Yazı Sistemleri Hakkında Bilgi

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Yazı Sistemleri Hakkında Bilgi 

Yazı sistemleri nelerdir? Eski yazı biçimleri, hiyeroglif yazılar ve özellikleri, kullanılan alfabeler ve özellikleri hakkında bilgi.

Yazı Sistemleri

Daha sonra tekrar okumak ya da kullanmak istediğimizde veya başkalarına okutmak istediğimizde düşüncelerimizi yazarız.

Yazı Sistemleri Hakkında Bilgi 

Yazı geliştirilmeden önce eski insanların çoğu, tarih ve inançlarıyla ilgili sözlü kayıtlar yaparlardı. Bazı insanlar bu kayıtları ezberlerdi (elbette uzun bir şiir şeklinde) ve toplumun geri kalanına aktarırlardı.

Eski yazı biçimleri

Bu yazı tiplerinin en eski formlarından biri piktogram adı verilen, örneğin güneşi halkayla ifade eden resimler kullanan bir yazı tipidir. Diğer bir eski türün adı ideogramdır. Genel olarak düşünceler resimle değil, tek bir şekille açıklanırdı. Çin ve Japon yazı sistemleri, alfabe yerine ideogram kullanırlar.

En eski gerçek yazı Mezopotamya’da (bugünkü Irak) Sümerliler tarafından geliştirilmiştir. En eski örnekler MÖ 3250 yılma dayanır. Dil 250.000’den fazla kil tabletin üzerinde keşfedilmişti. Sümerliler çivi yazısı adı verilen alfabelerinde kamaya benzer şekiller kullanırlardı. Çivi yazısı yaklaşık 3000 yıl boyunca kullanıldı.

Hiyeroglif

Hiyeroglifler, sözcük yerine resim ve sembollerin kullanıldığı yazı sistemleridir. Eski Mısırlılar hiyeroglifi MÖ 3100’de geliştirdiler ve diğer insanlarla birlikte yaklaşık 3500 yıl kullandılar.

Mısır hiyeroglifi

Mısır hiyeroglif yazısı güneş ya da çiçek gibi çok basit semboller ve şekillerden ibaretti. Ancak bu şekillerle karmaşık düşünceleri ifade etmek çok zordu. Bu nedenle Mısırlılar düşünce gruplarını ifade etmek için resimleri kullanmaya başladılar. Örneğin, elinde bir ok ve yay bulunan bir asker, tüm bir orduyu ifade ediyordu. Bu karmaşık bir yazma biçimiydi. En az 700 tip değişik işaret kullanılıyordu.

Mısır hiyeroglifleri mezar taşlarına kazınmış, mumyaların tahta tabutlarına boyanmış ve ezilen sazlardan elde edilen bir kâğıt cinsi olan papirüslere çizilmiş olarak bulunmuştur.

MS 3 ve 4. yy.larda Yunanlar, Mısırdaki hiyeroglif yazısının yerine yazılı bir dil kullanmaya başladılar. Kısa bir süre içinde insanlar hiyeroglif şekillerinin ne anlama geldiğini unuttular. Anlamları 1799’dan sonra Mısır’da bulunan bir taş kitabenin üzerinde tekrar keşfedildi. Bu taş, Rosetta Taşı olarak tanındı. Kitabe hem Mısır hem de Yunan dilinde (insanların anlayabildiği) yazıldığı için hiyeroglifler çözülebildi.

Maya hiyeroglifleri

Orta Amerika Maya halkı yazı için hiyeroglifleri kullanırdı. Geyik derisi ya da ağaç kabuklarından oluşan birçok sayfanın oluşturduğu büyük kitaplara yazarlardı. Bu belgeler Mayaların yıldızlar hakkındaki bilgileri, dinî törenleri ve takvimleriyle ilgili bilgi vermektedir. ispanyollar 16. yy.da bu tarih öncesi toplumu ele geçirince Kutsal Kitap olarak bilinen bu el yazması kitapların çoğunu imha etmişlerdir.

Alfabeler

Günümüzde kullanılan birçok dil, alfabe kullanılarak yazılır, ilk gerçek alfabe MÖ 15. yy.da Suriye’deki Canaanite halkı tarafından geliştirilmiştir. 32 harfi vardır.

Phoenice halkı bu alfabeyi 22 harfe düşürmüş ve alfabenin tüm Akdeniz’e yayılmasını sağlamışlardır. Yunan, Ro-

men, Arap ve ibrani alfabeleri bu alfabeden türemiştir.

İngilizce, Romen dilinde kullanılan Latin alfabesiyle aynı şekilde yazılır. Tarih öncesi Romen alfabesinde 32 harf vardır. Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra Latin alfabesi değiştirilmiş formlarıyla Avrupa’da birçok ülkede kullanılmaya devam edilmiştir. Avrupa’da birçok ülkede insanlar hâlâ dillerini yazıp okumak için Romen alfabesi kullanırlar. Günümüzde tüm dünya tarafından en yaygın kullanılan alfabedir.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ