Atomun Bölünebilirliği

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Atomun Bölünebilirliği

Maddeleri oluşturan taneciklerin tümü hareketli taneciklerdir. Yemek tuzunu su içerisine attığımızda çözünerek suyun her tarafına yayılması, odaya sıkılan bir parfümün odanın her yerine yayılması gibi özellikler bu durumu göstermektedir. Ancak elektrik akımını iletmeyen katı hâldeki yemek tuzunun, suda çözündüğünde oluşan karışımın elektrik akımını iletir hâle gelmesi, plâstik bir tarağın yün kazağa sürtülmesi sonucunda küçük kağıt parçalarını çekebilmesi maddeyi oluşturan temel parçacıklar olan atomların aslında daha da küçük taneciklerden oluştuğu ve bir kısım olaylar sonucunda da bu tanecikler arası etkileşimlerin ve değişimlerin olduğu sonucunu ortaya çıkarmaktadır.

İşte bir atomu oluşturan daha küçük birimlere alt parçacıklar denir. Bu parçacıklar proton, nötron ve elektrondur. Atomları oluşturan alt parçacıklar atom içerisinde farklı konumlarda yer alırlar. Bir atomun temel yapısı iki ana bölgeden oluşur.

a. Atom Çekirdeği: Proton ve nötronların bulunduğu yoğun ve küçük hacimli bölgedir.

b. Enerji Katmanları: Elektronların dağıldığı, çekirdek hacmine göre oldukça büyük hacimli ve boşlukların çok olduğu bölgedir. Buna göre atomun yapısını tekrar sınıflandırırsak, atom temel olarak iki ana bölgeden meydana gelir. Bunlar da atom çekirdeği ve enerji katmanları (enerji seviyeleri) dir. Daha sonra atom çekirdeğinde ise proton ve nötronlar bulunur. Enerji katmanlarında ise sadece elektronlar yer alır diyebiliriz. Atomu oluşturan alt parçacıkların yükleri birbirinden farklıdır. Protonlar pozitif (+) yüklü, elektronlar negatif (–) yüklü ve nötronlar ise yüksüz parçacıklardır.

Atom çekirdeğinde proton ve nötronlar, çekirdeğin dışındaki katmanlarda ise elektronlar bulunur.

İzotop Atomlar: Proton sayıları, aynı nötron sayıları farklı olan atomlardır. Bu atomların nötron sayıları farklı olduğundan kütle numaralarıda farklı olur.

İzotop atom: Bir elementin izotop nötr atomlarının kimyasal özellikleri aynıdır. Fiziksel özellikleri ise farklıdır.

İzotop olan fakat elektron sayıları farklı olan taneciklerin ise fiziksel ve kimyasal özellikleri farklıdır.

İzoton Atomlar: Proton sayıları farklı, nötron sayıları aynı olan elementlerdir. Bu atomların hem kimyasal, hem de fiziksel özellikleri farklıdır.

İzobar Atomlar: Proton sayıları farklı, kütle numaraları (nükleon sayıları) aynı olan elementlerdir. Bu atomların hem kimyasal hem de fiziksel özellikleri farklıdır.

Allotrop Atomlar: Bir elementin özdeş atomlarının farklı sayı ve dizilişteki şekilleridir. Bu atomlar aynı elemente ait olduğu için kimyasal özellikleri aynıdır. Atomlar farklı sayı ve dizilişte olduğundan fiziksel özellikleri farklı olur.

Atomun Kısımları

Çekirdekte pozitif (+) yükü protonlar ile enerji katmanlarındaki negatif (–) elektronlar arasında bir çekim kuvveti vardır. Bu çekim kuvvetinden dolayı elektronların, çekirdek üzerine yapışması gerekirdi. Yani pozitif (+) yüklü protonun, negatif (–) yüklü elektronu yani kendisinden zıt yüklü elektronu çekmesi gerekirdi. Ancak atomda böyle bir durum söz konusu değildir. Elektronlar belirli enerji katmanlarında çekirdekten belirli uzaklıklarda bulunurlar. Bunun nedeni elektronların çekirdek çevresinde sabit bir konumda değil de sürekli hareket halinde ve çekirdeğin çevresini sürekli kateder bir durumda yani çekirdeğin çevresinde sürekli dolanması durumunda bulunmasıdır. Bu durumda çekirdeğin çekim kuvveti ile elektronların büyük bir hızla dönemsinden kaynaklanan merkezkaç kuvveti birbirini dengeler. Böylece elektronlar belirli bir konumda çekirdek çevresinde sürekli dönerler.

Atomu oluşturan alt parçacıklardan çekirdekte bulunan her bir proton ve nötronun kütlesi hemen hemen birbirine eşittir. Ancak çekirdek dışındaki elektronların her birinin kütlesi proton ve nötrona göre çok küçüktür. Bir proton ya da bir nötronun kütlesi, bir elektronun kütlesinin yaklaşık 2000 katıdır. Bu durum atomun kütlesinin neredeyse tamamının çekirdeğinde olduğu sonucunu ortaya çıkarır. Aynı dutumu hacim olarak da karşılaştırmak mümkündür. Atom çekirdeği, atomun hacmine göre çok küçük bir hacim kaplar. Buna göre atomun yapısındaki elektronlar arasında çok büyük boşlukların olduğunu söyleyebiliriz. Atom çekirdeği büyük bir futbol sahasının tam ortasındaki bir tenis topu kadar yer kaplar diye düşünebiliriz.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ