Türkünün Genel Özellikleri

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Türkünün Genel Özellikleri

Halkın ruh halini, derdini, neşesini, zevkini, dünya görüşünü, inancını, karşılaştığı olayları yansıtan; hece ölçüsüyle söylenmiş bent adı verilen ana bölümlere çoğu defa bağlantıların getirilmesiyle oluşturulan; manzum, ezgili anonim ürünlere “türkü” denir.

Türkü nazım biçiminin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

Türküler, hece ölçüsünün bütün kalıplarıyla söylenebilir. En çok tercih edilenler hece ölçüsünün yedili, sekizli ve on birli kalıplarıdır.

Bir türkü iki bölümden oluşur: bent ve bağlantı (kavuştak). Bent, türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bölümdür. Bağlantı ise her bendin sonunda yinelenen nakarat bölümüdür.

Bentler ve bağlantılar kendi içinde uyaklanır.

Türküler, başlangıçta sahibi belli ürünlerdir. Ancak zamanla türkünün asıl sahipleri unutulur ve sözlü gelenek içinde farklı coğrafyalara yayılarak anonim bir nitelik kazanır.

Türkülerin anonimleşmesinde eski zamanlarda göçler, kervanlar, askeri sevkler, gurbete iş için gidişler ve gezgin halk şairlerinin faaliyetleri yol oynamışken yakın zamanlarda kitle iletişim araçları rol oynamıştır.

Yayılma sırasında türkülerin sözlerinde ve ezgilerinde bazı değişiklikler meydana gelmiş, bazı durumlarda türkü tanınmayacak hale gelmiş ve farklı bir türkü olarak bilinmiştir.

Halk hikayelerindeki manzum bölümlerden ve saz şairlerinin şiirlerden oluşturulmuş türküler de vardır. Halkımız bazı aşıkların (saz şairlerinin) zaten belli bir ezgiyle söylenen şiirlerini benimseyerek, bazen bunlara çeşitli nakaratlar da ekleyerek bu şiirleri birer türküye dönüştürmüştür.

Aşık edebiyatı içinde de türkü nazım biçimini kullanarak şiir söyleyen sanatçılar vardır.

Türküler üç açıdan sınıflandırılır:

Yapılarına göre türküler

Temalarına göre türküler ( aşk türküleri, hasret türküleri, tören türküleri …)

Ezgilerine göre türküler (usullüler, usulsüzler)

1)Yapılarına Göre Türküler:

Bentleri bir mısra olan türküler

Bentleri iki mısra olan türküler

Bentleri üç mısra olan türküler

Bentleri dört mısra olan türküler

Karşılıklı söylenen türküler

Hekimoğlu

Hekimoğlu derler benim aslıma

Aynalı Martin yaptırdım da (narinim) kendi neslime

Hekimoğlu derler ufak bir uşak

Bir omuzdan bir omuza (narinim) on arma fişek

Konaklar yaptırdım mermer direkli

Hekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşetemedim

Ünye Fatsa bir oldu da (narinim) baş edemedim

Ünye Fatsa arası Ordu’da kurulur

Hekimoğlu dediğin de narinim O da vurulur

2)Temalarına Göre Türküler

Doğa türküleri

Aşk türküleri

Yiğitlik türküleri ve tarihi olayları ele alan türküler

Tören ( düğün, cem ayini vb.) türküleri

Askerlik türküleri

Ninniler

Ölüm türküler (ağıtlar)

Gurbet ve hasret türküleri

Kişiler üzerine söylenmiş türküler

Kader, hastalık türküleri

Didaktik türküler

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ