10. Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 67-74

DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!

10. Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 67-74

10. Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık ders Kitabı Cevap Anahtarı Fırat Yayıncılık, 10.Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev

Fırat Yayıncılık 10. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları sayfa 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100 ve diğer Çalışma Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.

12-18. Sayfa 19-27. Sayfa 31-37. Sayfa 37-43. Sayfa
44-54. Sayfa 55-58. Sayfa 59-60. Sayfa 63-66. Sayfa

67-74. Sayfa 74-77. Sayfa >>ileri <<Geri

* Not: Cevap Kağıtları, Çözdüğünüz Soruları Kontrol Etmeniz Amacıyla Eklenmiştir.

Cevapların Tümüne Buradan Ulaşabilirsiniz.....!!!

2. İslami Dönemde İlk Dil ve Edebiyat Ürünleri (XI – XII. Yüzyıl)

HAZIRLIK

1. Tarih kitaplarından, XI – XII. yüzyıllarda Türklerin tarihî, siyasi ve sosyal yapısı hakkında yazılmış yazılar bulunuz. Bu metinleri özetleyiniz.

1. 8. yy.’dan itibaren Müslüman olmaya başlayan Türkler’in yaşadığı Maveraünnehr, Horasan, Kaşgar yöresi 4 yüzyıl süren bir dönem içerisinde Müslüman olmuştur. Müslüman olan Türklerin ibadet için Kuran okumaları gerekiyordu. Böylece Türkler, Müslüman diğer milletler gibi Arap yazısını kullanmaya başladılar. Müslüman olan Türklerin yavaş yavaş İslam kültürüne girmesinde Araplardan çok İranlıların etkisi olmuştur. Başka bir değişle İslam kültürü, dünya görüşü ve bunların ürünü olan ortak İslam edebiyatının iç ve dış yapısını oluşturan ögeler İranlıların aracılığıyla Türk edebiyatına girmiştir. Bu tarihlerde özellikle dinin etkisiyle sosyal ve kültürel hayat şekillenmiştir.

2. “Mesnevi” nazım şeklinin bölümlerini ve Türk-İslam medeniyetinin ünlü mesnevilerini araştırınız. Bir tanesinin konusunu öğreniniz.

2. Mesnevi Dibace(önsöz), Tevhîd, Münâcât, Na’t, Mi’râciye,Methiye, Sebeb-i te’lîf, Ağaz-ı Dastan (Asıl olayın anlatıldığı bölüm) hitame gibi bölümlerden oluşur.

Türk –İslam medeniyetindeki mesneviler:

Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig

Şeyyâd Hamza Yusuf u Züleyhâ

Yunus Emre Risâletü’n Nushiyye

Âşık Paşa Garîbnâme

Ahmed-i Dâ’i Çengnâme

Süleyman Çelebi Mevlid

Şeyhî Husrev ü Şîrîn’i ve Harnâme’si

Bunlardan Süleyman Çelebi Mevlid’inde Peygamberimizin doğumundan ölümüne kadar geçen sürede peygamberimizin başından geçen olayları ve mucizeleri anlatır.

3. Üç gruba ayrılınız. Grup olarak aşağıdaki konulardan birini seçerek araştırınız.

• “Kutadgu Bilig”in konusu ve eserin edebiyat ve kültür tarihimizdeki yeri

Türk – İslam kültürüne ait yazılmış olan ilk eserimizdir. Eser mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır ve ilk siyasetname örneğidir. Eserde, dünya ve ahirette mutlu olmanın yolları; devlet, kişi ve toplum ilişkileri ile erdemli olmanın şartları anlatılır.Alegorik (sembolik) bir anlatım vardır. Eser dört kişinin konuşturulması şeklinde yazılmıştır.

Küntoğdı → Hükümdar: kanun ve adaleti;

Aytoldı → Vezir: saadeti (mutluluğu);

Ögdilmiş → Vezirin oğlu: akıl ve ilmi;

Odgurmuş → Dindar: Akıbet(son)’i temsil eder.

• “Divan-ı Hikmet” adlı eserin edebiyat ve kültür tarihimizdeki değeri

Eserin geçiş döneminde yazılması dili açısından önemlidir. İlk İslami eserlerden olması da kültürel açıdan önemlidir. Bu eserde Hoca Ahmet Yesevi İslami değerleri ifade etmiştir. İslam ahlakından bahsetmiştir. Nazım birimi dörtlük olarak yazmış ve nazım şekli de hikmettir.

• “Divanü Lügati’t-Türk” adlı eserinin edebiyat ve kültür tarihimizdeki yeri

Edindiğiniz bilgileri bir sunum aracılığıyla arkadaşlarınıza aktarmak üzere hazırlık yapınız.

Bu eserde geçiş döneminin önemli eserlerindendir. Elimizdeki sözü kültür ürünleri bu eser sayesinde günümüze kadar gelmiştir. Eser sözlü kültüre ait olan destan, koşuk,sağu ve savları bulundurmaktadır. Aynı zamanda eser Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmış önemli bir eserdir. Edebiyatımızdaki ilk sözlüktür.

4. “Tasavvuf felsefesi” ve “fenafillah” hakkında bilgi edininiz.

4. Tasavvuf, kalbi saf yapmak, kötülüklerden temizlemek demektir. İnsanın kalbini, Allahü teâlânın muhabbetine bağlamak, Resûlullah’ın söz, hareket ve ahlâkına uymak, yolundan gitmektir. Kalb ile yapılması ve sakınılması gerekli şeyleri ve kalbin, ruhun, kötülüklerden temizlenmesi yollarını öğreten ilme, tasavvuf ilmi denir. Îmânın yerleşmesini, fıkıh ilmi ile bildirilen ibâdetlerin severek, kolaylıkla yapılmasını ve Allahü teâlânın sevgisine kavuşmayı sağlar. Tasavvuf ilmine, Ahlâk ilmi de denir. Âlimler tasavvufu çeşitli şekillerde ta’rîf etmişlerdir.

Fenafillah: Tasavvuftaki son aşama, Allah’ta yok olma

5. Türk Dil Kurumunun ne zaman kurulduğunu araştırınız.

5. Türk Dil Kurumu, Türk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla 12 Temmuz 1932′de Atatürk’ün talimatıyla kurulmuştur.

6. Atatürk’ün, Türk diliyle ilgili sözlerinden örnekler bulunuz.

6. Türk milletinin dili Türkçe’dir. Türk dili dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir. Onun için her Türk, dilini çok sever ve onu yüceltmek için çalışır. (1929)

Zengin sözlüğümüzün toplandığı gün, milli varlığımız en kuvvetli bir dal kazanacaktır. Bizim milliyetçiliğimizin esası dil birliğinin korunmasıyla mümkün olacaktır. (1938)

Türk dili Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği sayısız felaketler içinde ahlakının, geleneklerinin, hatıralarının, çıkarlarının, kısaca bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde korunduğunu görüyor. Türk dili Türk milletinin, kalbidir, zihnidir. (1929)

Güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Bizim ahenkli, zengin lisanımız yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. (1928)

7. “Hakaniye lehçesi”nin özellikleri hakkında bilgi edininiz.

7. Türk lehçelerinden biri, Orta Asya Türk yazı dilinin başlangıcı. Orta Asya Türk yazı dili, Karahanlı (ya da Hakaniye) Türkçesi, Harizm-Altınordu Türkçesi ve Çağatayca olmak üzere üç döneme ayrılır. İlk İslâmî edebiyat dili olan Karahanlı 11.-12. yüzyıllar arasında Kaşgar ile Doğu ve Batı Türkistan’dan gelişmiştir. Karahanlı Türkçesi aynı zamanda Karahanlı Devleti’nin resmî dili olmuştur. Doğu Türkistan ile Maveraünnehir arasındaki bölgede kurulan Karahanlı Devleti’nin içinde çeşitli Türk boyları bulunmaktaydı. Ancak Karahanlı Devleti’ni oluşturan asıl boylar Karluklar ile Uygurlardı. Karahanlı devleti 10. yüzyılda İslâm dinini benimsedi ve çevredeki İslâm devletleriyle yakın ilişkiler kurdu. Bu ilişkiler zamanla çeşitli toplum kurumlarında, bu arada özellikle dil üzerinde birtakım etkiler yaptı.

Karahanlı Türkçesinde Arapça ve Farsça kimi dil ögeleri (sözcükler, ekler vb.) yerleşmeye ve halk dili dışında bir zümre dili oluşmaya başladı. Orta Asya’da İslâm dil ve kültürünün Abbasîler dönemindeki (9.-10. yüzyıl) akınlarla yayılması sonucu, çeşitli kültür merkezlerinde yankılar uyandırdı.

Karahanlı Türkçesinin özelliklerini gösteren yapıtlar arasında Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-ı Lugat-it-Türk”ü (Türk Lehçeleri Sözlüğü), Yusuf Has Hacib’in “Kutadgu Bilig”i (Saadetli Olma Bilgisi), Edip Ahmet’in “Atabet-ül Hakayık”ı (Hakikatlerin Eşiği) ve “Ashab-ül-Kehf” (Yedi Uyurlar) özellikle anılabilir. Karahanlılar dönemi kültür ve sanat yaşamında İslâm gelenek ve göreneklerinin büyük etkisi görülür.

Zaten bu dönem, Türk dünyasında İslâm kültür ve uygarlığına geçişi simgelemektedir. Bu etkiler dilde de kendini göstermektedir. Adı geçen yapıtlarda görülen “aceb, adavet, âdet, beyt, cahil, ceza, dost, dünya, ecel, edeb, emir, fazilet, gazab, hayır, kerem, resul, tekebbür, zikir” gibi Arapça ve Farsça sözcükler bunun en güzel kanıtıdır.

8. TRT’den temin edebileceğiniz “Asya’nın Kandilleri” adlı belgeselden Yusuf Has Hâcib ve Hoca Ahmet Yesevi’yi anlatan bölümleri izleyiniz.

9. Bir millet için dil birliğinin önemini tartışınız. Sonuçları sıralayınız.

9. Dil birliği bir milletin olmazsa olmazlarındandır. Aynı dili konuşmayan insanlar aynı düşünce sistemine sahip değildirler. Çünkü insan önce düşünür, sonra konuşur ve yapar. Dil bu sistem içerisinde önemli yere sahiptir. Bir dil birliği kurmayan insanları ortak duygu ve düşünce sisteminde toplamak mümkün değildir. Yapay bir millet olurlar ve belli zaman sonra dağılıp giderler. “Dilde birlik, işte birlik, fikirde birlik”

10. Birden fazla konuda bilgi sahibi olmanın insana neler kazandıracağını açıklayınız. (Bu bölümdeki metinleri incelerken 9. sınıf Türk edebiyatı dersinde öğrendiğiniz metin inceleme yöntemi hakkında edindiğiniz bilgilerden yararlanınız.)

10. Daha geniş bakmayı ve değerlendirmeyi sağlar. Çok yönlü düşünce sistemine sahip demektir.

İNCELEME

1. metin

KUTADGU BİLİG

1. a. Okuduğunuz metnin olay örgüsünü ve eserde anlatılanları dikkate alarak aşağıdaki şemayı inceleyiniz.

1. Hükümdar Kün-Toğdı, Ay-Toldı’ya adalet vasfını söyler. (XVII)

2. Hükümdarın Ay-Toldı’ya suali

3. Ay-Toldı’nın hükümdara cevabı

4. Hükümdarın Ay-Toldı’ya suali

5. Ay-Toldı’nın hükümdara cevabı

6. Hükümdar Kün-Toğdı, Ay-Toldı’ya adalet vasfının nasıl olduğunusöyler.

7. Ay-Toldı’nın hükümdara suali

8. Hükümdarın Ay-Toldı’ya cevabı

9. Ay-Toldı’nın hükümdara suali

10. Hükümdarın Ay Toldı’ya cevabı

11. Ay-Toldı’ nın hükümdara suali

12. Hükümdarın Ay-Toldı’ya cevabı

13. Ay-Toldı’ nın hükümdara suali

14. Hükümdarın Ay-Toldı’ya cevabı

b. Şemadaki numaralı kutucuklarda adı geçen kişilerin metindeki işlevini ve belirtilen bölümlerde neleri anlattıklarını birer cümleyle aşağıya yazınız.

1. (Hükümdar) Hükümdar, canı sıkıldı bir zamanda Ay-Toldı’yı huzuruna çağırır. Elinde bir bıçak, solunda acı ot ve sağında şeker bulunur.

2. (Hükümdar) Benim karşımda neden sessiz duruyorsun diye Ay-Toldı’ya sorar.

3.( Ay-Toldı) Ben sende değişik bir hal gördüm, ondan çekinirim. Çünkü bilgililer der ki: Alim insan sinirlendiği zaman onun yanında durma.

4.( Hükümdar) Hükümdar Ay-Toldı’ya neden hayret ettiğini sorar.

5.( Ay-Toldı) Ay-Toldı Hükümdar’a: ”Elinde bıçak, solundaki acı ot ve sağındaki şekeri görünce bunların ne anlama geldiğini merak ettim, ondan bir şey söyleyemedim.”

6.( Hükümdar) Hükümdar, Ay-Toldı’ya oturduğu tahtın doğruluğun sembolü olduğunu, elinde bıçağın işi uzatmadan bitirmek için kullandığı, şekere gelince adalet isteyenlerin işlerinin hallettiğini belirtir. Bunun neticesinde Hükümdar kendisinin adalet olduğunu vurgular.

7.( Ay-Toldı) Hükümdar’a senin gücünü bilirim ve sana nasıl hizmet edebilirim, der.

8.( Hükümdar) Ay-Toldı’ya hoşlanmadığım şeylerden uzak dur, özellikle yalan söylemekten ve zulüm etmekten uzak dur, der.

9.( Ay-Toldı) Ay-Toldı, Hükümdar’a iyiliğin nasıl bir şey olduğunu sorar.

10. (Hükümdar) Hükümdar:” Ay-Toldı’ya iyilik faydalı olmak ve onun kimsenin başına kakmamaktır. “ der.

11. (Ay-Toldı) Ay-Toldı, Hükümdar doğruluğu anlatmasını ne doğruluğun ne olduğunu sorar.

12. (Hükümdar) Hükümdar:”Doğruluk, insanın düşündüğü ile yaptıklarının bir olmasıdır. İçi dışı bir olmaktır”der.

c. Aşağıda belirtilen kavramları (düşünceleri), okuduğunuz metinde kimlerin temsil ettiğini (alegori) yazınız.

Adalet -»Hükümdar Saadet -»Ay-Toldı

Yusuf Has Hâcib’in, niçin böyle bir anlatımı seçmiş olabileceğini belirtiniz.

Yusuf Has Hacib, alegorik anlatımla daha etkileyici olabileceğini düşünmüştür. Semboller insanlarda daha etkili olur. Hem bu şekilde de sanatsal metin ortaya koymuştur.

ç. İncelemenizden yararlanarak Yusuf Has Hâcib’in eserinde kişiler, mekân ve bazı düşünceleri nasıl kümelendirdiğini açıklayınız.

ç. Yusuf Has Hâcib, kişileri kendi mekanlarına ve düşüncelerine uygun olarak vermiştir. Örneğin

Küntoğdı → Hükümdar: kanun ve adaleti;

Aytoldı → Vezir: saadeti (mutluluğu);

Ögdilmiş → Vezirin oğlu: akıl ve ilmi;

Odgurmuş → Dindar: Akıbet(son)’i temsil eder.

Burada hükümdardan zevk ya da eğlence kavramı vurgulamak çok doğru olmaz. Çünkü hükümdar tebaası arasında adaleti sağlamakla yükümlüdür.

2. a. “Kutadgu Bilig”den alınan “Tanrı Azze ve Celle’nin Medhini Söyler” bölümünü tekrar okuyunuz. Bu bölümde, kültürel farklılaşmayı sezdiren kelimeleri belirleyiniz. Belirlediğiniz kelimelerden yararlanarak kültürel farklılaşmayı sağlayan değerlerin neler olduğunu açıklayınız.

a. Bu bölümde Tanrı, Rab, kadir, hamd gibi bazı kavramları kullanırlar. Bu kavramlar daha önceki yıllara Türk kültüründe olmayan kavramlardı. Bu kelimelerin edebiyatımıza ve kültürümüze girmesindeki en büyük olay İslamiyet’in Türkler tarafından kabulüdür.

b. Mesnevi nazım şekli hakkındaki bilgilerinizi hatırlayınız. Mesnevi nazım şeklinin bölümlerini ve Türk-İslam medeniyetinin ünlü mesnevilerinin adlarını sıralayınız. Bunlardan birinin konusunu özetleyiniz.

b. Mesnevi Divan edebiyatı içinde uzun hikayelerin anlatılması için kullanılan bir türdür.

Mesnevi:

Hikâye ve romanlarda anlatılan olayların Divan edebiyatında şiir şeklinde anlatıldığı türdür. Hikâyeler, destanlar, dini öyküler bu türle anlatılır.
Her beyit kendi içinde kafiyelidir: aa bb cc dd …
Aruzun kısa kalıplarıyla yazılır.
Beyit birimi kullanılır. Beyit sayısı sınırsızdır.
Türk edebiyatının ilk örneği Yusuf Has Hacib’in yazdığı “Kutadgu Bilig”dir.
Beş mesnevinin oluşturduğu birliğin bütününe “Hamse” denir
Mesnevi Dibace(önsöz), Tevhîd, Münâcât, Na’t, Mi’râciye,Methiye, Sebeb-i te’lîf, Ağaz-ı Dastan (Asıl olayın anlatıldığı bölüm) hitame gibi bölümlerden oluşur.

Türk –İslam medeniyetindeki mesneviler:

Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig

Şeyyâd Hamza Yusuf u Züleyhâ

Yunus Emre Risâletü’n Nushiyye

Âşık Paşa Garîbnâme

Ahmed-i Dâ’i Çengnâme

Süleyman Çelebi Mevlid

Şeyhî Husrev ü Şîrîn’i ve Harnâme’si

Bunlardan Süleyman Çelebi Mevlid’inde Peygamberimizin doğumundan ölümüne kadar geçen sürede peygamberimizin başından geçen olayları ve mucizeleri anlatır.

c. Özetini anlattığınız mesneviyi, “Kutadgu Bilig”in okuduğunuz bölümleriyle karşılaştırınız. “Kutadgu Bilig”in hangi kültürün ve geleneğin ürünü olduğunu söyleyiniz.

c. Mesnevinin bölümleri değişmez ve her yazar tarafından bu bölümler yazılır. Bu da yine İslam kültür ve geleneğinin etkisiyle olmuştur.

ç. Yukarıdaki incelemenizden hareketle aşağıdaki yargılardan doğru olanları işaretleyiniz.

	İslam uygarlığı çevresinde bazı efsane ve önemli olaylar, mısraları kendi aralarında uyaklı manzum metinlerle anlatılır.
*XXX*	Kendi arasında uyaklı iki dizeli nazım şekline “mesnevi” denir.

Günümüz Türkçesiyle

3. a. Kişi togdı, öldü, sözi kaldı kör! (Kişi doğdu, öldü, sözü kaldı, bak!

Özi kardı yalnuk, atı kaldı, kör! Özi gitti insanın, adı kaldı, bak!)

Bu dizeler size hangi atasözümüzü hatırlatıyor? “Kutadgu Bilig”den okuduğunuz bölümlerde benzer örnekler varsa belirtiniz.

Bu dize bize “At ölür , meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.” Sözünü hatırlatıyor. İçi dışı bir olmak, İyilik insanın başına kakılmaz, iyi adın dünyaya yayılsın gibi sözler vardır.

b. Eserin dilinin anlaşılır olup olmadığını belirtiniz.

b. Eserin bu şekliyle anlaşılabilir.

c. Yusuf Has Hâcib’in bu eseri lirik bir eser midir? Okuduğunuz bölümlere göre eserin dil, söyleyiş ve kültür özelliklerini aşağıya sıralayınız.

c. Eser didaktik bir eserdir. Kültür özelliği olarak Türk- İslam kültürünün izlerini taşır. Dil bakımında anlaşılır bir dil kullanmıştır çünkü daha edebiyatımızda Arapça- Farsça kelimeler çokça girmemiştir. Söyleyiş bakımında ise alegorik bir anlatım tercih edilmiştir.

4. a. Hakaniye lehçesinin özellikleri hakkında edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

a. Türk lehçelerinden biri, Orta Asya Türk yazı dilinin başlangıcı. Orta Asya Türk yazı dili, Karahanlı (ya da Hakaniye) Türkçesi, Harizm-Altınordu Türkçesi ve Çağatayca olmak üzere üç döneme ayrılır. İlk İslâmî edebiyat dili olan Karahanlı 11.-12. yüzyıllar arasında Kaşgar ile Doğu ve Batı Türkistan’dan gelişmiştir. Karahanlı Türkçesi aynı zamanda Karahanlı Devleti’nin resmî dili olmuştur. Doğu Türkistan ile Maveraünnehir arasındaki bölgede kurulan Karahanlı Devleti’nin içinde çeşitli Türk boyları bulunmaktaydı. Ancak Karahanlı Devleti’ni oluşturan asıl boylar Karluklar ile Uygurlardı. Karahanlı devleti 10. yüzyılda İslâm dinini benimsedi ve çevredeki İslâm devletleriyle yakın ilişkiler kurdu. Bu ilişkiler zamanla çeşitli toplum kurumlarında, bu arada özellikle dil üzerinde birtakım etkiler yaptı.

Karahanlı Türkçesinde Arapça ve Farsça kimi dil ögeleri (sözcükler, ekler vb.) yerleşmeye ve halk dili dışında bir zümre dili oluşmaya başladı. Orta Asya’da İslâm dil ve kültürünün Abbasîler dönemindeki (9.-10. yüzyıl) akınlarla yayılması sonucu, çeşitli kültür merkezlerinde yankılar uyandırdı.

Karahanlı Türkçesinin özelliklerini gösteren yapıtlar arasında Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-ı Lugat-it-Türk”ü (Türk Lehçeleri Sözlüğü), Yusuf Has Hacib’in “Kutadgu Bilig”i (Saadetli Olma Bilgisi), Edip Ahmet’in “Atabet-ül Hakayık”ı (Hakikatlerin Eşiği) ve “Ashab-ül-Kehf” (Yedi Uyurlar) özellikle anılabilir. Karahanlılar dönemi kültür ve sanat yaşamında İslâm gelenek ve göreneklerinin büyük etkisi görülür.

Zaten bu dönem, Türk dünyasında İslâm kültür ve uygarlığına geçişi simgelemektedir. Bu etkiler dilde de kendini göstermektedir. Adı geçen yapıtlarda görülen “aceb, adavet, âdet, beyt, cahil, ceza, dost, dünya, ecel, edeb, emir, fazilet, gazab, hayır, kerem, resul, tekebbür, zikir” gibi Arapça ve Farsça sözcükler bunun en güzel kanıtıdır.

b. Hakaniye lehçesinin özelliklerini yansıtan koyu yazılmış kelimelerdeki ses değişimlerini belirtiniz.

Mini emgetür til idi ök telim

Başım kesmesüni keseyin tilim

Bilig kimde bolsa bedüklük akur

Bayat atı birle sözüg başladım

Törütgen igidgen keçürgen idim

til > dil

bolsa> olsa

atı birle > adıyla

Törütgen> üretgen

Ses değişimleri olmuştur.

Yukarıdaki incelemenizin sonuçlarına göre aşağıdaki cümlede bulunan boş bırakılan yere uygun kelimeleri yazınız.

• Kutadgu Bilig, KARAHANLI TÜRKÇESİ İLE yazılmıştır.

5. a. Yusuf Has Hâcib; “Kutadgu Bilig”in konusu, eserin edebiyat ve kültür tarihimizdeki yeri hakkında hazırladığınız sunumunuzu grup sözcünüz aracılığıyla arkadaşlarınıza aktarınız.

a. Türk – İslam kültürüne ait yazılmış olan ilk eserimizdir. Eser mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır ve ilk siyasetname örneğidir. Eserde, dünya ve ahirette mutlu olmanın yolları; devlet, kişi ve toplum ilişkileri ile erdemli olmanın şartları anlatılır.Alegorik (sembolik) bir anlatım vardır. Eser dört kişinin konuşturulması şeklinde yazılmıştır.

Küntoğdı → Hükümdar: kanun ve adaleti;

Aytoldı → Vezir: saadeti (mutluluğu);

Ögdilmiş → Vezirin oğlu: akıl ve ilmi;

Odgurmuş → Dindar: Akıbet(son)’i temsil eder.

b. Kutadgu Bilig “saadet veren bilgi” anlamındadır. Kitabınızda okuduğunuz bölümlerden hareketle Yusuf Has Hâcib’in eserde hangi konulardan bahsettiğini söyleyiniz. Buna göre “Kutadgu Bilig”in yazılış amacını aşağıya yazınız.

b. Yazılış amacı insanlara faydalı olmak, onları bilgilendirmektir. Eserde adalet, doğruluk, iyilik , mutluluk kavramları üzerine durmuştur.

6. “Kutadgu Bilig’le ilgili edindiğiniz bilgilerden yararlanarak aşağıdaki tabloyu doldurunuz.

Kutadgu Bilig (XI. yüzyıl)	Özellikleri
	1. İslami Türk edebiyatının ilk edebî ürünüdür.
	2. Sade bir Türkçeyle yazılmıştır.
	3.Alegorik tarzda yazılmıştır.
	4. İlk siyasetname örneğidir.
	5.Edebiyatımızdaki ilk mesnevidir.
	6.Aruzla yazılmıştır.

10. Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık ders Kitabı Cevap Anahtarı Fırat Yayıncılık, 10.Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyat Ders Kitabı Cevapları, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı, 10. Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı bul, 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Fırat Yayıncılık 10.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı çöz, 10.Sınıf Fırat Yayıncılık Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevap Anahtarı ödev

DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ

Yeni Yayınlar

Ağustos 23, 2014

10. Sınıf Türk Edebiyatı Fırat Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 67-74

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Ders Kitabı Cevapları

2023-2024 Ders Kitabı Cevapları

2023-2024 Çalışma Kitabı Cevapları

Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları

Popüler

Son Yayınlar

Yorumlar

Hesaplama.in

Bizimle İletişim Kurun

Son Haberler

İletişim Formu

Hakkımızda

DERS KİTABI CEVAPLARI