Artuklular, Artuklu Devleti, Özellikleri (1) - Ders Kitabı Cevapları

Yeni Yayınlar

Temmuz 25, 2013

Artuklular, Artuklu Devleti, Özellikleri (1)

Edit
 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 
ARTUKLULAR, ARTUKLU DEVLETİ, ÖZELLİKLERİ (1) (ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ BEYLİKLERİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)


(1102-1409)

-Devlet adını Oğuzların Döğer boyundan Eksükoğlu Artuk Bey’den alır.

-Anadolu’nun fatihlerinden olan Artuk Bey, hizmetlerinden dolayı Suriye Meliki Tutuş tarafından Kudüs valiliğine getirilmişti. Ancak Kudüs’ün Fatımîlerin eline geçmesi üzerine (1098) Artuk’un oğulları Sökmen ve İl-Gazi burada tutunamadılar. Suriye’nin kuzeyi ve Güneydoğu Anadolu bölgesine geldiler.

-Selçuklular tarafından kendilerine verilen bölgede, üç kol hâlinde, Artuklu devletini kurdular. Hasankeyf-Amid (Diyarbakır)


Artuklu Kolu (1101- 1231):

-Artuk  Bey’in oğlu Sökmen  tarafından Hasankeyf’te  (Hısn-ı Keyfâ) kuruldu.

-Nurettin Mehmet zamanında, Selahaddin Eyyubî‘nin de yardımıyla Diyarbakır (Amid) ele geçirildi (1183) ve  burası Artukluların merkezi oldu.

-Eyyubîler Hasankeyf ve Amid’i ele geçirerek bu kola son verdiler (1231).

-Sökmen ve oğulları Haçlılar’a karşı  mücadeleleriyle ün kazandılar. Nitekim Sökmen, Türkmen  liderlerinden Çökürmüş ile birlikte, Urfa Haçlı Kontu II.Boudain’i esir  etmeyi başarmıştır.

-Artuklular zamanında Diyarbakır ve çevresi Türk kültürünün en önemli merkezi hâline gelmişti.


Mardin Artuklu Kolu (1108-1409):

-Artuklu şubeleri içerisinde en güçlü ve uzun ömürlü kolu oluşturur .

-Artuk Bey’ in diğer oğlu İl-Gazi tarafından Mardin’de kurulmuştur(1108).

-İl-Gazi Halep halkının isteği üzerine Halep’e girmiş ve oğlu Temurtaş’ı burada bırakmıştır.

-Oğlu Temur- taş, İl-Gazi gibi bölgedeki Haçlılarla mücadele etmiş; 1144’de Urfa’yı Haçlılardan  alması İslâm dünyasında sevinçle karşılanmıştır.

-Güçlü devletler arasında kalan Mardin Artukluları, Eyyubîler ve Selçukluların hâkimiyetini tanımışlardı.

-1243’ de ise İlhanlılar’a bağlandılar .

-Nihayet, Mardin’i alan Karakoyunlular bu devlete son verdiler (1409).


Harput Artuklu Kolu (1185-1234):

-Hasankeyf koluna hükümdar olamayan Ebûbekir, Harput’a gelerek, Harput Artuklu kolunu kurmuştur (1185).

-Alaaddin Keykubad’ın Harput’a girmesiyle  bu kol sona ermiştir (1234).