyo kaba doldurulur ve filmin sarılı olduğu makara arasıra döndürülür. Filmin banyoda fazla kalmamasına dikkat etmek lâzımdır, yoksa gümüş parçacıkları çok fazlalaşırlar.

Resim çekildiği vakit üzerilerine ışık düşmemiş olan bromür parçacıkları, banyo esnasında kararmayıp oldukları gibi kalırlar. Bunlar yine de ışığa duyar olduklarından ve ışık görürlerse kararacaklarından, filmden alınmaları gerekir. Bu işe de tespit (fixage) denir. Fakat tespit ve ifşa banyoları birbirlerini «sevmezler», dolayısıyla önce ifşa edicinin tekrar şişesine konması (birçok ifşa banyoları birkaç defa kullanılabilirler) ve sonra filmin bir stop banyosuyla yıkanması lâzımdır. Bu işlem ifşa işini sona erdirir. Bu iş için musluk suyu kullanılabilir, fakat %2 life bir asetik asit (sirke asidi) eriyiği daha iyidir. Film döndürülür ve stop banyosu içinde birkaç dakika bırakılır ve sonra sıvı dökülür. Tespit banyosu, genellikle sodyum hiposülfit kristallerini belirli bir konsantrasyonda eriterek yapılır. Bu da kaba konur, film döndürülür ve birkaç dakika bırakılır ve bu esnada filmde kalmış olan gümüş bromür erir. Sonra tespit banyosu da şişesine boşaltılır (o da birkaç defa kullanılabilir). Bundan sonra kap açılır ve negatif çıkarılarak bol akar suda yıkanır. Bu arada, filmi sadece kenarlarından tutmaya çok dikkat etmek lâzımdır, zira ıslak jelatin çok yumuşaktır ve kolayca zarar görebilir.

Yıkandıktan sonra, film bir ucundan asılarak kurumaya bırakılır. Filmin üzerinden, temiz bir viskoz süngeri itinayla geçirmekle bu iş kolaylaştırılabilir. İfşa edicinin temel bileşeni hidrekinondur Bu bir redükleyici cisimdir ve yaptığı redükleme işi gümüş bromürü gümüş haline redüklemedir. Eğer hidrokinon eriyik halinde saklanırsa, havadaki oksijenle çabucak birleşerek kuvvetini kaybeder. Böyle yapmasını önlemek için, sodyum sülfit ilâve edilir. Böylece, havanın oksijenini, hidrokinon yerine sodyum sülfit alır. ifşa işlemi alkalin bir ortamda daha iyi gider ve bu sebeple eriyiği alkalin yapmak üzere, ya sodyum karbonat, ya da sodyum hidroksit kullanılır. Eğer eriyik fazla alkalin olursa, hidrokinonun etkisi çok hızlı olur. Aktifliği çok artar ve çok fazla gümüş bromür parçalayarak filmi karartır. Bu reaksiyonu geciktirmek için de potasyum bromür ilâve edilir. Aşağıdaki kimyasal cisimleri, damıtık su içerisinde, bildirilen sırayla eriterek, her yerde kullanılabilecek iyi bir ifşa banyosu yapılabilir:

3 gram metol (hidrekinonunkine benzer bir etkisi vardır), 150 gram kristal halinde sodyum sülfit, 12 gram hidrokinon, 200 gram sodyum karbonat kristalleri ve 1 gram potasyum bromürle, hepsini bir litreye (1000 cm3) tamamlamaya yetecek kadar su. Bu eriyik daha sonra, 1 kısım ifşa ediciye 5 kısım su ilâve ederek seyreltilmelidir. Bu seyreltikte, ifşa işlemi, sıcaklığa göre 5-7 dakika arasında bir zaman ister. En uygun sıcaklıklar 18°C ile 20°C arasında olanlardırlar.

Stop banyosu: %2’lik bir asetik asit eriyiğidir. (Sirke, saf olmayan bir asetik asit eriyiğidir).

Asit tespit banyosu: Bir litre su içinde, 250 gram sodyum hiposülfit kristaliyle 20 gram sodyum bisülfiti, hepsi eriyinceye kadar karıştırınız.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ