Alp Er Tunga Sagusunun Konu, Yapı, Dil ve Anlatım Özellikleri Bakımından İncelenmesi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Alp Er Tunga Sagusunun Konu, Yapı, Dil ve Anlatım Özellikleri Bakımından İncelenmesi

Alp Er Tunga öldi mü

Issız ajun kaldı mu

Ödlek öçin aldı mu

Emdi yürek yırtılur

Begler atın argurup

Kagdı anı torgurup

Mengzi yüzü sargarup

Kürküm angar türtülür

Ulaşıp eren börleyü

Yırtık yaka urlayu

Sıkrıp üni yurlayu

Sıgtap közi örtülür

Günümüz Türkçesiyle

Alp Er Tunga öldü mü?

Kötü dünya kaldı mı?

Felek öcünü aldı mı?

Şimdi yürek yırtılır.

Beyler atlarını yordular

Kaygı onları zayıflattı

Bet ve benizleri sarardı

Yüzleri safran sürülmüş gibi oldu

Erkekler kurtlar gibi uluyorlar

Bağırıp yakalarını yırtıyorlar

İnliyor ve feryatlar ediyorlar

Gözleri ağlamaktan yaşlarla örtülüyor

Hakanlar öldüğü zaman yuğ adı verilen büyük bir yas töreni düzenlenirdi. Bu törende ozan, kam, baksı, şaman adı verilen kişiler, güzel sözler söyleyerek ölen kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü, ölen kişinin kahramanlıklarını, erdemlerini, iyiliklerini ağıtlarda dile getirirdi. Beyler ve halk da üzüntüsünden saçlarını çözer, elbiselerini yırtarak ağlardı.

Alp Er Tunga, Saka Türklerinin hakanıdır. Sakaların refahı ve mutluluğu için çalışmıştır. Bu nedenle halk tarafından çok sevilmiş ve sayılmıştır. İranlılarla yapılan bir savaşta tuzağa düşürülüp öldürülmesi üzerine bu sagu dile getirilmiştir.

Sagunun tamamı 12 dörtlüktür ve Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lügatit Türk adlı eserinde yer almaktadır. Halk şiirimizin temel özelliklerini taşır. Nazım şekli, nazım birimi, ölçüsü ve uyakları bakımından Türk şiirinin en eski örneklerindendir.

Alp Er Tunga sagusunda,

Ölüm teması işlenmektedir.

7’li hece vezniyle, dörtlükler şeklinde, 4+3 duraklı söylenmiştir.

Uyak düzeni aaab, cccb, dddb…dir.

Ahenk, ses akışı, söyleyiş, ritim, uyak, rediflerle sağlanmıştır.

Dörtlüklerde yarım uyak ve redif vardır.

Anlatımı açık, yalın ve ahenklidir.

Yabancı sözcüklere yer verilmemiştir.

“Öç almak, yüreği yırtılmak” sözleri deyime örnektir.

Alp Er Tunga’nın öldüğü bilindiği halde bilinmiyor gibi davranılması tecahül-i arif, sorular sorulması istifham, feleğin öç alan biri olarak düşünülmesi teşhis, erkeklerin ulumak yönüyle kurtlara benzetilmesi ise benzetme sanatına örnektir

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ