Hiyeroglif nedir? - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Şubat 12, 2018

Hiyeroglif nedir?

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Hiyeroglif nedir?

Hiyeroglif nedir, anlamı nedir, hangi medeniyetler nasıl kullanmıştır? Kısaca bilgi…

Hiyeroglif; İlkçağ’da Mısır, Hitit, Girit ve eski Amerika topluluklarından bazılarının kullandıkları yazıdır.

Hiyeroglif nedir?
Hiyeroglif nedir?

Hiyeroglif sözcüğü Eski Yunanca’da “kutsal yazı” anlamına gelir. Hiyeroglif yazısı İÖ 4 bin yıllarından İS 4. yüzyıla kadar kullanıldı. En iyi bilineni Mısır hiyeroglifidir. Hiyeroglifte ilk işaretler resim biçimindeydi. Anlatılmak istenen kavramın resmi çizilirdi. Zamanla işaretler kavramın yanı sıra hece değerini de taşımaya başladı. Nitekim aynı cümle içinde hem kavram, hem de hece değeri taşıyan işaretler kullanılır oldu. Son aşamada soyut kavramları belirtmek için somut kavramlardan yararlanılırdı. Örneğin; “ayak” resmi, aynı zamanda “yürümek” anlamına da geliyordu. Aynı özellik öteki hiyeroglif yazılarında da görülür.

Aritmetik, geometri ve kısmen olsa da ilahiyatta bu yazı kullanılmıştır. 24 harf tespit edilmiştir. Fakat içlerinde sesli harf olmaması nedeniyle alfabe olamamıştır.

Mısır hiyeroglifleri önceleri büyük taş anıtlara yazılırdı. Daha sonraları küçük taşlara da yazılmaya başlandı. Ancak en yaygın olarak papirüs adı verilen sıkıştırılmış kamış tabakalara yazıldı. Ucunu sivrileştirdikleri bir kamışı boyalara batırarak yazıyorlardı. Taşlara yazılan şekilleri papirüse yazmakta zorluklar çıkınca, şekiller gittikçe basitleşti ve kısaldı. Böylece yeni bir yazı türü ortaya çıktı. Bu yazıya “hiyeratik yazı” adı verildi. Hiyeratik yazı zaman içinde daha da sadeleşerek yeni bir yazı türü gelişti. Demotik denen bu yazıyla halka inme olanağı doğdu.

Mısır hiyerogliflerini 1822’de Fransız dilbilimcisi Jean Françoise Champolion çözdü. Napolyon’un 1799’da Mısır’a yaptığı sefer sırasında askerlerin Rosetta’da buldukları ve adından dolayı “Rosetta Taşı” adı verilen yazıtı inceleyen Champollion, Mısır hiyeroglifi, demotik ve Eski Yunanca gibi üç dilden oluşan metni çözmeyi başardı. Bu çözümden hareketle öteki Mısır hiyeroglif yazıtları da kolayca okundu.

Hitit İmparatorluğu döneminde kullanılmış olmakla birlikte yoğun olarak Geç Hitit Kent Devletleri döneminde kullanılan Hitit hiyeroglifleri, dikili taşlara mimarlık parçalarına ve heykellere de yazılıyordu. Bu hiyeroglifler, Adana’nın Kadirli İlçesi’nin Karatepe mevkiinde bulunan çift dilli (Hititçe-Fenikece) yazıtlar sayesinde çözüldü. Hiyeroglif yazısını kullanan bir başka topluluk olan Kuzey Amerika’daki Mayalar’ın yazısı ise ancak 1986’da çözülebildi.

Hiyeroglif nasıl yazılırdı?
Yazıcılar, mürekkep ve fırça kullanarak papirus denen sazlardan yapılmış özel bir çeşit kağıda yazı yazarlardı. Ayrıca ostraka olarak bilinen kırık çömlek parçalarının üzerine de yazarlardı.

Mısır hiyeroglif yazısı son derece karmaşıktı. Yazıcı adı verilen kimseler, okumak ve yazmak için özel olarak eğitilmişlerdi. Bu becerileri onlara güç ve saygınlık kazandırıyordu. Yazıcılar tapınaklarda ya da devlet yönetiminde iyi işlere girebiliyorlardı. Çoğunluk vergi de ödemiyordu.

Daha sonraları Mısırlılar, hiyeroglif yazısının daha kolay bir uyarlaması olan 2 türlü steno yazı geliştirmişlerdir. Hiyeroglif yazısı ise, tapınaklardaki ve kamusal yapılardaki kayıtlarda kalmıştı. Mısırlılar, bir yazı biçimi bulan en eski uluslardan biridir. Onların alfabeleri bizim bugün kullandığımız gibi harflerden değil, resim ve işaretlerden oluşmuştu. Mısır yazısına “kutsal yazı” anlamına gelen hiyeroglif adı verilirdi. Bu isim Mısırlılar’ın, yazı yazma yetilerinin onlara ilim Tanrısı Tot tarafından verildiğine inanıyor olmalarından kaynaklanıyordu. Firavun adları kartuş adı verilen oval bir çerçevenin içine yazılırdı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder