Türkiye’nin İklimi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Türkiye’nin İklimi

Türkiye’nin İklimi konusu kpss coğrafya dersinin önemli bir konusudur. İklim bir bölgeye ait uzun yıllardır süren atmosfer olaylarının ortalamasıdır. İklimin birçok yeryüzü şekli ve canlı yaşamı üzerinde etkisi vardır. Geçtiğimiz konuda Türkiye’nin çevre Sorunlarını ele almıştık. Sıradaki konumuzda ise Türkiye’nin İklimi konusunu inceleyeceğiz.

Türkiye’nin İklimi

Türkiye’nin İklimini Etkileyen Faktörler

Türkiye’nin İklimi

Türkiye’nin iklim özellikleri tarım, akarsu rejimi, bitki örtüsü çeşidi, deniz turizmi gibi sonuçlar üzerinde etkilidir. Bir yerin ikliminde enlem, yükselti, dağların kıyıya uzanış yönü, eğim, bakı, denize göre konum, karasallık ve basınç merkezleri belirleyicidir.

a. Matematik Konumun Etkisi

Güneş ışınları hiçbir zaman dik açı ile gelmez.

Ilıman kuşakta yer alır.

Dört mevsim yaşanır.

Batı rüzgarlarının etkisi altındadır.

Kuzey yönlü hava akımı sıcaklığı düşürürken güney yönlüler arttırır.

Dağların güney yamaçları kuzeye göre daha fazla güneş görür.

Cephesl yağışlar sıklıkla görülür.

b.Özel Konumun Etkisi

Türkiye iklimini etkileyen en önemli faktördür. Bu etkilerini şu şekilde başlıklara ayırabiliriz.

1.Etrafındaki Denizlerin Etkisi

Yarımada konumunda olan ülkemizin çevresinde bulunan denizlerin iklim koşulları üzerinde büyük etkileri vardır. Kara ve denizdeki ısınma farklılıkları denizel ve karasal iklimin oluşmasına neden olmuştur. Denize kıyısı olan yerlerde nemin de etkisi ile sıcaklık farkları fazla olmaz. Fakat karasal ortamda nemlilik azdır. Artan yükseklikle sıcaklık farklılıkları da artar.

Örneğin;

Rize- Erzurum sıcaklık değerlerine bakıldığında Erzurum Rize’den daha soğuk olduğu görülmektedir. Bu sonuç enleme ters düşmektedir. Çünkü ekvatora daha yakın olan Erzurum daha düşük sıcaklık değerlerine sahiptir. Denize göre konum bu durumun başlıca nedenidir. Ayrıca Erzurum’daki yükseltinin fazlalığı da sıcaklığı etkiler.

Kıyılarda sıcaklık farkı düşük ve yağışın miktarı fazladır.

Kışlar kıyılarda iç kesimlere göre daha ılıktır.

İç kesimlerdeki sıcaklık ortalamaları kıyılardan düşüktür.

2.Yeryüzü Şekillerinin Etkisi

Kısa mesafede yaşanan iklim değişikliklerinin en önemli sebeplerindendir.

a. Yükselti

Yükseklik arttıkça sıcaklıkta azalır. Doğu Anadolu Bölgesi en güzel örneğidir.

b. Dağların uzanışı

Ülkemizde dağlar genel olarak doğu- batı yönünde uzanır. Dağların denize paralel olması denizel iklimin alanını sınırlandırmış, denize dik olarak uzanması ise denizel iklimin iç kesimlere ulaşmasını sağlamıştır. Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar denize paralel uzanırken kıyı ile iç kesimlerin arasında sıcaklık ve yaş farkının oluşmasına neden olmuştur.

c. Bakı

Ülkemizde bakı yönü matematik konumdan dolayı güneydir. Güneşe dönük olma durumu için bu kavram kullanılır. Bakı etkisinin görüldüğü yamaçlarda sıcaklık ortalaması yüksek, güneşlenme süresi uzun, orman ve tarım üst sınırı yüksektir.

3.Etrafındaki Kara Kütlelerinin Etkisi

Ülkemiz Kuzey ve doğuda Asya kıtası, Kuzeybatıda Avrupa kıtası, Güneydoğuda Arabistan yarımadası kara kütleleri tarafından çevrelenmiştir. Ülkemizi çevreleyen bu karalar üzerinde oluşan hava kütleleri ülkemizin iklimi üzerinde etkilidirler.

Örneğin; Balkanlardan gelen soğuk hava kütleleri kış aylarında sıcaklıkların düşmesine neden olur.

4. Etrafındaki Basınç Merkezlerinin Etkisi

Ülkemiz etki alanı ve yönü değişen farklı basınç merkezlerinin etkisi altındadır. Kış mevsiminde İzlanda alçak ve Sibirya yüksek basıncı, yaz mevsiminde ise Basra alçak ve Asor yüksek basıncı etkisi altındadır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ