Divan Edebiyatı nedir? Özellikleri nelerdir?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Divan Edebiyatı nedir? Özellikleri nelerdir?

Osmanlı’nın 600 yılına damga vuran bir edebiyat akımıdır, Divan edebiyatı. Şiirin düz yazının önüne geçtiği Divan edebiyatının diğer özellikleri nelerdir?

Türkler’in 10.yüzyılda İslamiyet’i benimsemesiyle dil, kültür, uygarlık değerleri ve bilim alanında Arap ve Fars (İran) etkisi kendisini hissettirmeye başlamıştır. Bu etki, Arapça ve Farsça sözcüklerin Türkçe’ye girmesinin yanı sıra, bu dillerin anlatım biçimlerinin benimsenmesiyle de kendini göstermiştir. Bilim dili olarak Arapça, sanat ve edebiyat dili ola­rak da Farsça seçildi. Bu durum Türkçe’nin gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Ortaya “Osmanlıca” denen Arapça, Farsça, Türkçe karışımı bir dil çıkmıştır. Şiir, düz yazıya baskın gelmiştir. Bu edebiyata Divan edebiyatı denmesinin sebebi, şairlerin şiirlerini divan denen el yazması kitaplarda toplamış olmalarıdır.

Divan edebiyatının en önemli kaynakları; İran mitolojisi, İslam inançları, tasavvuf felsefesi, peygamberle ilgili öykü ve mucizeler, Türk tarihi ve kültürü olmuştur. Divan edebiyatının ilk ürünlerini veren Mevlana Celaleddin Rumi bütün yapıtlarını Farsça yazmıştır. Divan edebiyatı, özellikle şiir alanında en parlak dönemini 16. yüzyılda yaşamıştır. Bâkî ve Fuzuli Divan şiirinin en iyi örneklerini verdiler. 17. yüzyılda Divan edebiyatı şairleri, şiirlerine kendilerini övdükleri “fahriye” denen bölümler eklediler.

Divan Edebiyatı nedir? Özellikleri nelerdir?

Divan edebiyatı, en özgün şairlerinden olan Nedim’in ve Şeyh Galib’in ardından 18. yüzyılda bir duraklama dönemine girdi. Daha sonraki şairler özellikle bu iki şairi taklit ettiler ve özgün yapıtlar ortaya koyamadılar. 19. yüzyılda Divan edebiyatı tamamen gözden düştü. Tanzimat’la birlikte Türk edebiyatında Batı etkisinde yeni biçimler, konular denenmeye başlandı.

Divan edebiyatı türleri neler?

A. Beyitle Yazılan Türler:

1. Beyit

2. Müfred

3. Gazel

4. Kaside

5. Terkib-i Bend

6. Terci-i Bend

7. Mersiye

8. Mesnevi

9. Tevhid ve Münacat

10. Naat

11. Miraciye

12. Hicviye

13. Tehzil

14. Müstezat

15. Kıt’a

16. Musammat

divan edebiyatı

B. Dörtlüklerle Yazılan Türler

1. Mısra

2. Rubai

3. Tuyuğ

4. Murabba

5. Şarkı

6. Muhammes

7. Tahmis

8. Taştir

9. Müseddes

10. Müsemmen

11. Muaşşer

Divan Edebiyatı Özellikleri:

1. Arap ve İran kültürü, estetik anlayışı Divan edebiyatını önemli ölçüde beslemiştir.

2. Nazım birimi genellikle beyittir ve cümle beyitte tamamlanır. Beyit, cümleye egemendir.

3. Nazım ölçüsü “aruz”dur.

4. Dili Arapça, Farsça, Türkçe karışımı olan “Osmanlıca”dır.

5. Şiirlerde tam ve zengin uyak kullanılmıştır.

6. Şiirde daha çok aşk, sevgili, din ve kadercilik gibi konular işlenmiştir.

divan edebiyatı7. Divan şiiri halktan kopuktur. Aydın zümrenin edebiyatıdır. Medrese kültürü hakimdir. Genellikle saraya ve çevresine seslenir.

8. Söz ve anlatım sanatlarına, mecazlı anlatıma geniş ölçüde yer verilmiştir.

9. Konudan çok, konunun işleniş biçimine, kurallara önem verilmiştir.

10. Toplumla ilgili konular işlenmemiş, bireysel konulara yer verilmiştir.

11. Sanatçılar “mazmun” adı verilen ortak ben­zetmeler kullanmışlardır. Örneğin; ok yerine kirpik, diş yerine inci.

12. Soyut bir edebiyattır. İnsan ve doğa gerçekte olduğundan farklı ele alınmıştır.

13. Şiirde her beyit anlamca ötekilerden bağım­sızdır. Konu bütünlüğü değil, parça güzelliği temel alınmıştır.

14. Nazım ön planda tutulmuş, nesre pek az yer verilmiştir.

15. 13.yüzyılda gelişmeye başlamış, 16. ve 17. yüzyıllarda en olgun dönemini yaşamış, 19.yüzyılın sonlarına kadar sürmüştür.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ