DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

9.Sınıf Edebiyat Kitabı 2.Ünite:Şiir İnceleme Yöntemi (Sayfa 46,47,48,49,50,51)

ÇÖZÜMLEME / İNCELEME

1. metin

ÇAĞIRAYIM MEVLÂ’M SENİ

ÇAĞIRAYIM MEVLÂ’M SENİ

Dağlar ile taşlar ile

Çağırayım Mevlâ’m seni

Seherlerde kuşlar ile

Çağırayım Mevlâ’m seni

Su dibinde mâhi ile

Sahralarda âhû ile

Abdal olup “Yâ hû” ile

Çağırayım Mevlâ’m seni

Gökyüzünde İsa ile

Tûr Dağı’nda Mûsa ile

Elindeki âsâ ile

Çağırayım Mevlâ’m seni

…

Yunus Emre

1. a. Yunus Emre, şiirini oluştururken aşağıdaki hangi özelliklerdenyararlanmıştır? İşaretleyiniz.

Dönemindeki sosyal, siyasi, idari, adli, askerî,   dinî güçlerinetkinliklerinden	xxx
Sivil toplum örgütlerinin etkinliklerinden
Ticari hayat ve eğitim etkinliklerinden

b. İşaretlediğiniz etkinliklerin birlikte oluşturdukları duygu, anlayış vezevkin bütünü; şiirdeki hangi unsurun belirlenmesi için ölçüttür? Buetkinliklerden sadece birine indirgenerek şiirin oluşmasına imkân sağlayan zihniyetin belirlenmesi mümkün müdür? Düşüncelerinizi nedenleriyle belirtiniz.

b. Bütün şiirlerin oluşturdukları anlamları tek bir nedene bağlamak doğruolmaz. Çünkü şiirleri doğru anlamak için dönemin siyasi, askeri, ekonomik , dini yapıları da göz önüne alınmadır. Şiirler şairleri içinde bulunduğu her ortamdanetkilenerek yazılır.

c. XIII. yüzyılın ortasıyla XIV. yüzyılın ilk yarısında yaşayan Yunus Emre bu dönemlere ait dinî ve sosyal görüşü şiirine nasıl yansımıştır? Yunus Emre bu görüşleri hangi kelime, kavram ve söyleyişlerle vermiştir? Aşağıya yazınız.

ç. Yunus Emre’nin şiirinde tasavvuf izleri görülmektedir. Tasavvufta amaç kişinin Allah’a ulaşmak için çaba sarf edip gerekli ibadetleri yapması beklenilir. Abdal, mevlam, hu, İsa , Musa… gibi kavram ve isimler o dönem toplumunda İslamiyet’in ve tasavvufun etkisi olduğu görülür.

2. metin

KASİDE

I. Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetten

Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükûmetten

…

II. Ne mümkün zulm ile bî dad ile imhâ-ı hürriyyet

Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten

…

III. Kilâb-ı zulme kaldı gezdiğin nâzende sahrâlar

Uyân ey yâreli şîr-i jiyân bu hâb-ı gafletten

Namık Kemal

Günümüz Türkçesiyle

I. Çağın değer yargılarını doğruluktan ve samimiyetten sapmış görerek kendiarzumuz ve saygınlığımızla devlet kapısından ayrıldık.

II. Zulüm ile işkence ile hürriyeti ortadan kaldırmak ne mümkün; eğer kendinde bir güç görüyorsan insanoğlundan anlama yeteneğini kaldırmaya çalış.

III. Ey yaralı kükreyen aslan, senin gezdiğin güzel sahralar, zulmün köpeklerine kaldı, artık gaflet uykusundan uyan!

ç. Tanzimat Dönemi sanatçılarının niçin hak, adalet, hürriyet, insanlık, düşünce gibi kavramları işlediklerini, “Kaside” adlı şiirden yola çıkarakaçıklayınız. Bu konuda yaptığınız araştırma çalışmasından edindiğinizbilgileri de kullanınız. Tanzimat Döneminde hangi sanat anlayışlarıetkili olmuştur? Aşağıya yazınız.

ç. Tanzimat  döneminde Batılılaşmanın etkisinde toplumun birçok tabakasındadeğişim başlamıştır. Bunun sonucunda insanlarda hak , adalet, özgürlük kavramları ortaya çıkmıştır.

Birinci dönemdeki sanat anlayışı : Sanat toplum için anlayışı hakimdir.

İkinci dönemdeki sanat anlayışı : Abdülhamit’in baskılarından dolayı sanat için sanat anlayışı hakimdir.

Okuduğunuz şiirde bu sanat anlayışlarından hangisinin etkisi vardır?

Okuduğumuz metinde birinci dönem sanat anlayışının hakim olduğu görüyoruz.

3. metin

CENGE GİDERKEN

…

Bu topraklar ecdadımın ocağı,

Evim, köyüm hep bu yerin bucağı,

İşte vatan! İşte Tanrı kucağı!

Ata yurdun evlât bulmaz, giderim.

Tanrı’m şahit, duracağım sözümde,

Milletimin sevgileri özümde,

Vatanımdan başka şey yok gözümde.

Yâr yatağın düşman almaz, giderim.

…

Mehmet Emin YURDAKUL

d. “Kaside” ve “Cenge Giderken” adlı metinlerden öğrendiğiniz kadarıyla bu şiirlerin yazıldığı dönemlerde ülkemizin içinde bulunduğu sosyal, siyasi ve kültürel hayatın özelliklerini aşağıya yazınız.

d. Tanzimat ve Milli Edebiyat dönemlerinde Osmanlının kabuk değiştirdiği dönemler olarak göze çarpmaktadır. Tanzimat’ta Batılılaşma, Milli Edebiyat  döneminde ise Türkçülük düşüncelerinin hakim olduğunu görürüz. Bu iki toplumsal hayatta başlıca değişiklikleri ortaya çıkarmıştır. Siyasi hayatta meclis ve seçme hürriyeti getirmiştir. 

e. Yunus Emre şiirinde “Çağırayım Mevlâ’m seni” derken döneminde etkili olan tasavvuf ve edebiyat anlayışını ne ölçüde yansıtmıştır?Açıklayınız.

e. Yunus Emre Anadolu’da tasavvuf edebiyatını kuran kişilerin başında gelir ve bunu da sonuna kadar eserlerine ve topluma yansıtmıştır.

f. Kaside, XV. yüzyıldan sonra gelişen divan şiirinde pek çok örneğiverilen bir şiir türüdür. Kasideler din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla belirli kurallarla oluşturulur. İkinci metin olarak verilenNamık Kemal’in şiiri, şekil bakımından bir kasidedir. Bu şiirin verilenbeyitlerini inceleyerek konusunu bulunuz. Namık Kemal’in kasidesinde divan şiirinde yazılan kasidelerin etkisi olup olmadığı ve Namık Kemal’in divan şiiri geleneğinin etkisinde kalıp kalmadığı hakkındaki düşüncelerinizi nedenleriyle belirtiniz (Bu soruyu cevaplandırırkenaraştırma çalışması olarak okuduğunuz kasidelerin özelliklerihakkındaki düşüncelerinizi de belirtiniz.).

f. Namık Kemal’in yazmış olduğu kaside şekil bakımında Divan edebiyatındaki kaside ile aynı özelliklere sahiptir. Tek farkı Namık Kemal kasideyi bir devlet büyüğüne değil de soyut olan hürriyet kavramına yazmıştır. Bunda da geleneği etkisi elbette vardır ama Namık Kemal burada geleneği biraz değiştirip geliştirip bir sonraki kuşağa aktarmıştır.

4. metin

BİR’LER

Mavidir renklerin en çok doğup en çok boğanı

Okyanus, belki uyanmaz diye asla uyumaz.

İster ki deniz, tek yunus olsun, onu sevsin

Bir biçim bulsa bulut kendine ağlar mıydı?

Talât Sait HALMAN

5. metin

Günümüz Türkçesiyle

Sitem hep âşinâlardan gelür bîgâneden gelmez.              Sitem hep tanıdıklardan gelir, yabancıdan gelmez.

Nâbî

Günümüz Türkçesiyle

O mâhîler ki deryâ içredür deryâyı bilmezler.                     O balıklar ki deniziniçindedir denizi bilmezler.

Hayalî

Ney gibi delindi ciğerüm ışkun elinden

Ahmed Paşa

2. a. Dördüncü metin olarak verilen “Bir’ler” birer dizelik şiirlerdir. Beşinci metin olarak verilen dizeler ise farklı şairlerin şiirlerinden alınmış mısra-ı berceste (seçkin dize)lerdir. Divan şairlerinin çoğu, gelişigüzel şiirler yazmaktansa derin anlamlar içeren tek bir dize söylemeyi sanat yeteneği olarak kabul ederler. Bu dizelerin her birinde bir tema, anlam ve ses bütünlüğü olup olmadığını tartışınız. En küçükşiir biriminin adı nedir? Belirtiniz.

2. Divan şiirindeki dizelerin her birinde bir anlam ve ses bütünlüğü vardır. Şiirde yapının en küçük birimi mısradır.

6. metin

GAZEL

I. Akıbet gönlüm esîr itdün o gîsularla sen

Hey ne câdûsun ki âteş bağladın mûlarla sen

II. Gamze-i fettânunı koydun ki yıkdı âlemi

Bahse talmışken çeh-i Bâbil’de câdûlarla sen

…

Nedim

Günümüz Türkçesiyle

I. Sonunda o saçlarla gönlümü esir ettin, hey sen nasıl bir büyücüsün ki kıllarla ateşi bağladın.

II. Sen Babil kuyusunda büyücülerle bahse dalmışken bıraktığın fitneci gamzen (yan bakışın) dünyayı yıktı.

7. metin

VATAN MERSİYESİ’nden

Âh, yaktık şu mübarek vatanın her yerini

Saçtık eflâke kadar dûdunu âteşlerini

Kapadı gözde olanlar çıkacak gözlerini

Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini

Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Serilip hâk-i hakarette vatan can veriyor

Yetişin son nefesimdir, gelin imdâda diyor

Sevgili vâlidemiz âkibet elden gidiyor

Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini

Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Bu vatandır dağıtan âleme ilm ü edebi

Bundadır Beyt-i Harem Mescid-i Aksâ-yı Nebi

Ne belâ çektik ise hep bu vatandır sebebi

Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini

Yoğimiş kurtaracak bahtı kara mâderini

Namık KEMAL

8. metin

Karanfil deste gider

Kokusu dosta gider

Sevip de alamayan

Gurbete hasta gider

Anonim

hzl.: Muammer SUN

b. Nedim’in gazeli, “Vatan Mersiyesi” ve 8. metin olarak verilen mâni aynı sayıda dizeden mi oluşmuştur? Bu şiirlerdeki dize sayısının farklıoluşunun nedeni ne olabilir?

b. Aynı dize sayısından oluşmaz. Mani dört dizeden oluşur gazel ise kitaptakişekli ile 4 dize oluşur ama normalde 10 dize ile 30 dize arasında değişir. Bufarklılığı oluşmasında en büyük neden gelenektir. Gelenekte gazel 5-15 beyitten mani ise tek dörtlükten oluşur.

3. a. Şiir birimleri dize, beyit, bent, kıta ve şiir cümleleri olarak gruplandırılıp adlandırılırken hangi özellikler göz önünde bulundurulmuştur? Açıklayınız. Şiirbirimlerinin anlam ve ses kaynaşmasıyla bütünleşerek nazmın hangi özelliğinioluşturabileceğini belirtiniz.

3.a. Bu gruplandırmalarda dize sayıları belirleyici olmuştur. İki dize varsa buna beyit dört dize varsa buna kıta denmiştir.

9. metin

KARA SEVDA

ak bir yaban güvercini

gibiydin aşk

vişnelere

bulaştın kirlendi beyazın.

takılmayan

telli duvak

verilmeyen mendil

düşlerde

kaldın.

…..

b. “Kara Sevda”adlı şiirde kaç şiir cümlesi vardır?  Bu şiir cümlelerindekianlam hangi tema etrafında bütünleşmiştir? Bu şiirin nazım şekliincelenen diğer metinlerden farklı mıdır? Bu farklılığın nedenini tartışınız. Tartışmanız sonucu oluşan ortak görüşü tahtaya yazınız.

b. 9 tane cümleden oluşmuş. Başlıktan anlaşılacağı gibi tema Kara Sevda’dır. Farklıdır. Nedeni diğerleri gibi dizelerdeki ölçüye dikkate edilmemiş ve serbest nazım şekli ile yazılmıştır.  Aruz ya da hece ile aynı şekil ortaya çıkmazdı.Dizelerdeki hece  ya da ses değerleri eşit olurdu.

10. metin

UZLETTE

c. “Kara Sevda” ve “Uzlette” adlı metinlerde ahenk nasıl sağlanmıştır? Bulunuz. Bu iki metinde kullanılan ahenk unsurları, seçilen kelimeler,anlamı tamamlayan birimler niçin aynı değildir? “Kara Sevda” adlı şiir günümüz şiirlerinden, Uzlette adlı şiir ise Fecriati Topluluğu şiirlerinden bir örnektir. Bu açıklamalardan da yararlanarak şiirlerin  yazıldığı edebî dönemler ve şairlerin sanat anlayışlarının bu farklılıkta ne kadar etkili olduğunu belirtiniz.

c. Kara Sevda serbest nazımla yazılmıştır. Buradaki ahenk unsurları için içsesözellikleri, aliterasyon  ve asonanslara önem verilmelidir. Uzlette ise aruzkullanılmış ve buna göre kafiye redif uyak düzeni kullanılarak ahenk sağlanmıştır. Şairler  yaşadıkları dönemde kullanılan yapıları kendi şiirlerine uygularlar.

ç. “Uzlette” adlı metindeki şiirin birimini bulunuz. Bu metnin günümüz diline çevrilmiş hâli mi, orijinal hâli mi daha ahenkli ve anlamyönünden bütünlük içindedir? Görüşlerinizi nedenleriyle belirtiniz.

ç. Nazım birimi baştaki iki bölüm dörtlük diğerleri üç ve tek dize olduğu buna bend demek durumundayız. Tabi şiirin orijinal hali daha ahenklidir.

 d. “Gazel”, “Kara Sevda”, “Uzlette” adlı metinleri ölçü, kafiye, seçilen kelimeler, şiir birimleri, anlamın hangi temalar etrafında bütünleştiği yönlerinden inceleyerek karşılaştırınız. Şiirlerde bulduğunuz ortak vefarklı yönleri listeleyerek arkadaşlarınıza sununuz.

d.

2013 2014 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı çözümleri,fırat yayıncılık 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı cevapları, 9.sınıf türk edebiyatı fırat yayıncılık ders kitabı çözümleri, 9.sınıf türk edebiyatı 1.ünite cevapları,2013 2014 9.sınıf türk edebiyatı kitap cevapları, 9.sınıf türk edebiyatı 1.ünite sorularının çözümü, 9.sınıf türk edebiyatı 1.ünite değerlendirme soruları, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı ölçme değerlendirme sorularının cevapları, 9.sınıf türk edebiyatı anlama yorumlama sorularının çözümü,güzel sanatlar içinde edebiyatın yeri, 9.sınıf türk edebiyatı güzel sanatlar, 9.sınıf türk edebiyatı sanat ve zanaat arasındaki farklar, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı sayfa 31 çözümleri, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı sayfa 31-35, 9.sınıf türk edebiyatı fırat yayıncılık sayfa 35 cevapları,9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı fırat yayıncılık, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı indir, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı sorularının çözümleri, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı 2013, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı 2014, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı cevapları fırat yayınları,eokullise 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı cevapları, 9.sınıf türk edebiyatı ders kitabı cevapları e okul defteri soru bak,9.sınıf türk edebiyatı 1.ünite cevapları,9.sınıf türk edebiyatı edebi metin

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ