Güneş tutulması nedir?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Güneş tutulması nedir?

Güneş tutulması nedir, nasıl oluşur? Güneş tutulması çeşitleri nelerdir?

Güneş tutulması, Ay’ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay’ın Güneş’i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır.

Güneş, ay ve dünyanın bir çizgide bulunmasıyla Güneş tutulması ortaya çıkar.

Güneş tutulması nedir?

Güneş tutulması sırasında, güneşin ışınlarının meydana getirdiği Ay’ın gölgesi Dünya’ya düşer. Bu gölge iki bölümden ibarettir.

Merkezi olan tabanının çapı ayın çapına eşit bir konidir. Bu kısım, güneş ile ay arası mesafeye bağlı olarak, 377.600-365.280 km arasında değişen bir boya sahiptir.

Daha az karanlık olan diğer bir ikinci koni de birinci bölgeyi çevreler. Bu kısım aydan uzaklaştıkça genişler.

Eğer ayın dünya etrafındaki yörüngesi ile, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi aynı düzlemde olsaydı, her ay, Güneş ve Ay tutulmaları ortaya çıkardı.

Dünya’nın aya ortalama uzaklığı yaklaşık 380.800 km olduğuna göre pek çok güneş tutulmasında birinci gölge konisinin tepesi Dünya’ya ulaşamaz. Ancak Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu durumda koninin ucu dünya yüzeyi üzerinde 266 km genişliğinde bir leke meydana getirir.

Güneş tutulmaları ve depremler arasında bir bağlantı olduğu yolunda kimi çevrelerde inanışlar bulunmaktadır.

Özellikle 11 Ağustos 1999 tam Güneş tutulmasından kısa bir süre sonra gerçekleşen 1999 Gölcük depremi ardından bu inanışın yaygınlaştığı görülmektedir. Ancak gerek astronomi, gerekse deprem bilimi uzmanları, bu iki doğal olay arasında herhangi bir nedensel ilişki bulunmadığını açıklamışlardır.

Tam Güneş Tutulması

Tam güneş tutulması, Güneş’in Ay tarafından tamamen kapatılmasıyla oluşur.

Güneş’in çok parlak olan ışık yuvarı Ay’ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş’in ışık yuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir.güneş tutulması

Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır.

Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir.

Halkalı Güneş Tutulması

Güneş ve Ay aynı hizaya gelir, ancak bazen belli ölçüde Ay, Güneşten daha küçük görünür. Böyle oluşan görüntü halkaya ya da yüzüğe benzer.

Ay’ın çapı, Güneş’in ışık yuvarının çapının yaklaşık 400′de biridir.

Ancak Ay’ın Dünya’ya uzaklığı, Güneş’in uzaklığının yine yaklaşık 400′de biridir. Bu yüzden Ay’ın Dünya’dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır.

Ancak gerek Dünya’nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay’ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş’i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya’dan halka şeklinde gözlemlenir.

Hibrit Güneş Tutulması

Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.

Parçalı Güneş Tutulması

Güneş ve Ay aynı hizada olmazsa Güneş’in bir kısmı karanlık görünür. Bu tutulmada gölge konisi Dünya yüzeyiyle kesişmez. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter.

Tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar koridorun dışındaki geniş alanlarda, tutulma parçalı tutulma olarak görülür.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ