İzotop Atom

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

İzotop Atom

İzotop Nedir İzotopların Özellikleri

Kimya ile ilgili bir konu izotop nedir, izotop özellikleri nelerdir kısaca bilgi vereceğiz. İzotop, aynı kimyasal elementin, atom numarası ve periyodik tablodaki yeri aynı olan, hemen hemen aynı kimyasal davranış­ları gösteren, ama buna karşılık atom kütlesi ve fiziksel özellikleri farklı olan iki ya da daha çok sayıdaki atom çekirdeği türüdür

Elementlerin kimyasal özellikleri, atom çekirdeklerindeki proton sayısınca belirle­nen elektron yapılarına bağlıdır. Belirli bir elementin bütün atomlarının çekirdeklerin­deki protonların sayısı aynı olmakla birlikte nötronların sayısı değişebilir. Nötronlar kimyasal özellikleri etkilemez ama atom kütlesini etkiler. Bu nedenle elementlerin izotopları, atom kütlelerindeki farklılıklara dayalı olarak ayırt edilir. Yer kabuğu ve atmosferdeki elementlerin çoğu birkaç izotopun hemen hemen değiş­meyen oranlardaki karışımı halinde bulu­nur. Örneğin doğal kalayın, atom kütle sayısı 112’den 124’e kadar değişen on farklı izotopu vardır ve değişik kaynaklardan alınan örneklerdeki elementin ortalama atom kütlesi her zaman 118,69’dur. Bu da kalayın doğada, on izotopunun standart bir karışımı halinde bulunduğunu gösterir. Her kimyasal elementin birçok izotopu olmasına karşılık, doğada yalnızca kararlı izotoplar bulunur. Kararsız ya da radyoaktif izotoplar, çekirdekteki protonların nötron­lara oranı çok düşük ya da çok yüksek olduğundan, belirli bir hızla bozunarak tümüyle farklı bir elemente dönüşürler. Bizmuttan daha ağır olan bütün elementle­rin izotopları radyoaktiftir; ama bunlardan bazılarının yarı ömrü çok uzundur, bu nedenle de bu elementlere doğada rastlanır. 1900’lerden önce bir elementin standart sayıdaki atomlarının kütlesinin o elementin temel bir özelliği olduğu kabul edilirdi.

Ayrıca, bir elementin bütün atomlarının aynı olduğu ve özellikle aynı kütleye sahip bulunduğu düşünülürdü. Ağır elementlerin radyoaktifliği üzerinde çalışılırken, aynı kimyasal özellikleri gösteren iki maddenin fiziksel özelliklerinin de aynı olmasının gerekmediğine ilişkin ilk kanıtlar elde edil­di. 1906-07 arasında bazı araştırmacılar, uranyumun bir bozunum ürünü olan iyon­yum ile toryumun bir bozunum ürünü olan radyotoryumun, toryumla karıştırılması du­rumunda, bu maddelerin hiçbir kimyasal yolla yeniden toryumdan ayrılamadığım saptadılar. Her iki maddenin de radyoaktif özellikleri toryumunkinden oldukça değişik­ti ve atom kütleleri toryumunkinden birkaç birim farklıydı.

1913’te İngiliz kimyacı Frederick Soddy bu durumu açıklamak için, periyodik tablodaki yeri aynı olan farklı maddelere, Yunanca isos (“aynı”) ve topos (“yer”) sözcüklerin­den yararlanarak izotop adım verdi. Önce­leri ağır elementler için saptanan bu özelli­ğin doğal olarak bulunan kararlı elementler için de geçerli olduğu kısa bir süre sonra ortaya çıktı. 1919’da İngiliz kimyacı F.W. Aston, neonun farklı iki atom türünden oluştuğunu gösterdi. Neonla başlayan bu başarılı çalışmayı, klorun iki izotopunun bulunması izledi. Kısa zamanda elementle­rin çoğunun izotopların bir karışımı halinde bulunduğu ve her birinin atom kütlesinin, atom kütlesi ölçeğindeki bir tam sayıya ya­kın olduğu açığa çıkartıldı. İzotopların kimyasal özellikleri hakkında konumuzu açıkladık.

İZOTOP ATOMLAR

Proton sayıları aynı, nötron sayıları farklı olan atomlara (kütle numaraları farklı) izotop atomlar denir. 

Hidrojenin 3 adet izotopu vardır. 

· Nötr haldeki izotop atomların kimyasal özellikleri aynı, fiziksel özellikleri farklıdır.

· İyon haline geçtiğinde izotop atomlarının kimyasal ve fiziksel özellikleri değişir.

· Ortalama atom kütlesi küsürlü çıkanlar izotop atomlarıdır. 

Atom Kütlesinin Hesaplanması

n sayısı 18 olan Cl atomu doğada %75 oranında bulunur. n sayısı 20 olan Cl atomu da doğada %25 oranında bulunur. Cl atomunun Atom kütlesi şu şekilde hesaplanır.

Ortalama Atom Kütlesi= (%.m1+%.m2)/100

Ortalama Atom Kütlesi = (75.35+25.37)/100 = 35,5 gr/mol

İZOTON ATOMLAR

Nötron sayıları aynı, proton sayıları farklı olan atomlara izoton atomlar denir.

İzoton atomların kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır.

: P atomunun n sayısı=31-15= 16, 

S atomunun n sayısı=32-16= 16’dır. P ve S’ün nötron sayıları eşittir.

İZOBAR ATOMLAR

Kütle numaraları aynı, proton sayıları farklı olan atomlara izobar atomlar denir.

İzobar atomların kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır. 

İZOELEKTRONİK ATOMLAR

Elektron sayıları (ve elektron dağılımları) aynı, proton sayıları farklı olan atomlara izoelektronik atomlar denir.

İzoelektronik atomların kimyasal ve fiziksel özellikleri farklıdır.

7N-3, 9F-, 11Na+, 13Al+3 iyonlarının hepsinin e- sayıları 10’dur.

 Maddenin Tanecikli Yapısı ve Atomun Özellikleri

İzotop Atomun Özellikleri Nelerdir?

Bir elementi oluşturan bütün atomlarda proton, elektron ve nötron denilen tanecikler bulunur. Bir elementi oluşturan bütün atomların çekirdeklerindeki proton sayıları daima birbirine eşittir fakat elementin bütün atomlarının nötron sayıları birbirine eşit olmayabilir.

Bir elementi oluşturan atomların nötron sayılarının farklı olması, atomların farklı olması anlamına gelmez. Bir elementi oluşturan atomların proton sayılarının farklı olması, atomların farklı olması, aynı olması da atomların aynı olması demektir.

Atom numaraları aynı, kütle numaraları farklı olan atomlara veya,

Proton sayıları aynı, nötron sayıları farklı olan atomlara veya,

Kimyasal özellikleri aynı, fiziksel özellikleri farklı olan atomlara izotop atomlar denir. İzotop atomlar aynı elemente ait atomlar olup yalnızca çekirdeğindeki nötron sayıları farklıdır. 

Elementler, doğada bulunan izotop atomlarının belirli oranlarda yani yüzdelerde birleşmesi ile oluşmuştur.  Bir elementin kütle numarası bulunurken izotop atomlarının kütle numaralarından faydalanılır.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ