Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

Ders kitaplarının belirlenmesi konusunun önemli bir sorun olduğu ve yaşamsal değer aşıdığı dönüm noktalarından bir tanesi Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından ve “Tevhid-i  Tedrisat Kanunu”nun yürürlüğe girmesinden sonra yaşanmıştır. “Tevhid-i Tedrisat Kanunu”ndan sonra ilk iş okulların öğretim programlarında yer alan derslerin ve ders müfredatlarının gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesi olmuştur. “Tevhid-i Tedrisat Kanunu”na kadar eğitim alanında yapılan düzenlemeler oldukça sınırlı kalmıştır. Bu tarihe kadar milli eğitimde yapılan değişikliler, Meşrutiyet Dönemi’nin Lisan-ı Osmanî, Tarihi Osmanî şeklinde adlandırılan ders gruplarının Türk dili ve Türk tarihi mihveri etrafında bütünleştirilmesinden ibaret kalmıştır.

Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

Yine yönetmeliklerde yer alan sadık bir teb’a yetiştirme amacı ve padişahın doğum ve tahta çıkış günlerinin anılması yürürlükten kaldırılmıştır. Bu sınırlı düzenlemeler dışında bir değişiklik yapılamamıştır. Cumhuriyetin ulasalcı ve laik dünya görüşüne uygun bir eğitim anlayışını temsil eden eğitim-öğretimin felsefesine uygun dersler ve ders içerikleri ancak, 3 Mart 1924 tarihli Tevhid-i Tedrisat Kanunu sonrasında mümkün olabilmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte resmi okullardan yayılan dinsel ağırlıklı eğitime son verilirken, Arapça ve Farsça öğretimi de kaldırılmıştır. Kolej ve yabancı okullarda dinsel simgeler ve amacı değişik milliyet  duygularını aşılamak olan dinsel öğretiler yasaklanmıştır. Azınlık ve yabancı okulları doğrudan Maarif Vekâleti’ne bağlanmış ve Tarih, Coğrafya, Yurt Bilgisi derslerinin konması, yabancı ya da azınlık dilinin yanında Türkçenin de öğretilmesi sağlanmıştır. 

Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

Maarifin emrine verilen 479 medrese yerine öğretim birliği esasına göre” İmam Hatip Okulları” açılmış ise de bir süre sonra öğrenci bulamadıkları için tamamen kapanmışlardır. Türkiye’ de sadece Müslümanların yaşamadığı, başka dinlerden vatandaşların da bulunduğu gerekçesiyle ilk, orta ve liselerden din dersleri kaldırılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti eğitim sisteminin anayasası olan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte eğitimin esasları, kurumları, hedefleri, araçları ve kadrosunun temel özellikleri Cumhuriyetin hedeflerine ve programına uygun bir biçimde yeniden belirlemiştir. Cumhuriyet döneminde öğretim programlarında ilk önemli değişim, 23 Nisan 1924 tarihinde başlayan İkinci Heyet-i İlmiye toplantısında ypılabilmiştir. İkinci Heyet-i İlmiye’de öğretim yılının süresi (İlkokullar beş yıl, ortaokullar ve liselerin süresi ise üçer yıl olarak), ders programları, ders saatleri ve ders kitapları üzerinde de önemle ve özenle durulmuştur. Hukuk ve iktisat derslerinin birleştirilip “içtimaiyat” adı altında okutulması ve felsefe eğitimine ağırlık verilmesi benimsenmiştir. Tarih ders kitaplarının ve ders programlarının değiştirilmesi kararının da alındığı bu toplantıda, yeni tarih programları tam olarak belirlenmemiş olmasına karşın, “Türk Medeniyeti Tarihi” ve “Ecnebi Medeniyeti Tarihi”nin okutulması kararlaştırılmıştır. Heyet-i İlmiye toplantısında “Eski zihniyetlere göre yazılmış kitap ve eserlerin Türkiye Cumhuriyeti’nin mekteplerinde artık yerleri kalmamıştır. Ders programlarını bugünkü vaziyetin eseri olarak icap ettirdiği şekilde tespit etmek ve buna göre kitaplar hazırlamak” gerektiği kabul edilmiştir (Ergun, 1982: 64). Cumhuriyet öneminin ilk müfredat programı düzenlemesi olan 1924 müfredat programında Saltanat, Osmanlı Hanedanı ve Hilafet ile ilgili konular programlardan ve ders kitaplarından çıkarılmıştır.

Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

Bunun yerine, Türk Kurtuluş Savaşı Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Kuruluşu, Sevr ve Lozan anlaşmaları, Cumhuriyetin ilanı, Hilafetin kaldırılması gibi konular eklenmiştir . Genç kuşakları duygusal olarak Osmanlıdan koparmayı ve Cumhuriyetle olan bağlarını güçlendirmeyi esas alan bu değişiklikler “1924 İlk Mektebler Müfredat Programında”; “Sarayın Hıyanetleri, Milli İntibah Devri, İstiklal Harbi, Yeni Türkiye Devletinin Kuruluşu, Lozan Muahedesi, Cumhuriyet, Bugünkü Türk İlmi, Ondokuzuncu Asır, Başlıca Keşifler ve İhtiralar. Avrupalıların Müstemlekat siyaseti”  başlıkları altında yeni konuların eklenmesiyle verilmeğe çalışılmıştır. Yapılan düzenlemelerden sonra en önemli sorun programın içeriğine, amaçlarına ve ruhuna uygun ders kitaplarının sağlanması olmuştur.

Cumhuriyet, Müfredat Programları ve Ders Kitapları

1924 yılında ilkokul, liselerin birinci devre (orta mektepler) ve ikinci devre müfredat programlarının değiştirilmesinden sonra, bu müfredatlarda yer alan ders içeriklerinin ve amaçlarının gerçekleşmesine yardım edecek olan ders kitaplarının yazdırılmasına gelmiştir. Ancak böyle kısa bir süre içerisinde arzu edilen ders kitaplarının hazırlanarak öğrenciler ve öğretmenlere sunulmaları olanaksızdı. Geriye ders kitabı sorununu çözebilmek için tek bir seçenek kalıyordu. Elde mevcut olan ders kitaplarını yeni müfredatlarda belirlenmiş olan ilkeler ve amaçlara uygun bir biçimde yeniden düzenlenmek. Bu yaklaşım temelinde eski programa uygun olarak hazırlanmış olan kitaplarda yer alan ve yeni müfredatlardan çıkartılmış olan konular ayıklanmış, yerine eklenen yeni konuları da kapsayacak biçimde tekrar asılmışlardır. Böylece Türk Devrimi’ni tüm yönleriyle temsil eden yenileri hazırlanıncaya kadar, hem zaman kazanılmış, hem de ders kitabı sorununu giderecek geçici bir çözüm yolu benimsenmiştir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ