Osmanlı – Rus ve Avusturya Savaşları ve Belgrat Antlaşması (1736 – 1739)

 DERS KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ! 

Osmanlı – Rus ve Avusturya Savaşları ve Belgrat Antlaşması (1736 – 1739)

1736 ile 1739 yılları arasındaki Osmanlı Rus ve Avusturya savaşları ile bu savaş sonrası imzalanan Belgrat Antlşmaları hakkında bilgiler.

Osmanlı TuğrasıPasarofça antlaşmasından sonra Osmanlı devleti batıda 20 yıl kadar çarpışmadı. Bu arada iç işlerle uğraştı ve doğuda İranlılarla savaştı.

Osmanlı – Rus ve Avusturya Savaşları ve Belgrat Antlaşması (1736 – 1739)

Bu sırada Rusya ile Avusturya birbirleriyle anlaştılar. Bu anlaşma ile Osmanlılardan yeni kazançlar elde etmeye kalktılar. Esasen Rusların ve Avusturyalıların Osmanlı topraklarında gözleri vardı. Ruslar Karadeniz’e inmek, Kırım’ı elde etmek ve Osmanlı uyruğunda olan Ortodoksları kayırmak istiyorlardı. Avusturya’nın ise Balkanlarda gözü vardı.

O sırada Rusya ile savaşa yol açacak birçok nedenler vardı. 1733 yılında boşalan Lehistan krallık makamı için Rusya, Avusturya ve Fransa arasında çıkan savaşta Osmanlı devleti Fransa tarafını tutmuş, fakat savaşa katılmamıştı. Öte yandan Kırım’lılarla Rus Kazakları arasında kavga eksik olmuyordu. Bu sırada devam eden Osmanlı – İran savaşı için Kırımdan yardım istenmiş, Kırım hanı da Kafkasya’dan İran’a geçmek istemişti. Ruslar, Kırım hanının Kafkasya yolundan İran’a geçmesine engel olmuşlardı.

Osmanlı devleti bu toprakların kendisinin olduğunu ileri sürer ve konuşmalar yaparken, Ruslar ansızın Azak kalesine ve Kırım’a saldırdılar. Bunun üzerine Rusya’ya savaş açıldı (1736). Bir süre sonra Avusturyalılar da savaşa girdiler.

Osmanlılar bu sefer iki düşmanla birden çarpışmak zorunda kaldılar. Buna karşın Avusturya tarafında büyük başarılar elde edildi. Yukarı Sırbistan ve Belgrat geri alındı. Avusturya barış istemek zorunda kaldı. Fransa araya girdi. Avusturya ile Belgrat antlaşması imzalandı (1739). Avusturya, Banat yaylası dışarıda kalmak üzere, Pasarofça antlaşması ile Osmanlılardan aldığı yerleri geri verdi.

Avusturya’nın Osmanlılarla anlaşmasından sonra yalnız kalan Ruslar da barış istemek zorunda kaldılar. Çünkü bu sırada bizim dostumuz olan İsveçliler Rusya ile savaşa hazırlanıyorlardı. Fransa araya girdi. Rusya ile Osmanlı devleti arasında ikinci bir Belgrat antlaşması imzalandı (1739). Buna göre:

1) Ruslar bu savaşta aldıkları yerleri geri vereceklerdi.

2) Karadeniz’de savaş ve ticaret gemileri bulundurmayacaklardı.

3) Azak kalesi Ruslara verilecek, fakat kale yıkılacak ve yerine başka bir kale de yapılmayacaktı.

Fransa’nın Kazançları. 1740 Kapitülasyonları:

Bu tarihlerde İstanbul’da Fransız elçisi bulunan Marki dö Vilnöv (Marque de Vilneuve), Osmanlıların Avusturya ve Rusya ile aralarını bularak Belgrat antlaşmasını yaptırdığından dolayı büyük bir ün kazanmıştı. Fransa bu durumdan yararlandı. Osmanlı devletinden, Kanuni Sultan Süleyman devrinden beri elde edegeldiği bütün imtiyazları (kapitülasyon) yeniledi. O zaman padişah bulunan I. Mahmut (1730 – 1754), Fransa ile yeni bir ticaret antlaşması yaptı. İşte I. Mahmut’un vermiş olduğu bu ayrıcalıklara 1740 kapitülasyonları derler.

1740 kapitülasyonlarının bundan önceki kapitülasyonlardan ayrımı ve özelliği, bunların bir daha değiştirilmeyeceği ve her padişah tarafından aynen kabul olunacağı koşulu idi. Bundan dolayı bu kapitülasyonlar, Osmanlı devletinin sonuna dek sürmüş ve ancak Lozan Barış Antlaşması ile kaldırılmıştır. Osmanlı devleti, bu kapitülasyonlardan her bakımdan büyük zararlar görmüştür.

 DERS VE ÇALIŞMA KİTABI CEVAPLARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ