Mikroskop Nedir? Nasıl Kullanılır?

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Mikroskop Nedir? Nasıl Kullanılır?

Mikroskop, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük cisimlerin birkaç çeşit mercek yardımıyla büyütülerek görüntüsünün incelenmesini sağlayan bir alettir.

Mikroskobu, ilk önce Hollandalı Zacharias Janssen’in, 1590 dolaylarında bir teleskoptan esinlenerek meydana getirdiği kabul edilmektedir. Ancak bu sıralarda başka Hollandalı, Alman, İngiliz ve İtalyan bilginleri de, mercek sistemi tersine çevrilmiş bir teleskobun, cisimleri büyütmek için kullanılabileceğinin farkına varmışlardır.

Mikroskop

Bugünkü mikroskobun temellerini 17. asırda Hollandalı Anton van Leeuwenhoek ve İngiliz Robert Hooke atmışlardır. 

Genel olarak mikroskop iki büyük kısma ayrılarak incelenir: Mekanik kısım ve optik kısım.

1. Mekanik Kısım: Ayak, Gövde, Tabla ve Tüpten ibarettir.

Mikroskop ayağı: Genellikle fonttan yapılmış ağır ve iyi denge sağlayacak nal şeklinde olup, mikroskobun bütün ağırlığını taşıyan kısmıdır.

Mikroskop gövdesi: Mikroskobun diğer parçalarının tespit edildiği oynaklı madeni kısmıdır. Gövdedeki ince ve kalın ayar düğmeleri ile istenilen görüntü elde edilebilir.

Mikroskop tablası: Daire veya kare şeklinde olabilen sabit ve bazen hareket edebilecek şekilde, ortasında aynadan (ışık kaynağından) yansıyan ışığın geçmesine yarayan bir deliği bulunan kısımdır. Tabla, preparatı koymaya yarar. Üzerinde genellikle, kendisini hareket ettiren ayar düğmeleri ve preparatı sabitlemede kullanılan maşalar(klipsler) bulunur.

Mikroskop tüpü: İç içe geçmiş iki madeni borudan ibarettir. Dıştaki tüp, düz bir dişliyle gövdeye sabitlenmiştir. Bu kısım ince ve kalın ayar düğmeleriyle aşağı ve yukarı hareket edebilir. Bu sayede göze göre nesnenin (objenin) net görülmesi ayarlanmış olur.

2. Optik Kısım: Okülerle objektifleri taşıyan ve dairesel dönebilen rovelver denilen kısımdan oluşur.

Oküler, farklı büyütmelere sahip, göze gelen tarafta bulunan yakınsak bir mercekten ibarettir. Objektifin meydana getirdiği gerçek görüntüyü büyüterek zahiri bir görüntü verir. Objektif ise cisme yakındır, cismin büyütülmüş ters görüntüsünü verir. Büyütme dereceleri her ikisinde farklı büyüklüklerde olabilir. Mesela, bir ışık mikroskobunda objektif büyütmesi, 100x, 40x, 10x olabildiği gibi, oküler büyütmesi de 5x, 10x, 20x olabilir. (Büyütmeler x işaretiyle belirtilir.)

Mikroskop Çeşitleri

Stereoskopik mikroskoplar: Cisimlerin üç boyutlu görüntülerini elde etmek için stereoskopik mikroskoplar yapılmıştır. İki mikroskop optik sisteminin bir dürbün şeklinde bir sehpa üstüne monte edilmesiyle oluşur. Bu mikroskoplar biyoloji laboratuvarları için elverişlidir.

Metalurji mikroskobu: Maden parçaları ışığı geçirmediği için mikroskoba kuvvetli bir ışık kaynağı ilave edilmiştir. Kaynaktan gelen ışık incelenecek cisme çarptırılarak objektife yansıyan ışıklardan inceleme yapılır.

Elektron mikroskobu: Elektron mikroskopta görüntü elde etmede elektron kullanılarak görüntü birkaç milyon defa büyütülebilmektedir. Bu kadar büyütme özelliği, elektronun dalga boyunun ışık dalga boyundan birkaç bin defa daha küçük olmasındandır. Elektron mikroskop, bilimsel araştırmalarda, atom ve virüs gibi çok küçük cisimlerin incelenmesinde kullanılır.

Saha-emisyon mikroskobu: Metal veya yarı iletkenlerin yüzey görüntülerinden kristal yapılarını incelemek için, saha emisyon mikroskopları kullanılır. Çok yeni bir teknik olan bu mikroskopları elektron ve optik mikroskoplardan ayıran özellik, cisimden ışık veya foton geçirmek yerine cismin kendisinden elektron veya iyon koparma (emisyon) olayıdır. Emisyon elektrik sahası ile sağlanır. İncelenecek metalden kopan elektrotlar televizyon tüpüne benzer bir ekran üzerine düşerek kristal yapıya göre izler bırakır. Kristal yapının ekrana düşen bu görüntüsü ayrıca fotoğraflanabilir. Elektron mikroskop kadar büyütme özelliği vardır. Görüntü çok net ve teferruatlıdır.

Polarıcı mikroskop: Döner bir tabla ile iki nicol prizma veya iki polarıcı çuhayla donatılmış bir optik mikroskoptur. Tablanın altına yerleştirilen polarıcı nicol, cismin üzerine polarılmış ışık gönderir; analizleyici nicol ise, objektifin biraz üzerine yerleştirilmiştir. Bu iki prizma karşılaştığı zaman, belli bir devrani gücü olan maddelerin veya çift kırılımlı maddelerin bulunduğu bölgeler hariç, mikroskobun alanı karanlık olarak gözükür.

Zıt fazlı mikroskop: Bu mikroskop, incelenen nesnelerin, kırılma indislerindeki küçük değişimlerin ortaya çıkarılmasını sağlar. Zernike’nin bulduğu bir optik tertibat, incelenecek cisimden çıkan titreşimlerin çok küçük faz değişimlerini bulmaya yarar; bunun için, kondansör içine halka şeklinde bir diyafram ve objektifin arkasına, faz farkı meydana getiren bir lam yerleştirilir. Cisim içindeki faz değişimleri, görüntüde ışık değişimleri şeklinde belirir ve ancak 30-40 angström kadar olan optik kalınlık farkları bile kolayca bulunabilir. Bu mikroskop, biyologlar tarafından canlı organizmaların incelenmesinde kullanılır.

Mikroskop nasıl kullanılır?

Lam ve lamel arasındaki preparatı nesne tablasının üzerindeki sıkıştırma klipslerinin arasına dikkatli bir şekilde yerleştiriniz.

Çalışmaya başlarken her zaman en düşük büyütme seviyesi olan objektif ile başlayınız.

Kaba ayar üğmesi ile nesne tablasını en üst seviyeye çıkarınız.

Okülerden bakarak preparattaki görüntü belirinceye kadar kaba ayar düğmesini aşağıya doğru çeviriniz.

Kaba ayar yapıldıktan sonra net görüntü alıncaya kadar ince ayar düğmesi ile ayar yapınız.

Büyütmeyi arttırmak için hareketli revolveri saat yönünde çevirerek ve her objektif değiştirildiğinde sadece ince ayar düğmesini kullanarak görüntüyü bulmaya çalışınız.

(Her objektif değiştirildiğinde revolverde hafif bir oturma sesi çıkacaktır. Bu ses duyulmadan görüntü elde edilmez).

Her büyütmede ışığa ihtiyaç artacağı için iris diyafram daha fazla açılmalı, gerekirse aydınlatma ayar düğmesinden de ışık şiddeti artırılmalıdır.

Preparat incelendikten sonra mikroskop temizlenmeli hareketli revolver yardımı ile en düşük büyütme seviyesindeki objektif aşağıda bırakılmalıdır.

Mikroskop kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

Mikroskop sadece gövde kolu üzerinden tutulmalı ve bu kol üzerinden taşınmalıdır.

Objektif oküler ile birlikte en düşük büyütme seviyesine getirilip bırakılmalıdır.

Aydınlatma sisteminin kapatılması unutulmamalıdır.

Toz, mikroskop ve optik aksamın en önemli düşmanıdır. Bu nedenle mikroskobun hassas iç bölmelerine tozun girmesini engellemek için herhangi bir objektif veya oküler kesinlikle mikroskop üzerinden çıkarılmamalıdır.

Mikroskobun gövdesi veya tablası tozlu ise tozun silinmesi ve mikroskobun temizlenmesi için yumuşak pamuklu bez kullanılmalıdır.

Tüm bu işlemlerden sonra mikroskop koruma örtüsüyle örtülmelidir.

Bir önceki yazımız olan 8.Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Bilgi Konu Anlatımı başlıklı yazımızda 8. Sınıf DNA ve Genetik Bilgi Konu Anlatımı, 8.Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı ve DNA hakkında bilgiler verilmektedir.

mikroskop nedir mikroskop nedir nasıl kullanılır mikroskop nasıl kullanılır mikroskop kullanimi mikroskop nasıl kullanılır kısaca mikroskop çeşitleri ve özellikleri mikroskop nasıl çalışır mikroskop nasil alettir mijroskop nedir ne amacla kullanilir 6 sınıf fen mikroskop mikroskop kullanımi nasil yazılır 9 sınıf biyoloji mikroskop 6.Sınıf Fen Bilimleri Ders Notu 6.Sınıf Mikroskop

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ