Paragrafta Ana Düşünce - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 24, 2015

Paragrafta Ana Düşünce

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
Paragrafta Ana Düşünce


Cümlelerin oluşturduğu paragraflar, bir ana düşünce etrafında kümelenmiş, aynı amacı gerçekleştiren cümleler topluluğudur. Nasıl, yargının düzeyini anlamak cümlelerle sağlanırsa düşüncenin düzeyini de anlamak da paragrafla olur. Paragraflarda vurgulanmak istenen bir düşünce mutlaka vardır. Diğer cümleler yani yardımcı düşünceler, bir ana düşüncenin geliştirilmesi için kurulur. Bir paragraf neden bahsederse etsin okuruna aktarmak istediği bir düşünce mutlaka vardır. Başka bir ifade ile her paragraf bir amacı takip eder.

Paragrafın konusu ne olursa olsun her yazarın yazısında mutlaka karşısındakine aktarmak istediği bir düşüncesi vardır. Yazarın bu düşüncesine, başka bir deyişle yazısını yazmaktaki amacına ana düşünce denir. Ana düşünce, paragrafta çeşitli şekillerde verilebilir. Bunlardan en çok kullanılan şunlardır:

1)Cümleyle Temsil Edilen Ana Düşünce
Paragraftaki amaç; yazarın aktarmak istediği düşünce, okur tarafından yorumla bulunamayıp yazar tarafından bir cümle halinde paragrafa yerleştirilebilir. Bu tür ana düşüncelerde yazar okura söylemek istediğini açıkça vermiştir. Böylece okur paragrafı yorumlayarak bir ana düşünce çıkarmak zorunda değildir.

Bilgi Notu:

Ana düşüncenin cümlelerle temsil edildiği paragraflarda, paragrafı oluşturan cümleler numaralandırılır ve numaralanmış cümlelerden hangisinin en genel yargıyı taşıdığı ya da hangisinin paragrafın ana fikrini temsil ettiği sorulur.

-Bu tip sorularda genellikle aşağıdaki soru kalıpları kullanılır?

-Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın ana düşüncesidir?

-Bu parçadaki en genel yargı numaralanmış cümlelerden hangisidir?

-Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünce, hangi cümlede verilmiştir?

Bilgi Notu:

(I)Sözlü gelenek şiiri, hiç değişmeyen bir şiirdir ama aynı zamanda sürekli bir değişim içindedir.

(II)Hep aynı kalıplar kullanıldığı için şiir, genel olarak değişmez; yıllar yılı aynı kalır.

(III)Ama her şair, her şiiri okuyuşunda istediği uzatma ve kısaltmaları, eklemeleri yaptığı için şiir her okunuşunda değişiktir.

(IV)Bunun için farklı şairler tarafından okunan aynı şiir, size farklı şiirmiş gibi gelebilir.

(V)Sözlü gelenek şiiri, değişimi bu şekilde yakalamıştır.

Bu paragrafta, konu hangi cümlede yer alan yargıya bağlı gelişiyorsa o paragraftaki en genel yargılı cümle odur.

Örneğin, yukarıdaki soruda yer alan paragrafta, sizce I’inci cümle mi II’nci cümle için yazılmıştır yoksa II’nci cümle mi I’inci cümle için yazılmıştır? Tabii ki II’nci cümle I’inci cümle için yazılmıştır. Yani II’nci cümlenin ve diğer cümlelerin görevi, I’inci cümlede öne sürülen düşünceyi desteklemek, açıklığa kavuşturmaktır. Bir benzetmeyle ifade edecek olursak diğer cümlelerin yaptığı iş, I’inci cümleye hizmet etmektir.

2)Parçanın Bütününden Çıkarılan Ana Düşünce
Yazarın, paragrafında aktarmak istediği düşünceyi yani yazmaktaki amacını paragrafın tek bir cümlesinde toplamak yerine bütün paragrafa dağıtmasıdır. Bu ana düşünceyi barındıran paragraflarda anlatılmak istenen düşünce, çeşitli yan unsurlarla desteklenerek parçanın tamamına dağıtılmıştır. Ana düşünceyi destekleyen bu yan unsurlar; örnekleme, benzetme, karşılaştırma, tanık gösterme, alıntı yapma vs. yani düşünceyi geliştirme yollarıdır. Bu düşünceyi geliştirme yollarının da yol göstericiliğiyle yazarın yazmaktaki amacı, parçanın tamamından çıkarılabilir.

Bu tip ana düşünce soruları en çok şu şekilde sorulur: “Yukarıdaki paragrafta vurgulanmak istenen, asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?” ya da “Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı, aşağıdakilerden hangisidir?”

3)Soru Cümlesi Şeklindeki Ana Düşünce
Paragraf boyunca verilmiş olan cevabın, nasıl bir soruya karşılık olabileceğinin sorulduğu paragraflardır. Paragraf boyunca savunulanlar, anlatılanlar, yazarın iletmek istedikleri tek bir soruyla özetlenir. Aslında bu soru yani özet cümle parçanın özüdür, ana düşüncedir. Parçadaki öz, tek bir cümleye yani soruya aktarılmıştır.

Bilgi Notu:

Parçanın hangi soruya cevap olduğunu bulmaktaki en pratik nokta, parçanın ilk cümlelerinde yatmaktadır çünkü parçanın ilk cümlesi genellikle soruya uygun bir giriş olacağından anahtar cümle niteliği taşır. Yalnız paragrafın diğer cümlelerinin de sorudan kopuk olmaması gerekir.

Bilgi notu:

Verilen bir paragrafın seçeneklerdeki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabileceğini bulduran sorularda, aşağıdaki soru kalıpları tercih edilir:

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir?

Bilgi notu:

Sevgili arkadaşlar, bir paragrafın hangi soruya karşılık yazılmış olabileceğini bulduran sorularda, öncelikle paragrafın konusu belirlenmeli ve seçeneklerde bu konuya uygun bir soru cümlesi aranmalıdır.

Daha da önemlisi, soru cümlesinin paragrafın özellikle ilk cümlesiyle anlamsal bir uyum içinde olup olmadığına dikkat edilmelidir. Çünkü, soru cümlesi, paragrafın başına gelebilecek bir cümleyle hemen hemen aynı özellikleri taşır. Örneğin, “Bugün 19 yaşına girdim.”cümlesiyle başlayan bir paragraf, “Senin adın ne?” sorusu üzerine yazılmış olabilir mi? Tabii ki hayır!