DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Destan Nedir, Özellikleri, Destan Türleri
Destanlar, ulusların başlarından geçen önemli olayları(savaş, göç, doğal afet, kıtlık vb.) ve bu olaylarda kahramanlık gösterenleri, olağan üstü nitelikler taşıyacak şekilde anlatan uzun manzum hikayelerdir.
Ulusları derinden etkileyen tarihi ve sosyal olayları konu alan destanlar, ulusların ilk dönemlerine ait olup toplumun ortak hafızasında zenginleştirilerek günümüze kadar taşınmıştır.
Destanlar, bilimin ve aklın toplum hayatına henüz tam olarak hakim olmadığı ilk çağlarda ortaya çıkmış sözlü edebiyat ürünleridir.
Türk edebiyatı geleneği içinde “destan” terimi birden fazla nazım şekli ve türü için kullanılmış ve kullanılmaktadır. Eski Türk edebiyatı nazım şekillerinden mesnevilerin bir bölümü ve manzum hikayeler, anonim edebiyatta ve aşık edebiyatında koşma veya mani dörtlükleri ile yazılan veya söylenen ferdi, sosyal, tarihi, acıklı veya gülünç olayları çeşitli üsluplarla aktan nazım türüne de destan denir.
Konumuz olan destan; insanlığın, milletlerin yaradılışını, gelişimini, hayatta kalma mücadelelerini açıklayan ve Batı edebiyatında EPOPE terimiyle anılan eserlerdir.
Bütün dünya edebiyatlarının başlangıç eserleri olan destanlar, çeşitli konularda yaradılış hikayeleri yanında, milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış bir kahramanın veya tarih olayın millet zihninde ortak sembol ve ifadelerle zenginleştirilmiş uzun manzum hikayeleridir.
Destanlar; bütün bir milletin ortak mücadelesini ortak değerler, kurallar, anlamlar bütünlüğü içinde yorumladığı ve yaşatıldığı toplumun geçmişini ve geleceğini temsil ettiği için dünya edebiyatının en ulusal eserleri olarak kabul edilir.
Destanlar, oluşturma biçimlerine göre iki kısma ayrılır:
1)DOĞAL DESTANLAR
Toplumları derinden sarsan bir olaya bağlı olarak kendiliğinden oluşan ve toplumun ortak malı (ANONİM) olan destanlardır. Doğal destanlar, yazının henüz kullanılmadığı dönemlerde doğmuş ve sözlü geleneğe bağlı olarak nesilden nesle aktarılmıştır.
DOĞAL DESTANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
Halkın ortak(ANONİM)kültür ürünleridir.
Şiir-düz yazı karışık olan destanlar da vardır ancak destanlar genelde manzumdur.
Gerçek ve gerçek dışı unsurlar iç içedir.
Kahramanlar, fiziksel ve karakter özellikleriyle olağanüstü özellikler de taşırlar.
Gerçek bir olaya bağlı olarak doğduğundan destanlarda anlatılan olayların zamanı aşağı yukarı bellidir.
Destanlar çok uzundur.
DOĞAL DESTANLARIN OLUŞUM AŞAMALARI
A.Çekirdek Olay (Oluşum Dönemi)
Bir ulusu derinden etkileyecek; savaş, doğal afet, deprem, kıtlık vb. bir olayın ortaya çıkmasıdır.
B.YAYILMA DÖNEMİ
Toplumu derinden etkileyen bu olay karşısında insanları bulundukları zor durumdan kurtaracak olağanüstü özelliklere sahip bir kahraman ortaya çıkar. Bu olaylar, sözlü geleneğe bağlı olarak kuşaktan kuşağa aktarılır
Destanlar, çıkış noktası itibariyle gerçekliğe dayanır ancak sözlü geleneğe bağlı olarak yayılırken olağanüstü ve gerçek dışı birçok unsur destanlara eklenir.
C.DERLENME DÖNEMİ
Destan, yazının kullanılmaya başlandığı dönemde bir halk ozanı tarafından derlenip şiirselleştirilmiştir. Bu aşamada derlemeci de aslında destanda bulunmayan bazı unsurları destana ekleyebilir.
2.YAPMA DESTANLAR
Bir ozanın, toplumu etkileyen bir olayı destan kurallarına bağlı olarak yazmasıyla oluşan destanlardır. Yakın çağlarda oluşturulan bu destanların yazarları bellidir. Yapma destanlar, yazarının üslup özelliklerini yansıtır.
TÜRK DESTANLARI
Türk tarihine ana hatlarıyla bakıldığında Türk hayatı fetihlerle başlamış ve yeni toprakları yurt edinerek gelişmiştir. İlk ana yurt olan Orta Asya hiçbir zaman terk edilmemiştir. Türk halkları ilk ana yurt olan Orta Asya’dan itibaren dünya coğrafyası üstünde geniş alana yayılmış ve bugün yedi Türk cumhuriyetinde, pek çok özerk toplulukta ve çeşitli devletlerin idaresinde azınlık halinde yaşamaktadır.
Türk kültürü de tarih ve coğrafyadaki çok boyutluluğa paralel olarak çeşitlenmiş farklı seviye ve birikimlerle zenginleşerek ve farklılaşarak ancak ilk kaynaktan gelen ortaklıklarını sürdürerek günümüze ulaşmıştır. Bu sebeple Türk destanları da tarihi ve coğrafi çok boyutluluğun getirdiği dil ve kültür dairelerine paralel olarak çeşitlenmiştir.
Ziyaretçi sayısı gün geçtikçe artan Sınıf Evrakları Com; kullanıcıların bilgisayar, tablet, veya telefon üzerinden ders ve ödevlerle ilgili yaşadıkları sorunlara kolayca çözüm bulmalarına yardımcı olmayı amaç etmiş ve bu sorunları en açıklayıcı ve anlaşılır bir dille takipçilerine sunan bir sitedir. Kullanıcılar sitemizdeki yararlı bilgilerden yararlandıkça tekrardan sitemizi ziyaret etmektedirler.