Meddahlık ve Meddahlığın Özellikleri - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Mayıs 25, 2015

Meddahlık ve Meddahlığın Özellikleri

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
Meddahlık ve Meddahlığın Özellikleri


Taklitler yapıp hoş öyküler anlatarak halkı eğlendiren sanatçıya meddah denir.

Meddahlığın Özellikleri
Meddahlık, göstermeye bağlı bir sanattır ancak temelinde “anlatma” da vardır. Meddah, tiyatronun bütün kişilerini varlığında birleştiren bir aktördür. Yüksekçe bir yerde oturarak bir öyküyü başından sonuna kadar, canlandırdığı kişileri ağız özelliklerine göre konuşturarak anlatır. Bu bağlamda meddahlığı göstermeye bağlı bir sanat yapan özelliği “taklit” öğesinin bulunmasıdır.

Meddah; kişilerin ağız özelliklerini taklit ettiği gibi hayvanların ve doğadaki cansız nesnelerin seslerini de taklit eder.

Perdesi, sahnesi, elbiseleri, dekoru, kişileri, yazılı bir metin bulunmayan meddahlığın her şeyi; meddah denilen o tek adamın zekasına, bilgi birikimine ve söz söylemedeki başarısına bağlıdır.

Meddah, oyununu yazın bahçelerde, açık alanlarda; kışın ise kahvehanelerde sergiler.

Meddahın iki aracı vardır: Bir boynuna doladığı mendili, öteki de elinde tuttuğu sopasıdır. Meddah, “makreme” adı verilen büyükçe mendili kadın taklidi yaparken başını örtmek, yemek yiyecekse önüne sermek, gerektiğinde terini silmek vb. işlevlerde; sopasını ise oyunu başlatmak, seyirciyi suskunluğa çağırmak, kapıyı vurmak için ya da saz, süpürge, tüfek, at vb. varlıkların yerine kullanır.

Meddahlık; usta-çırak ilişkisi içinde, sözlü geleneğe bağlı olarak devam ettiği için günümüzde meddahlıkla ilgili birkaç dağınık yazma ve taş plaktan yazıya aktarılan örnek dışında fazla kaynak yoktur.

Meddahların çoğu, klasikleşmiş beyitlerle öykülerine başlarlar. Meddah, anlatacağı öyküye geçmeden önce: “Haak dostum Haak!” diyerek çoğunlukla şu beyitle öyküye girer:

Söyledikçe sergüzeşti verir bezme letafet,

Dinle imdi bende-i acizden hoş bir hikayet.

(Yaşadıklarını anlattıkça meclise neşe verir. Şimdi aciz kulundan bir hikaye dinle.)

Bitişte; seyircinin kırılmaması için özür diler, oyundan çıkan sonucu (kıssa) bildirir. Daha sonra anlatacağı öykünün adını ve öyküyü nerede anlatacağını söyler.