Servet-i Fünun Döneminde Tenkit (Eleştiri) - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 27, 2015

Servet-i Fünun Döneminde Tenkit (Eleştiri)

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
Servet-i Fünun Döneminde Tenkit (Eleştiri)


Bir edebiyat veya sanat eserinin her yönüyle anlaşılmasını sağlamak ve eseri değerlendirmek amacıyla kaleme alınan yazı türüne edebî tenkit denir. Zevk tercihinin ifadesi olan tenkit, bir düşünce faaliyetidir ve insanın olduğu her yerde vardır. Tenkit bir seçimdir çünkü insan, en basit ihtiyaçlarını kendi tercihlerine ve seçimlerine göre düzenler.

Tenkidin pek çok çeşidi vardır: Günlük tenkit, siyasi tenkit, sosyal tenkit, edebî tenkit… Konumuz olan edebî tenkit ise bir taraftan edebiyata yakındır; diğer taraftan da temsil ettiği edebî görüşe göre siyaset, sosyoloji ve psikoloji ile ilgilidir. Yani bir yazarın eserinde, edebî olduğu kadar sosyal tenkit de bulunabilir. Edebiyatta bu durum, oldukça sık görülür çünkü edebî eserin, sosyal hayatla çok sıkı ilişkisi bulunmaktadır.

Tarih boyunca tenkit kavramı da gelişmiş, değişmiş ve yeni özellikler kazanmıştır. Bu özellikler zamanın ihtiyaçlarına, sanat ve edebiyat anlayışlarına göre şekil almıştır. Tenkit, dilimizde Fransızca “critique” kelimesinin karşılığı olarak kullanılan bir edebiyat terimidir. Tanzimat’tan önce tenkit kavramı için “ilm-i nakd” ifadesi kullanılmıştır. Günümüzde ise tenkit, “eleştiri” anlamında kullanılmaktadır.

EDEBÎ TENKİT (ELEŞTİRİ) TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ:

Eleştirinin amacı, iyi ve güzel olan sanat eserinin değerini ortaya çıkarmak, sanatı iyi ve güzel olmayandan ayırt etmektir.
Eleştirmen, değerlendirmeleriyle yazara ve okuyucuya yol gösterir.
Eleştiriler genelde nesneldir ancak kişisel düşüncelerin ifade edildiği eleştiriler de vardır.
Eleştirmen, eleştiri yapacağı alanda gerekli bilgi birikimine sahip olmalıdır.
Eleştiri; sanatçı ve eser hakkında bilgi verdiği gibi dönemin özelliklerini ve sanat anlayışını da yansıtır.

Edebiyatımızdaki başlıca eleştiri yazarları şunlardır: Namık Kemal, Hüseyin Cahit Yalçın, Cenap Sahabettin, Ali Canip Yöntem, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Kaplan, Cemil Meriç, Nurullah Ataç, Mehmet Fuat…