DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Kelebek Etkisi nedir? Hayatımızda belkide bazılarımızın hiç duymadığı bir terimdir diyebiliriz. Kelebek etkisi bir teoridir (Kaos teorisi ile ilgilidir) fakat normal hayatımızada girerek artık bir deyim olmuştur diyebiliriz. Kelebek etkisi deyimi nedir? Nasıl ortaya çıkmış ve ne için kullanılmaktadır? Kelebek etkisi adı verilen durumu ilk kullanan kişi Edward Lorenz olup 1963 yılında kullanmnıştır. Kelebek etkisi bir olayın başlangıcında küçük değişikliklerin veya küçük olayların büyük ve tahmin edilemeyen durumlara yolaçabileceğine verilen isimdir.
Kelebek etkisi ismi ise şu şekilde ortaya çıkmıştır: Lorenz hava durumu ile ilgili bir örnek vermiş olup bu örnek şöyledir: “Amazon Ormanlarında bir kelebeğin kanat çırpması Amerika Birleşik Devletlerinde fırtına kopmasına neden olabilir, Farklı bir örnek bu bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir” işte bu örnek bu teoriye ismini vermiştir.
Kartopu teoremide kelebek etkisi iledir. Küçük kartopunun büyük kar kütlesine hatta çığa yolaçması gibi.. Kelebek etkisi adını taşıyan 2004 yapımı bir ABD yapımı filmde vardır. Kelebek etkisi en kısa tanımla, küçük bir durumun beklenmeyen (hesaplanmayan, önceden bilinmeyen, ön görülmeyen) ve kaos boyutlarına ulaşabilen hatta etkinin sürekli artması durumuna verilen addır. Bu kavrama “Kelebek Etkisi” denilmesinin sebebi ise tamamen Edward Norton Lorenz tarafından ortaya atılan “Kaos Teorisi” nin bir çıkarımıdır.
Edward Norton Lorenz, kaos teorisinde şu ifadeyi kullanır: “Amazon Ormanları’ nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD’de fırtına kopmasına neden olabilir. Farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir.”
Bu ifadede kullanılan kelebek örneği, oluşan olayın “Kelebek Etkisi” olarak adlandırılmasını sağlamıştır. Tabi bu durum, doğru olup olmadığı ispatlanabilirlik açısından mümkün olmadığı için sadece teoride kalmıştır. Bu durum çoğunlukla, oluşan küçük bir etkinin kaoslara sebep olabileceği durumlarda örnek olarak kullanılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder