Laboratuvarda Güvenlik

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Laboratuvarda Güvenlik

Doğru ve güvenilir analiz sonuçları elde etmek, herşeyden önce analizi yapan kişinin temiz, dikkatli ve düzenli çalışmasıyla mümkündür. Amaç, yapılacak analizin tam bir güvenlik içinde, en az hata ile ve olabildiğince çabuk gerçekleştirilmesidir. Bu da ancak çalışılan laboratuvarda çok dikkatli ve düzenli olmakla, uygulanacak yöntemlerin çok iyi bilinmesiyle ve hata kaynaklarının minimuma indirilmesiyle başarılabilir.

Bu nedenle aşağıda belirtilen laboratuvar çalışma ilkelerine harfi harfine uymak hem analizi yapan kişi için, hem de laboratuvardaki diğer çalışanlar için önemlidir. Bu bölümde sadece et laboratuvarında değil, genel olarak kimyasal analizlerin gerçekleştirildiği gıda laboratuvarında uyulması ve dikkat edilmesi gereken hususlar tekrarlanmıştır. Ayrıca; insan sağlığına zararlı kimyasallar ve laboratuvar kazalarında ilk yardım hakkında detaylı bilgiler verilmiştir.

Laboratuvarlarda oluşması en muhtemel tehlikelerden biri, kimyasal maddelerin çalışanların üzerine sıçrayarak yakıcı ve delici etkileri ile zarar vermesidir. Bu gibi tehlikelerden korunmanın en basit ve etkili yolu önlük kullanmaktan geçmektedir.

Çalışmanın niteliğine göre gerektiğinde eldiven kullanılmalıdır.

Rahat ve düz ayakkabı giyilmeli

Özellikle açık ayakkabı giyilmemeli

En hassas ve en önemli organlardan biri olan gözlerin kimyasal madde, radyasyon ya da çeşitli zarar verici partiküllerden korunmasını sağlayacak pek çok farklı özelliğe sahip en önemli güvenlik ürünlerinden biridir.

Çalışmanın niteliğine göre gerektiğinde koruyucu gözlük kullanılmalıdır.

Laboratuvar çalışanlarının analizler sırasında kullandıkları katı veya sıvı kimyasallardan oluşan toz ve sıvı zerreciklerden etkilenmelerini önlemek amacıyla dizayn edilmiş kullanımı pratik, cilde uyumlu maskelerdir.

Laboratuvar dışına laboratuvarda kullanılan önlük, eldiven vb. ile çıkılmamalı

Laboratuvarda sigara içilmemeli

Laboratuvarda kozmetik kullanılmamalı

Çalışma esnasında saçlar uzun ise mutlaka toplanmalı

Laboratuvarda yiyecek/ içecek tüketilmemeli

Gıda malzemeleri bulundurulmamalı

Laboratuvar ekipmanları gıda muhafaza vb. amaçla kullanılmamalı

Laboratuvarda bulunan hiç bir kimyasal madde koklanmamalı veya tadılmamalı

Laboratuvarda çalışılırken ağız yoluyla sıvı çekilmemeli

Çalışmalarda dikkat ve itina ön planda tutulmalı

Laboratuvarda başkalarının da çalıştığı düşünülerek gürültü yapılmamalı, asla şaka yapılmamalı

Laboratuvarda çatlak ve kırık cam eşyalar kullanılmamalı

Deri yoluyla hastalıkların bulaşma riskinden dolayı laboratuvar ortamında çalışılırken açık yaralar mutlaka yara bandı ile kapatılmalı

Katı haldeki maddeler şişelerden daima temiz bir spatül veya kaşıkla alınmalı, aynı kaşık temizlenmeden başka bir madde içine sokulmamalı

Şişe kapakları hiçbir zaman alt tarafları ile masa üzerine konulmamalı, aksi takdirde, kapak yabancı maddelerle kirleneceği için tekrar şişeye yerleştirilince bu yabancı maddeler şişe içindeki saf madde veya çözelti ile temas edip, onu bozabilir.

Kapaklı ve tıpa ile kapatılmış kaplardaki madde kesinlikle ısıtılmamalı, üzerinde ateşe dayanıklı işareti taşımayan kaplarda ısıtma ve kaynatma yapılmamalı

Şişelerden sıvı akıtılırken etiket tarafı yukarı gelecek şekilde tutulmalı, aksi halde şişenin ağzından akan damlalar etiketi ve üzerindeki yazıyı bozar. Şişenin ağzında kalan son damlaların da şişenin kendi kapağı ile silinmesi en uygun şekildir.

Çözelti konulan şişelerin etiketlenmesi gerek görünüş ve gerekse yanlışlıklara meydan verilmemesi için gereklidir.

Kimyasallar taşınırken iki el kullanılmalı, bir el kapaktan sıkıca tutarken, diğeri ile şişenin altından kavranmalı

Desikatör taşınırken mutlaka kapak ve ana kısım birlikte tutulmalı. Desikatör kapakları ara sıra vazelin ile yağlanmalı

Organik çözücüler lavaboya dökülmemeli

Civa herhangi bir şekilde dökülürse vakum kaynağı ya da köpük tipi sentetik süngerlerle toplanmalı

Eğer toplanmayacak kadar eser miktarda ise üzerine toz kükürt serpilmeli ve bu yolla sülfür haline getirilerek zararsız hale sokulmalı

Termometre kırıklarının civalı kısımları ya da civa artıkları asla çöpe ya da lavaboya atılmamalı

Asit, baz gibi aşındırıcı-yakıcı maddeler deriye damladığı veya sıçradığı hallerde derhal bol miktarda su ile yıkanmalı

Sülfürik asit, nitrik asit, hidroklorik asit, hidroflorik asit gibi asitlerle bromür, hidrojen sülfür, hidrojen siyanür, klorür gibi zehirli gazlar içeren maddeler ile çeker ocakta çalışılmalı

Kimyasallar büyük kaplardan küçük kaplara aktarılmalı

Her zaman önce SU sonra ASİT eklenmeli

Sıcak cam kaplar, eldiven veya maşa ile tutulmalı

Isıtıcılara dokunmadan önce soğuması beklenmeli, eğer ısı kontrol edilecekse elin tersi ile yakından temas etmeden kontrol edilmeli

Hiçbir zaman açık alev üzerinden bir şey geçirilmemeli

Güvenle ısıtılabilecek tek cam tipi Kimax veya Pyrex (borcam)

Test tüplerinin üst kısıları her zaman insanlardan uzakta ısıtılmalı

Bir test tüpü ısıtırken eşit ısı dağıtmak için ateşte yavaşça hareket edilmeli

Hiçbir koşulda bir bek alevi denetimsiz bırakılmamalı

Cam malzemeler kuru ise ısıtılmalı aksi takdirde önce kurutulmalı sonra ısıtılmalı

Cam malzeme ısıtılırken elde tutulmamalı yuvarlak bir spor üzerine tutturularak ısıtılmalı

Tüp içinde bulunan bir sıvı ısıtılacağı zaman tüp, üst kısımdan aşağıya doğru yavaş yavaş ısıtılmalı ve tüp çok hafif şekilde devamlı sallanmalı. Tüpün ağzı kendinize veya yanınızda çalışan kişiye doğru tutulmamalı ve asla üzerine eğilip yukarıdan aşağıya doğru bakılmamalı.

Benzen, eter ve karbonsülfür gibi çok uçucu maddeler ne kadar uzakta olursa olsun açık alev bulunan laboratuvarda kullanılmamalı

Eter buharları 5 metre ve hatta daha uzaktaki alevden yanabilir ve o yanan buharlar ateşi taşıyabilir

Elektrik kabloları yürüme güzergahına engel olmayacak şekilde düzenlenmeli

Elektrikli ekipman kullanmadan önce ellerin ve ilgili alanın kuru olduğundan emin olunmalı

Elektrik prizlerine herhangi bir şey sokulmamalı

Kabloya asılmadan fiş prizden çekilmeli

Laboratuvar çalışması sonunda tüm elektrikli ekipmanlar prizden çekilmeli

Biyolojik materyal ile çalışırken muhakkak laminar flow kabin içerisinde çalışılmalı

Kullanacağınız malzemelerin tehlikeleri önceden öğrenilmeli

Doğru kimyasalı kullandığınızdan emin olmak için ETİKETLER TEKRAR TEKRAR OKUNMALI

Laboratuvarda kullanılan kimyasallar hakkındaki uyarılara dikkat edilmeli

Kimyasallar asla laboratuvarın dışına çıkarılmamalı

Laboratuvarda asla tek başınıza çalışmayın

Güvenlik ekipmanları hakkında bilgi sahibi olunmalı (Göz yıkama çeşmesi, Duş, Yangın söndürücü, Acil çıkış)

Laboratuvardan ayrılmadan önce;

Kullanılan tüm kimyasal ve ekipman yerine kaldırılmalı

Kullanılan tüm şişelerin kapaklarının kapalı olduğu kontrol edilmeli

Çalışılan alan temizlenmeli

Atıklara uygulanacak prosedür bilinmeli

Laboratuvardan ayrılmadan önce eller su ve sabunla iyice yıkanmalı (Eldiven giyilse bile)

Biyolojik/Tıbbi atıklar kırmızı torba bulunan çöp kovalarında toplanmalı

Evsel atıklar siyah torbaları bulunan çöp kovalarında toplanmalı

Biyolojik/Tıbbi atık torbaları en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır.

Biyolojik/Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmazve başka bir kaba aktarılmaz.

Kesici ve delici aletler diğer tıbbi atıklardan ayrı, sıkıştırmaya dayanıklı plastik kutularda biriktirilerek ve kaplar dolunca ağzı kapatılarak kırmızı poşetlere atımalı. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ