DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ!
Tema

TEMA :
Bir metni oluşturan cümleler, bir tema etrafında birleşir, kümelenir. Metindeki olay örgüsünü meydana getiren, oluşturan parçalar, birimler vardır. Olay örgüsünü oluşturan birimler arasındaki çatışmadan yola çıkılarak metnin teması bulunur. Tema; bir metindeki temel çatışmanın en kısa ve yalın ifadesidir. Tema, bir metinde üzerinde durulan duygu, düşünce veya hayale denir. Tema, metindeki çalışmadan çıkarılır demiştik; anlatmaya bağlı metinlerde bütün birimler çatışmanın tamamlayıcısı durumundadır. Olay örgüsü için gerekli olan zaman, mekan ve kişiler metindeki çatışma için olmazsa olmaz birimler durumundadır.
Anlatmaya bağlı edebi metinlerde asıl kahraman engelleyici bir durum veya kişi ile karşılaşır, bu karşılaşmadan çatışma doğar; çatışmadan hareketle tema bulunur. Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yapıyı oluşturan ögeler, metindeki temel çatışmayı yanı temayı öne çıkarmak için birer dekor görevi görür. Sadece kişiler çatışmaya uygun davranmakla kalmaz, zaman ve mekan da temaya uygun nitelik taşır.
Anlatmaya bağlı edebi metinlerde metnin temasını destekleyici güçlendirici nitelikte yardımcı düşünceler yer alır. ‘yalan sölemenin kötülüğü’ temasının vurgulandığı bir edebi metinde yalan söyleyenlerin başına neler gelebileceği, yalanın eninde sonunda ortaya çıkacağı gibi düşüncelerle, örneklendirmelerle metnin teması desteklenebilir. Metindeki yardımcı düşünceler temayı güçlendirici nitelikte olur.
Bir metinde işlenen tema, metnin yazıldığı dönemin sosyal ve toplumsal hayatı, düşünce sistemi, yerleşik anlayışları ile ilgilidir. Bir yazar ve ortaya koyduğu edebi metnin teması, dönemin şartlarından bütünüyle kopuk, devrine ilgisiz olamaz.
Masal, halk hikayesi, destan gibi oldukça eski olan edebi metinlerin temaları aslında her devirde ilgilidir. İsraf, doğruluk, kurnazlık, yalancılık, kötülüğün karşılıksız kalmaması, dostluğun önemi gibi temalar yalnız bir devirle değil, insanoğlunun yaşadığı her dönemle ilgilidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder